W dniach, gdy jest za gorąco, by czytać hot nowości, polecamy książki, które być może przegapiliście i kilka całkiem ponadczasowych. W bonusie – zdradzamy, na co czekamy!
Na teraz
Dorota Karaś, Marek Sterlingow „Walentynowicz. Anna szuka raju”
40. rocznica strajków w Stoczni Gdańskiej zbiega się z protestami na Białorusi. Bunt wydaje się też sensowną odpowiedzią na wydarzenia w Polsce. To dobry moment, by sięgnąć po wydaną wiosną książkę o Annie Walentynowicz.
Biografia bohaterki Sierpnia ’80, która potem opowiedziała się przeciw Lechowi Wałęsie i przemianom po 1989 roku, jest pretekstem do szerszej opowieści – o tym, co oznacza sprzeciw, o odwadze i bohaterstwie, o wierze w idee, wreszcie o tym, ile to wszystko kosztuje. Otrzymujemy wielowymiarowy portret uczestniczki powojennej historii Polski, który – dzięki mądrości i talentowi autorów, trójmiejskich dziennikarzy – przypomina, że wielka historia nie dzieje się sama.
wyd. Znak
Sarah Hall, „Madame Zero i inne opowiadania”
Zaczęło się od „Pani Lis”. Opowiadanie nagrodzone przez BBC jest współczesną wersją „Przemiany” Franza Kafki. Bohaterka stopniowo przeobraża się w lisicę, która ucieka od męża, bo ciągnie ją do dzikiej natury. Sarah Hall, angielska pisarka po czterdziestce, ujęła w tej metaforze istotę kobiecości. Jej pozostałe opowiadania oscylują między realizmem magicznym a diagnozą społeczną. Chociaż nie brzmią jak manifest feministyczny, są podszyte głębokim zrozumieniem kondycji kobiet. W tle pobrzmiewają echa iberoamerykańskich mistrzów – Borgesa, Cortázara, Márqueza.
tłum. Dobromiła Jankowska, wyd. Pauza
Aaron Lansky, „Przechytrzyć historię”
Fascynująca opowieść o sile literatury. Wskutek spotkania z charyzmatycznym nauczycielem jidysz 24-letni student Aaron Lansky postanawia odszukać wszystkie książki wydane w tym języku. „Nie myśl sobie, że książki same do ciebie przyjdą. Jeśli chcesz zdobyć książki w jidysz, musisz się do nich wybrać” – powiedział mu nauczyciel, a on posłuchał. Przemierzył Stany wzdłuż i wszerz, zajrzał też do Kanady. Odwiedził dziesiątki zapuszczonych strychów i cuchnące rybami magazyny, przegadał godziny ze starszymi ludźmi, którzy opowiadali historie o każdej z darowanych mu książek. Przeżył setki przygód – czasem zabawnych, kiedy indziej wzruszających. W rezultacie uratował z przyjaciółmi półtora miliona publikacji.
Aaron Lansky ma 65 lat i nadal prowadzi założone w 1980 roku w Amherst w stanie Massachusetts Yiddish Book Center. „Przechytrzyć historię” to wspaniała książka, od której trudno się oderwać. Choć nie należy pędzić z czytaniem, bo pełno w niej zdań do zapamiętania. Przykład? „Żydzi przez większość swojej historii rozproszeni i pozbawieni własnej ziemi otaczali książki czcią jako swoją przenośną ojczyznę”. Książki jako przenośna ojczyzna! Jest nadzieja na przyszłość.
tłum. Agnieszka Nowak-Młynikowska, wyd. Smak Słowa
„Rok małpy” Patti Smith
Porywający manifest zaangażowanej artystki i intymny autoportret ikony amerykańskiej popkultury. Największa poetka rocka z czułością wspomina tych, którzy już odeszli, rozmyśla nad największymi dziełami kultury i nie boi się pytać o niepewną przyszłość. W świecie Patti Smith sen miesza się z rzeczywistością, a dobre duchy z przeszłości spotykają się z politycznymi demonami teraźniejszości. Szalona narracja oferuje słodką chwilę eskapizmu i zarazem zachęca do namysłu.
tłum. Krzysztof Majer, wyd. Czarne
Sally Rooney, „Normalni ludzie”
29-letnia Irlandka zadebiutowała w 2017 roku powieścią „Conversation with Friends”, jednak światową sławę przyniosła jej historia skomplikowanej relacji łączącej Connella i Marianne opisana w książce „Normalni ludzie”. Poznajemy ich jako nastolatków tuż przed zakończeniem nauki w szkole średniej. Między młodymi ludźmi rodzi się uczucie, jednak każde z nich zmaga się z problemami. Nieumiejętność komunikowania potrzeb oraz brak otwartości sprawiają, że czeka ich wiele prób. Rooney przyciąga nie tylko ciekawym prowadzeniem narracji, lecz także przejmująco wprowadza czytelnika do świata młodych ludzi, którzy za wszelką cenę próbują się odnaleźć w otaczającej ich rzeczywistości. Ekranizacji powieści podjęła się stacja BBC, a serial z udziałem Daisy Edgar-Jones i Paula Mescala okazał się hitem.
