Justyna Kopińska: Bez żywych relacji z drugim człowiekiem czujemy się wyczerpani

Justyna Kopińska w cotygodniowym felietonie zastanawia się, jak budować dziś związki. Przywołuje teorie Esther Perel i Marty Niedźwieckiej. 

– Niekiedy czuję się jak pionek, punkt w karierze innych. Zjawiska kultury narcystycznej przybierają na sile. Nie wszyscy zauważają ten dramatyczny kawałek naszych czasów – mówi mi jedna z najbardziej znanych psycholożek w naszym kraju, Marta Niedźwiecka. 

Niedźwiecka, podobnie jak terapeutka Esther Perel, uważa, że relacje przestają nas odżywiać. – Osoby głęboko zaburzone narcystycznie, z klinicznego punktu widzenia, mają trudność w nawiązywaniu realnych więzi z żywymi ludźmi. Budują układy, brutalnie dążą do celów, nie liczą się ze skutkami własnych działań. Traktują ludzi jako obiekty na mapie własnego sukcesu – podkreśla. 

W podcaście „O milimetr do przodu” psycholożka tłumaczy, dlaczego tracimy witalność i wolę życia. – Potrzebujemy zachwytów, podjarek, wymiany energii psychicznej. Bez żywych relacji czujemy się wyczerpani – mówi. 

Marta Niedźwiecka: Erotyzm i seks nie muszą mieć ze sobą nic wspólnego  

Esther Perel uważa, że właśnie te aspekty odpowiadają za erotyzm. Według terapeutki to erotyka przywraca nas ku życiu, pragnieniom, celom. Niedźwiecka wyjaśnia, że ludzie traktują erotyzm jak seks, a te dwa pojęcia nie muszą mieć wiele wspólnego. – Podoba mi się zastosowanie starego psychodynamicznego pomysłu, że jak coś nie jest żywe, to jest martwe. Opinia Esther Perel to odzwierciedlenie koncepcji wyboru: budujemy więzi z żywymi obiektami albo używamy ludzi. Coraz częściej czuję, że druga strona chce mnie grillować lub traktuje jako obiekt nieożywiony, zastanawia się, co dzięki mnie uzyska – wyjaśnia psycholożka.

Podczas rozmów z psychiatrami, psychologami i neurobiologami często słyszę, że żyjemy w świecie chaosu, uzależnień i zaraźliwych technik narcystycznych. 

Największą wadą współczesności jest utechnicznienie kontaktów międzyludzkich. W krajach rozwiniętych wiele osób nie musi wychodzić z domu, by realizować swoje potrzeby. Lecz okazuje się, że Facebook, Twitter, sexting, konsumpcja, gry wideo, hazard zmieniają nasze mózgi. Nie każdy potrafi chronić swój dobrostan. Według profesorki Stanford Anny Lembke wielu z nas nie potrafi dbać nawet o fundamenty – bezpieczny kontakt z dzieckiem, poczucie własnej sprawczości czy bliskość.

Esther Perel: Definiuję erotykę jako połączenie witalności, ciekawości świata i spontaniczności

– Antidotum na odrętwienie jest erotyka – podkreśla Perel. – Oczywiście nie mam na myśli hedonistycznego odwrócenia uwagi od losów świata, lecz blask przypominający nam, że pomimo wszelkich ciemności jesteśmy teraz, tutaj, na tej planecie. Definiuję erotykę jako połączenie witalności, ciekawości świata i spontaniczności. Kiedy czasy są dobre, erotyzm zamienia rzeczywistość w magię. Gdy są najtrudniejsze, erotyzm jest tym, co inspiruje nas do przetrwania.

I Perel, i Niedźwiecka mówią o połączeniach, o znaczeniu więzi społecznych oraz magii wynikającej z zachwytu drugim człowiekiem. 

„A kto się kocha w tobie? Jak zagoniony człowiek może mieć na miłość czas? Jak ze zmęczonych oczu krzesać blask?” – śpiewała Zdzisława Sośnicka. Bo jeśli świata nie będzie, pozostanie tylko blask.

*

Rozmowa z Martą Niedźwiecką w podcaście „O milimetr do przodu”

*

Justyna Kopińska to nagradzana dziennikarka i reporterka. Ukończyła socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Doświadczenie zawodowe zdobywała w Stanach Zjednoczonych i Afryce Wschodniej.

Autorka sześciu książek, m.in. „Czy Bóg wybaczy siostrze Bernadetcie”, „Polska odwraca oczy”, „Lekarstwo dla duszy”.

Twórczość przyniosła jej wiele nagród – jako pierwsza Polka została uhonorowana europejską nagrodą European Press Prize w kategorii Distinguished Writing Award. Zdobyła m.in. Nagrodę PAP im. Ryszarda Kapuścińskiego, Grand Press, Nagrodę „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej i Wyróżnienie Radia ZET im. Andrzeja Woyciechowskiego. Dwukrotna laureatka Mediatorów w kategorii reformator.

Otrzymała ustanowione przez prezydenta odznaczenie Infantis Dignitatis Defensori za zasługi dla ochrony dzieci w instytucjach zamkniętych.

Prowadzi podcast „O milimetr do przodu” o drogach do holistycznej poprawy życia. Od 2023 roku jest członkinią jury Nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej.