Design. Dizajn. Bez względu na to, jak zapisane, jest wieloznaczne. Może odnosić się zarówno do dzieł sztuki, jak i przedmiotów użytkowych. Może określać i opisywać wygląd lub ukryć się pod słowem projektowanie. Jest kreatywne. Tworzy wartość dodaną do obiektu, czy produktu. Przedstawiamy subiektywny wybór najważniejszych książek poświęconych designowi, które ukazały się w 2018 roku.
„Wyroby. Pomysłowość wokół nas”, Olga Drenda
Betonowe przydomowe grzybki, łabędzie z opon, rycerze i dinozaury z nakrętek i śrubek, galanteria religijna – to, co dla jednych jest nieinteresującym wykwitem bezguścia i szmiry, dla Olgi Drendy stanowi fascynujący materiał do badań nad polską innowacyjnością. Autorka, nawiązując do najlepszych tradycji rodzimej antropologii, w wernakularnej twórczości dostrzega przede wszystkim nieskrępowaną wyobraźnię, swobodne podejście do norm estetycznych i religijnych i szczyptę sentymentalizmu. Tropiąc wytwory pomysłowości, zarówno te z okresu PRL-u, jak i całkiem współczesne, Olga Drenda podróżuje po Polsce, odwiedza kolekcjonerów i twórców zwykłych-niezwykłych przedmiotów. Wyroby to świeże spojrzenie na zjawiska, które jedni chcieliby wyrugować z naszej przestrzeni publicznej, a inni uważają za niegodne uwagi.
Premiera: Październik 2018, Karakter.
„Podaj dalej. Design, nauczanie, życie”, Krzysztof Lenk, Ewa Satalecka
Krzysztof Lenk jest wybitnym polskim grafikiem i wykładowcą specjalizującym się w projektowaniu informacji. Studiował na ASP w Krakowie i Warszawie, pracował w Polsce, Francji i Stanach Zjednoczonych, gdzie do niedawna nauczał w Rhode Island School of Design. W fascynującej rozmowie z Ewą Satalecką, doświadczoną wykładowczynią i kuratorką, opowiada o dzieciństwie w wojennej Polsce, swoich pasjach – teatrze i literaturze, a także o wieloletniej pracy projektanta i wykładowcy. Z książki wyłania się postać człowieka wielu talentów – erudyty, znakomitego gawędziarza, pedagoga z powołania, a przede wszystkim twórcy, dla którego projektowanie jest sposobem patrzenia na świat i rozumienia procesów, jakie w nim zachodzą. Refleksja na temat funkcji i znaczenia designu poparta jest licznymi przykładami i anegdotami – z rozmów dowiemy się m. in., jak Krzysztof Lenk wyrabiał świadomość polityczną u swoich amerykańskich studentów i dlaczego Szekspir przydaje się czasem w nauce projektowania.
Książka zawiera dziesiątki kolorowych ilustracji – archiwalnych zdjęć, diagramów i projektów Krzysztofa Lenka.
Premiera: 23 lutego 2018, Karakter
„Epoka spektaklu. Perypetie architektury i miasta XXI wieku”, Tom Dyckhoff
Napisana z polotem opowieść o architekturze ostatnich dziesięcioleci. Od Londynu po Dubaj dzisiejsi architekci prześcigają się w projektowaniu coraz bardziej monumentalnych, ostentacyjnych i ekstrawaganckich budynków, które radykalnie zmieniają miejski krajobraz. Ale pod wpływem globalizacji i wielkiego kapitału zmieniły się także prawa, jakimi rządzi się miejska przestrzeń – i w rezultacie to, jak wygląda nasze życie w miastach. Tom Dyckhoff, brytyjski krytyk architektury i urbanistyki, opowiada o tym wszystkim ze znawstwem, swadą i poczuciem humoru.
Gdy zejdziemy z powrotem na poziom ulicy, zostawimy The Shard, miniemy tarki do sera i korniszony i dojdziemy do ronda Old Street, które leży pół godziny drogi na północ od City, to natkniemy się na budynek o dziwnym wyglądzie. W pierwszej chwili trudno znaleźć słowa, żeby go opisać. Bo co można powiedzieć o ogromnym bloku mieszkalnym ze stali i szkła składającym się z dwóch połączonych kul, wyglądających jak para oderwanych od reszty ciała pośladków z odciśniętą na nich kratką? Rondo Old Street nie jest piękne. Przestrzeń o tego typu trudnej urodzie agenci nieruchomości nazywają ‘miejscem z charakterem’.
