Justyna Kopińska w cotygodniowym felietonie tym razem zajmuje się nawykami i rytuałami. Prześledziła wypowiedzi naukowców, którzy podkreślają, że nasz mózg ma zdolność do budowania nawyku oraz zastępowania szkodliwych rutyn ich uzdrawiającymi zamiennikami.
Rok temu uczestniczyłam w praktyce produktywności prowadzonej przez eksperta ds. skupienia Chrisa Baileya, autora bestsellerów (m.in. „Jak uspokoić umysł”). Podkreślał on, jak ważne jest zautomatyzowane działanie, które pozwala na oszczędność życiowej energii. Dzięki nawykom możemy przeznaczyć więcej energii dla rodziny, przyjaciół czy pasji.
Każdy człowiek zarządza taką samą liczbą godzin dziennie. Zwykle siedem lub osiem przeznaczmy na sen, około ośmiu na pracę, reszta zostaje na pasje, życie rodzinne, ćwiczenia, rozwój. Ten rozkład jest stabilny, jeśli po pracy mamy siłę, by efektywnie wykorzystywać czas.
Doktor psychologii Ewa Woydyłło mówiła mi, że nawyki są zaraźliwe. Opisawszy mężczyznę, który całe dnie spędza na kanapie, oglądając telewizję, terapeutka tłumaczyła, że rozumie jego wzorce, sposób wychowania, wpływ środowiska rodzinnego. Ale nie chciałaby mieć z nim nic wspólnego. Gdy przebywamy z osobami, które rozluźniają się tylko przez alkohol lub wysokoprzetworzone produkty, wkrótce sami je spożywamy.
Terapeuta i wykładowca Robert Rutkowski zauważył w podcaście „O milimetr do przodu”, że tego rodzaju produkty są najlepiej wyeksponowane w polskich sklepach spożywczych. Niestety to kolejny czynnik wpływający na rozpoczęcie i utrwalanie nawyku. Doskonale oświetlone alkohole na stacjach benzynowych są polskim absurdem, na co zwraca uwagę wielu podróżujących do naszego kraju.
Profesorka psychiatrii Anna Lembke tłumaczy, jak przestrzeń i otoczenie wpływają na nasze rutyny i uzależnienia. W miejscowościach znanych z dostępności narkotyków młodzież uzależnia się zdecydowanie szybciej. Lembke, która prócz pracy naukowej prowadzi terapię uzależnionych, podkreśla, że wielu z nas nadal nie wie, że media społecznościowe to również wysokiej klasy narkotyk.
Scrollowanie jest uzależniające i otumaniające. Nagradzana dziennikarka Anne Applebaum przestrzega, że bańki informacyjne pogłębiają polaryzację społeczeństwa, zagubienie i dezinformację. Według niej platformy oczekują, byśmy obejrzeli jak największą liczbę reklam, napędzających konsumpcję.
Lembke diagnozuje, że wszystkie te zjawiska – zakupoholizm, narkotyczne działanie internetu, dezinformacja, brak skupienia – są już połączone. Sposobem na wyzwolenie są małe nawyki. Ludzie o utrwalonych rutynach nazywani są control freakami. Jednak to właśnie oni są w stanie przesuwać świat o milimetr do przodu. Bo automatyzacja działań pozwala przeznaczać energię na miłość, zdrowie i rozwój. Profesorka Lembke podkreśla, że cywilizacja jest w realnym niebezpieczeństwie, a ludziom brakuje energii, by zmieniać myśli w plany.
Według neurobiologa Andrew Hubermana z Uniwersytetu Stanforda początek drogi uzdrawiania może zacząć się od prostego nawyku dostarczania dzieciom światła słonecznego. Okazuje się, że w Stanach Zjednoczonych coraz więcej dzieci przestało w weekendy wychodzić z domu. Oglądają telewizję, grają w gry, pozostają w świecie wirtualnym. Zdrowie i siła woli uległyby natychmiastowej, dużej poprawie dzięki drobnej zmianie – światłu.
Bo nie chodzi jedynie o skomplikowane działania społeczne, lecz także o to, by zgasić telewizor, odciąć się od powiadomień i wyjść na spacer.
*
Rozmowy autorki w podcaście „O milimetr do przodu”:
https://open.spotify.com/show/5CWWe4vDZzabRgj4A16UoE
*
Justyna Kopińska – nagradzana dziennikarka i reporterka. Ukończyła socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Doświadczenie zawodowe zdobywała w Stanach Zjednoczonych i Afryce Wschodniej.
Autorka sześciu książek, m.in. „Czy Bóg wybaczy siostrze Bernadetcie”, „Polska odwraca oczy”, „Lekarstwo dla duszy”.
Twórczość przyniosła jej wiele nagród – jako pierwsza Polka została uhonorowana europejską nagrodą European Press Prize w kategorii Distinguished Writing Award. Zdobyła m.in. Nagrodę PAP im. Ryszarda Kapuścińskiego, Grand Press, Nagrodę „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej i Wyróżnienie Radia ZET im. Andrzeja Woyciechowskiego. Dwukrotna laureatka Mediatorów w kategorii reformator.
Prowadzi podcast „O milimetr do przodu” o drogach do holistycznej poprawy życia. Od 2023 roku jest członkinią jury Nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej.
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.