tłum. Jerzy Kozłowski, wyd. WAB
Tomasz Kwaśniewski i Jacek Masłowski, „Czasem czuły czasem barbarzyńca”
Znany dziennikarz i reportażysta rozmawia z psychoterapeutą i filozofem o męskości – od dojrzewania i seksu, przez relacje z ojcem i miłość, aż po rodzicielstwo i emocje. W luźnej i osobistej rozmowie autorzy rozwiewają mity i dekonstruują patriarchalny męski wzorzec, często przywołując osobiste dygresje. Książka wytyka stereotypy i wyjaśnia powszechne mechanizmy psychologiczne, którym podlegamy karmieni popkulturą. I choć nie przynosi jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, kim jest współczesny mężczyzna, to na pewno sygnalizuje, kim nie jest. A to już bardzo wiele.
wyd. Agora
„Droga do domu” Yaa Gyasi
Choć debiutancka powieść ghańsko-amerykańskiej pisarki trafiła na półki księgarń zaledwie kilka lat temu, zasłużyła już na miano klasyka. „Droga do domu” to saga rodzinna, która śledzi losy potomków dwóch rozdzielonych w dzieciństwie sióstr. Akcja – rozpięta pomiędzy dwa kontynenty: Afrykę i Amerykę Północną – toczy się na przestrzeni 300 lat. Poprzez doświadczenia swych bohaterów Yaa Gyasi opowiada trudną historię milionów Afrykańczyków, ich kultury i tożsamości. Lektura szczególnie ważna w obliczu protestów Black Lives Matter, które wciąż trwają, mimo że nie widać ich już na Instagramie.
tłum. Michał Ronikier, Wydawnictwo Literackie
Marcin Wilk, „Pokój z widokiem. Lato 1939”
Tamtego lata też było gorąco. Tak gorąco, że nastoletni Ryszard Krasnodębski zdjął marynarkę, w której miał zegarek. Zegarek należy do rodziny od 40 lat, chłopak pożyczył go od ojca na wycieczkę rowerową. Gdy wrócił do domu, okazało się, że kieszeń jest pusta. „Ojciec nie powiedział ani słowa. Umiał hierarchizować rzeczywistość. W obliczu zbliżającej się mobilizacji zegarek był dla niego mniej ważny” – mówi autorowi sędziwy Krasnodębski.
Ta anegdota obrazuje, o czym jest „Pokój z widokiem”. To rzecz o zwykłym życiu w cieniu nadchodzącej katastrofy. Jak będzie wielka, nikt jeszcze nie wie, ale życie już nie jest sielankowe. Wilk to wytrawny słuchacz, dlatego dostaje od rozmówców często przejmujące opowieści. Relacje uzupełnia bogatym materiałem archiwalnym. Dzięki temu, że jest też znawcą literatury z zacięciem historycznym, potrafi pokazać ostatnie przedwojenne lato w szerokiej perspektywie.
wyd. WAB
Na zawsze
Françoise Sagan, „Witaj smutku”
Powieść z połowy lat 50. jest przesycona atmosferą, którą dziś nazwalibyśmy summertime sadness. Wchodząca w dorosłość Cécile spędza wakacje na Lazurowym Wybrzeżu. Obserwując romanse ojca i wdając się we flirty, zaczyna zdawać sobie sprawę, jakim trudem i goryczą może być okupione poszukiwanie miłości. Nastoletni dziewczyński romantyzm zostanie zmieciony przez cynizm otoczenia, a dorosłość okaże się brutalną grą płci.
Wielbiciele dekadenckiej atmosfery powieści mogą też sięgnąć po stylową ekranizację z 1958 roku pod tym samym tytułem.
(Basia Czyżewska)
Lucy Maud Montgomery, „Ania z Zielonego Wzgórza”
Nigdy nie zapomina się pierwszej samodzielnie przeczytanej książki. Miałam sześć lat, gdy mama wręczyła mi swoją ukochaną lekturę sprzed lat. „Ania z Zielonego Wzgórza” miała być inicjacją w dziewczęcość. Chociaż imię dostałam po prababci, a nie głównej bohaterce kanadyjskiej sagi z początku XX wieku, włosy mam ciemne, a nie rude, a moja wyobraźnia nie sięga tak daleko jak Ani z Avonlea, natychmiast poczułam się jak ona – zawsze odrobinę niestosowna, lekko zbuntowana, inna niż rówieśnicy. Do wszystkich tomów „Ani” powracam regularnie. Gdy zamykam oczy na plaży w Gdyni, wyobrażam sobie, że szumi ocean uderzający o brzeg Wyspy Księcia Edwarda.
