Według World Happiness Report najszczęśliwszym krajem świata jest Finlandia. Jej obywatele mają realistyczne oczekiwania wobec życia, a poza tym otrzymują wsparcie od państwa. Szczęście wyklucza cynizm, a osłabia brak zaufania do innych.
Finlandia po raz szósty została uznana za najszczęśliwszy kraj świata. Fińscy socjologowie uważają, że decydującą rolę odegrała osobowość obywateli, którzy mają realistyczne granice oczekiwań. Według World Happiness Report kluczowe znaczenie mają wsparcie społeczne, dochody, zdrowie, wolność, hojność i brak korupcji.
Czy w ogóle można mówić o szczęśliwych narodach?
Myślę, że pod względem socjologicznym prezentowanie szczęśliwszych krajów ma głęboki sens. Szczęście według psychologów i socjologów nie wynika wyłącznie z genów. Istnieją warunki, które budują je na przestrzeni naszego życia.
Na razie najdłuższe badania w tej dziedzinie przeprowadzono na Uniwersytecie Harvarda. Wyniki po 70 latach przedstawił psychiatra Robert Waldinger. Niezależnie od pochodzenia i przebiegu kariery szczęście zależało od zbudowania trwałych i udanych związków z ludźmi. Długoletnich przyjaźni, mocnych relacji ze współmałżonkiem czy partnerem, rodzicami i znajomymi z pracy. Najbardziej nieszczęśliwe były osoby, które nie ufały innym ludziom.
Polski psycholog społeczny Janusz Czapiński stworzył cebulową teorię szczęścia. Zgodnie z nią szczęście ma warstwy. Najmniej uwarunkowana zewnętrznie jest najgłębsza warstwa – wola życia. Kolejna to dobrostan subiektywny, czyli bilans pozytywnych osiągnięć w naszym życiu. Warstwa na powierzchni to satysfakcje cząstkowe, np. pensja, awans, chwilowe sukcesy i porażki.
Psycholog podkreśla, że człowiek może powracać do szczęścia nawet po największym życiowym kryzysie. Martin Seligman uważa, że szczęścia można się nauczyć. Różne koncepcje psychologiczne pokazują, że wpływ na szczęście mają osobowość, kraj, w którym żyjemy, nasz stosunek do rodaków.
„Gdybyśmy wszyscy wierzyli w jednego Boga, w jeden wzorzec racjonalności i demokracji, w jedno centrum cywilizacji, w odkrywczy charakter nauki, moglibyśmy ustalać według tego, co jest dobre, właściwe i piękne. Ale żadne takie kategorie już nas nie łączą. To przeszłość, do której się nie cofniemy” – piszą o Polsce Sławomir Sierakowski i Przemysław Sadura, autorzy doskonałego „Społeczeństwa populistów”.
– A jakie kategorie nadal nas łączą? – spytałam, prowadząc dyskusję na premierze książki. Szef Onetu Bartosz Węglarczyk powiedział, że łączy nas cynizm. I że „ten cynizm zabija nas jako naród”.
Chciałabym, by była to przedwczesna diagnoza. Cynizm wyklucza szczęście w życiu. Osłabia je także brak zaufania, a niestety, według licznych badań opublikowanych w książce Polacy nie ufają innym.
Myślę, że właśnie niezwykłe poczucie wspólnoty przyczyniło się do tego, że według ankiet World Happiness Report poczucie szczęścia w Ukrainie nie spadało do wartości minimalnych w ostatnim roku. Jako „najbardziej nieszczęśliwy kraj świata” twórcy określają Afganistan.
Badania pokazują, że szczęście można zwiększać za pomocą właściwej polityki, działań biznesu i społeczeństwa obywatelskiego.
Koresponduje to z wielokrotnie przeze mnie przytaczanymi słowami Hanny Krall o badaniu warunków ekonomicznych, psychologicznych, socjologicznych, które rodzą w nas postawę bohatera, i tych, które zmieniają obywateli w oprawców.
Nasz poziom spokoju czy uprzejmości także zależy od warunków. Można ukierunkować politykę na szczęście. Jeśli tylko przestanie łączyć nas cynizm.
*
Więcej felietonów autorki w książce „Współczesna wojna”.
Justyna Kopińska: dziennikarka, socjolożka, zajmuje się tematyką kryminalną związaną z prawem karnym, sądami i więziennictwem. Doświadczenie zawodowe zdobywała w Stanach Zjednoczonych i Afryce Wschodniej. Jest laureatką Nagrody Dziennikarskiej Amnesty International, Pióro Nadziei.
Otrzymała Nagrodę PAP im. Ryszarda Kapuścińskiego, Grand Press, Nagrodę Newsweeka im. Teresy Torańskiej oraz wyróżnienie Radia ZET im. Andrzeja Woyciechowskiego. Dwukrotna laureatka Mediatorów. Autorka pięciu książek, m.in. „Z nienawiści do kobiet” i „Polska odwraca oczy”.
Jako pierwsza dziennikarka z Polski otrzymała European Press Prize w kategorii Distinguished Writing Award.
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.