Książka Dyckhoffa pozwala z dystansem spojrzeć na to, co nazywane bywa „architekturą dla jednego procenta”.
Premiera: 18 kwietnia 2018, Karakter
Chair 500 Designs that Matter, Phaidon
To zebrana, fascynująca kolekcja najbardziej innowacyjnych, stylowych i wpływowych krzeseł z całego świata.
Na przestrzeni dziejów krzesła dały projektantom na całym świecie nieskończone możliwości eksperymentowania z nowymi metodami i materiałami w ramach ustalonych przez parametry tego obiektu codziennego użytku, celom. Choć jest to przecież przedmiot, który ma przede wszystkim służyć celom praktycznym. Chair 500 Designs that Matter jak nigdy dotąd zajmuje się tematem skromnego – jak mogłoby się wydawać – krzesła, od wczesnych przykładów po współczesne kreacje. Książka zaprasza, abyś usiadł wygodnie i wyruszył w podróż przez twórcze wyobrażenia setek znanych na całym świecie projektantów i projektów tego użytkowego przedmiotu.
Premiera: 6 kwietnia 2018, Phaidon
„Betonia. Dom dla każdego”, Beata Chomątowska, z fotografiami Krzysztofa Skłodowskiego
Zgrabne czteropiętrowce i przytłaczające drapacze chmur. W małych koloniach lub stojące samotnie. Otoczone zielenią lub surowym betonem. Osiedla bloków – choć wydaje nam się, że dobrze je znamy, kryją mnóstwo tajemnic i zaskakujących historii.
A są wszędzie – od metropolii po najmniejsze miejscowości. Tak liczne, że trudno je zignorować, lecz zarazem tak dobrze wtopione w krajobraz współczesnych miast, że na co dzień prawie ich nie widać. Pospolite, a jednak prowokujące, często znienawidzone, obrastające mitami. W blokach i na blokowych osiedlach mieszka dziś co najmniej dwanaście milionów Polaków. To doświadczenie uniwersalne, wspólne lokatorom betonowej krainy Krakowa, Radomia, Berlina, Londynu i podparyskich przedmieść – choć każdy ma o nim własną opowieść.
Beata Chomątowska przygląda się blokom bez uprzedzeń, z ciekawością reportera i dociekliwością badacza. „Betonia” nie jest jednak sentymentalną podróżą przez polskie, niemieckie i brytyjskie osiedla. To opowieść o idei masowego budownictwa, świetlanych szklanych domach przemienionych to w slumsy, to w luksusowe apartamentowce, a przede wszystkim brawurowa próba ukazania bloków takich, jakie są naprawdę – małych światów, które wywarły ogromny wpływ na historię współczesnej architektury.
Premiera: 23 maja 2018, Wydawnictwo Czarne
Women Design: Pioneers in architecture, industrial, graphic and digital design from the twentieth century to the present day, Libby Sellers
“Women Design” to wybór najbardziej dynamicznych projektantek kobiecych z epoki nowożytnej, prezentujący ich najlepsze dzieła i doceniający ich trwały wpływ w rozwój projektowania. Prezentuje architektki, a także artystki z branży tekstylnej.
Design w całej swoje historii został w dużej mierze ukształtowany dzięki kreatywności kobiet. Kobiety występowały w roli twórczyń, komentatorek, czy pedagożek. Jednak w narracji o designie, która chętnie promuje ich męskie odpowiedniki, ich wkład jest zbyt często pomijany. Dzięki książce poznajemy sylwetki i owoce pracy takich postaci jak Eileen Grey, Lora Lamm i Lella Vignelli. Nie brakuje również współczesnych osobistości, w tym Kazuyo Sejima, Hella Jongerius i Neri Oxman. Książka jest bogato ilustrowana archiwalnymi zdjęciami i daje rzadką możliwość spojrzenia na świat designu z perspektywy kobiecej.