(Anna Konieczyńska)
Neil Gaiman, „Amerykańscy bogowie”
Co byś zrobił, gdyby na twojej drodze stanął nagle nordycki bóg? Po trzech latach spędzonych w więzieniu – tuż przed wyjściem na wolność – Cień dowiaduje się o śmierci żony. Oszołomiony wraca do rodzinnego miasta. W podróży przypadkowo poznaje owego boga, Pana Wednesdaya, który oferuje mu pracę w roli ochroniarza. Pełniąc tajemniczą misję, razem wyruszają w podróż po Ameryce. Spotykają na swojej drodze inne zapomniane bóstwa z dawnych lat, które niegdyś przywędrowały za ocean m.in. z Europy czy Afryki, a teraz pragną odzyskać swoje miejsce w świadomości ludzi. Cień nie wie bowiem, że jest zaledwie pionkiem w wielkim konflikcie pomiędzy dawnymi a nowymi bogami. Jedna z najwspanialszych powieści fantasy XXI wieku, w której Gaiman mistrzowsko miesza rzeczywistość z fikcją, prezentując odwieczny konflikt między tym, co nowe, a rządzącymi naszą historią tradycjami.
(Katarzyna Pietrewicz)
Hanya Yanagihary, „Małe życie”
„Małe życie” to druga powieść amerykańskiej pisarki hawajskiego pochodzenia. I jedna z najlepszych (jeśli nie najlepsza), jakie czytałam w tym roku. Na początku wydaje się, że książka ma czworo głównych bohaterów – przyjaciół, którzy poznali się w college’u i razem ruszają na podbój Nowego Jorku. Szybko jednak okazuje się, że niemal każda historia kręci się wokół Jude’a – samookaleczającego się prawnika, niewiarygodnie skrzywdzonego w dzieciństwie i żyjącego w ogromnym bólu. Czytając książkę Yanagihary, ból ten szybko zaczynamy zresztą odczuwać. Nie jest to łatwa lektura. Ale piękna.
(Michalina Murawska)
tłum. Jolanta Kozak, wyd. WAB
Na przyszłość
Anne Applebaum, Paweł Potoroczyn, „Matka Polka”
Gdy w 1987 roku po raz pierwszy przyjechała do Polski, przeżyła szok. „Ciemno, mokra zimna jesień, swąd palonego węgla, brud, brud, brud, żółtawe światło ulicznych latarni ni to we mgle, ni to w smogu” – opowiada Anne Applebaum Pawłowi Potoroczynowi, autorowi wywiadu- rzeki.
Wydana przez OsnoVę książka „Matka Polka” to fascynująca opowieść o Anne Applebaum – dziennikarce badającej Rosję, Ukrainę i Polskę, o jej mrówczej pracy w archiwach nad książkami o gułagach czy Wielkim Głodzie. To historia o jej dorastaniu, rodzicach i dziadkach, budowaniu domu i zakładaniu rodziny nad Wisłą. Przede wszystkim to jednak opowieść Amerykanki o Polakach i Polsce. Obserwacje Applebaum podpowiadają czytelnikowi, by spojrzał na siebie z boku, z perspektywy kogoś z zewnątrz.
wyd. OsnoVa
Więcej – w recenzji Marii Fredro-Bonieckiej we wrześniowym wydaniu magazynu „Vogue Polska” – już wkrótce w sprzedaży.
Kasper Bajon, „Fuerte”
Wielu kojarzy Fuerteventurę z wakacjami wśród fal. Bo plaże są tam naprawdę znakomite, najlepsze na Wyspach Kanaryjskich. Tyle że turystyczny raj niewiele ma z rajem wspólnego. Kasper Bajon – pisarz, poeta i filmowiec („Via Carpatia” – film nakręcony wspólnie z żoną Klarą Kochańską podobał się na festiwalach) – przekonał się o tym, gdy kilka lat temu zamieszkał na wyspie.
„Fuerte nie jest konwencjonalnym reportażem, a turystyczny raj jest w tej książce tylko pretekstem. Pretekstem do głębokiego, tyleż erudycyjnego, ileż intymnego eseju o oswajaniu świata, o nadawaniu sensu miejscu, które się wybrało do życia. Ryszard Kapuściński często powtarzał, że zwiedzanie świata stało się dziś formą konsumpcji. Kasper Bajon w swej znakomitej książce przypomina, że może ono być także fascynującą przygodą duchową” – ocenia Piotr Bratkowski.
wyd. Czarne
Karolina Sulej, „Rzeczy osobiste”
Długo oczekiwana książka dziennikarki, badaczki i pisarki ukaże się w październiku. To opowieść o ubraniach i rzeczach osobistych więźniów obozów koncentracyjnych. W opozycji do potocznej narracji o wojnie Sulej dociera do świadectw i świadków, którzy opowiadają jej, jak dbałość o wygląd pomagała im walczyć o życie. Niby od dawna wiadomo, że w ciężkich czasach moda ma większe znaczenie niż w dobrobycie, ale od tej strony nikt jej jeszcze nie badał.
wyd. Czerwone i Czarne
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.