Premiera: 7 czerwca 2018, Frances Lincoln
„Architects' Houses Hardcover”, Michael Webb
W książce „Architects' Houses Hardcover” trzydziestu najbardziej utalentowanych architektów na świecie, w tym Norman Foster, Thom Mayne, Tod Williams i Billie Tsien, opowiada o domach, które zaprojektowali dla siebie w ciągu ostatniej dekady. Mówią, co ich inspirowało, na jakie natrafili ograniczenia, w jaki sposób kształtowały się ich koncepcje. Michael Webb śledzi wpływ domów architektów na przestrzeni ostatnich 200 lat: od Monticello Jeffersona do twórczości Charlesa i Raya Eamesa, Toyo Ito i Franka Gehry'ego.
Teksty, szkice i plany ilustrują domy, które nierzadko bardzo różnią się od siebie pod względem wielkości, materiału, charakteru i lokalizacji. Przestronne i oszczędne, ambitne i skromne, wyrafinowane albo surowe, - głos w tej książce mają mieszkania.
Ta bogato ilustrowana książka pełna jest pomysłów i inspiracji, ponieważ domy architektów pokazują różne odpowiedzi na pytanie: W jaki sposób dom może wzbogacić życie i swoje otoczenie?
Premiera: 24 kwietnia 2018, Princeton Architectural Press
„Wszystko widzę jako sztukę”, Ewa Solarz, Robert Czajka
Książka dla dzieci o sztuce współczesnej. Także dla tych, którzy otwarcie mówią, że nie rozumieją sztuki współczesnej, ale też dla tych, którzy nie chcą się do tego przyznać. Opowiadamy o znanych dziełach polskiej sztuki współczesnej i pozwalamy na własne wnioski. Oswajamy ze sposobem myślenia i sposobem pracy współczesnych artystów, m in. Julity Wójcik, Edwarda Krasińskiego, Anety Grzeszykowskiej, Romana Opałki i Jana Dziaczkowskiego. Próbujemy przekonać dzieci (i nie tylko), że o sztuce można mówić prostym i zrozumiałym językiem. Pokazujemy, że rzeczy którymi zajmują się artyści są normalne, ciekawe i bliskie wszystkim.
Proponujemy przyjąć sztukę taką jaką jest i zastanowić się nad tym, jak na nas działa.
Premiera: 2018, Wytwórnia
“Inside North Korea”, Oliver Wainwright
Książka oferuje rzadkie spojrzenie w głąb najbardziej niedostępnego i odizolowanego kraju, jakim jest Korea Północna. Dziennikarz Guardiana i fotograf w jednym Oliver Wainwright zabiera nas w architektoniczną podróż za zamknięte drzwi do najbardziej tajemniczym kraju świata. Dzięki niemu mamy możliwość podziwiać wyściełane mozaiką hole ośrodków zdrowia z czasów radzieckich, a także wnętrza w cukierkowych wnętrzach nowych teatrów. Jego fotografie rzucają cień na ambicję osamotnionego reżimu, który usilnie próbuje "przekształcić cały kraj w socjalistyczną krainę".
Premiera: 7 maja 2018, Taschen
“Shakespeare Dwelling: Designs for the Theater of Life”, Julia Reinhard Lupton
Skupiając się na dziełach Szekspira: „Romeo i Julii”, „Makbecie”, "Peryklesie", "Księciu Tyru", "Cymbelinie" i „Zimowej opowieści”, Lupton oprowadza nas po wielkich salach i ruderach, gołębnikach i komórkach górskich, czy nadmorskich chatach, w których żyły, przebywały, czy spotykały się szekspirowskie postaci. Autorka czerpie opisy z różnych źródeł, w tym z nowoczesnej teorii projektowania, ale również z renesansowych traktatów dotyczących hodowli i gospodarowania czy nawet filozofii autorstwa Hannah Arendt i Martina Heideggera. Powstała synteza oferuje nowy punkt wyjścia we współczesnym badaniu środowiska bliskiemu Szekspirowi. Na przykładach pokazuje, w jaki sposób dzieła tego wybitnego pisarza pomagają nam w zrozumieniu naszej pierwotnej potrzeby tworzenia schronienia.
Premiera: 6 kwietnia 2018, University of Chicago Press
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.