Monografia mistrza czarno-białej ulicznej fotografii, opowieść o duecie brytyjskich projektantów, który ubarwił styl lat 60., publikacje o sztuce na wybiegach, kreacjach na miarę Oscarów oraz o tym, co znaczy być „cool” – polecamy książki o modzie, które warto przeczytać w 2023 roku.
Na skrzyżowaniu dróg sztuki i mody
Jeśli wszystko może być sztuką, czemuż nie miałaby być nią też moda? Dlaczego obie te dziedziny łączy słodko-gorzka relacja? Na te pytania stara się odpowiedzieć Nancy Hall-Duncan w najnowszej książce „Art X Fashion”. Autorka – z wykształcenia historyczka sztuki – tropi pamiętne momenty modowo-artystyczne. Zestawia ze sobą kreacje znanych designerów z arcydziełami malarstwa, rzeźby czy fotografii. Prezentuje m.in. sukienki Yves’a Saint Laurenta, wzorowane na abstrakcji Pieta Mondriana, oraz kolekcję Johna Galliano dla Diora, inspirowaną starożytnym Egiptem. W książce znalazły się również mniej znane połączenia: ekspresjonistyczne wizje Edvarda Muncha w twórczości Viktora & Rolfa, bizantyjskie złocenia z logo Chanel czy opartowe iluzje na ubiorach Jeana Paula Gaultiera. Hall-Duncan poświęciła osobne rozdziały artystom, którzy chętnie podjęli aktywną współpracę z projektantami, a także tym, którzy postanowili osobiście spróbować swych sił w konstruowaniu ubrań i akcesoriów. „Art X Fashion” to ciekawe wprowadzenie do wielowątkowej debaty o związkach sztuki i mody.
„Art X Fashion: Fashion Inspired by Art”, Nancy Hall-Duncan, Rizzoli/Electa, 2022
Pan i Pani Clark, czyli barwne lata 60.
W latach 1965-1974 – czyli pomiędzy minisukienkami Mary Quant a punkowymi T-shirtami Vivienne Westwood – brytyjską modą rządziły zwiewne suknie z nadrukowanymi na nich roślinami. Do wprowadzenia nowego trendu w duchu flower power przyczyniła się wyjątkowa para: Ossie Clark i Celia Birtwell. Ona projektowała wzorzyste tekstylia, a on kroił z nich swobodne i zmysłowe ubrania. Kwiatowe wzory, psychodeliczne barwy, szlachetne szyfony, krepy i aksamity stały się ich znakami rozpoznawczymi. Tworzyli kreacje nie tylko dla londyńczyków, lecz także dla międzynarodowych gwiazd. Brigitte Bardot, Veruschka, Mick Jagger, Jimi Hendrix, Marianne Faithfull, Bianca Jagger – to tylko kilka sław, które upodobały sobie eteryczny styl pana i pani Clark. W 2022 roku duetowi brytyjskich designerów poświęcona została wystawa w Museo Del Tessuto w Prato. Z tej okazji kurator Federico Poletti zredagował bogato ilustrowaną monografię Clarka i Birtwell. Zgromadził w niej wywiady oraz eseje m.in. Suzy Menkes i Renaty Molho. To publikacja dla wszystkich fanów swingujących lat 60.
„Mr & Mrs Clark. Ossie Clark and Celia Birtwell. Fashion and Prints”, red. Federico Poletti, Silvana Editoriale, 2022
Ojciec fotografii ulicznej
William Klein zmarł we śnie we wrześniu ubiegłego roku. W Nowym Jorku, gdzie się urodził, trwała akurat największa retrospektywa jego prac. Zatytułowano ją „Yes”, bo artysta wierzył, że mówiąc światu „tak”, jesteśmy w stanie poznać go o wiele lepiej, niż będąc nieustannie na „nie”. „Tak” otworzyło oczy Kleina na życie ludzi, których portretował: zwyczajnie niezwyczajnych mieszkańców Paryża, Rzymu czy Nowego Jorku, ulicznych tancerzy, hultajów i wyrzutków, zblazowanych wczasowiczów i posągowych modelek. Zgodził się też, gdy – pomimo braku doświadczenia z aparatem – Alexander Liberman zaoferował mu pracę w „Vogue’u”. Pozwalał, by czarno-białe zdjęcia Kleina były kompozycyjnie przeładowane, czasem nieostre, silnie skontrastowane, a przez to, by ukazywały rzeczywistość z intensywnością. Powtarzane przez Kleina „tak” pozwoliło mu poruszać się na rozmaitych polach, czyniąc zeń „ojca fotografii ulicznej”, dokumentalistę, filmowca oraz jednego z najbardziej cenionych fotografów mody. Wszystkie te oblicza francusko-amerykańskiego artysty zostały zebrane na blisko 400 stronach książki „William Klein: Yes”, nad której skomponowaniem Klein czuwał osobiście.
„William Klein: Yes”, William Klein, David Campany, Thames & Hudson, 2023
Jeanne Lanvin – pionierka
W przeciwieństwie do współczesnych jej kreatorów mody Jeanne Lanvin nie miała wcale zakusów, by na drodze rewolty zmienić sposób, w jaki ubierają się ludzie. A jednak jej rewolucyjną twórczość cechowały wizjonerstwo oraz innowacyjność. Francuzka była pierwszą projektantką, która otworzyła dział z ubraniami dla dzieci i eksperymentowała z odzieżą sportową. Sprawiła, że moda stała się zjawiskiem totalnym, obejmującym w równej mierze sukienki, futra i perfumy, co wystrój wnętrz. Ujarzmiła w swoich projektach ducha szalonych lat 20., odkryła nowe kolory (m.in. błękit Lanvin i róż Polignac), które produkowała we własnej fabryce farb, a przede wszystkim – od zera zbudowała cieszącą się estymą markę, która przetrwała do dziś. Pierre Toromanoff w tej wyczerpującej biografii portretuje paryską projektantkę jako pionierkę i rewolucjonistkę. Jak pisze: „Jej życie jest opowieścią o kobiecie, która pokonała przeciwności losu i społeczny determinizm, okazując wyjątkową przedsiębiorczość i przeciwstawiając się konwencjom swoich czasów”.
„Jeanne Lanvin: Fashion Pioneer”, Pierre Toromanoff, wyd. teNeues, premiera: luty 2023
Kompendium oscarowej elegancji
Trafiony wybór kreacji na czerwony dywan gali Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej potrafi nadać aktorom rangę ikon stylu. Może przynieść im lukratywne oferty reklamowe oraz nowe pierwszoplanowe role. Jest także w stanie natychmiast podnieść prestiż i renomę projektanta lub domu mody. Oscarowy strój stanowi ponadto przejaw artystycznej ekspresji zarówno tego, kto go stworzył, jak i tego, kto się w niego ubrał. Bywa wyrazem osobistej estetyki lub manifestacją poglądów. Dijanna Mulhearn przyjrzała się wszystkim aspektom oscarowej garderoby. Pisarka przeczesała całą historię hollywoodzkiej gali – ceremonia po ceremonii – od 1929 do 2022 roku. Ta tytaniczna praca zaowocowała książką „Red Carpet Oscars”, gromadzącą archiwalne fotografie i wypowiedzi, a przede wszystkim zachwyty, blamaże, skandale i najciekawsze momenty z czerwonego dywanu. To obszerne kompendium w równym stopniu poświęcone jest plejadzie gwiazd ekranu (są wśród nich Vivien Leigh, Marilyn Monroe, Cher, Audrey Hepburn, Viola Davis), co gwiazdom mody: od Azzedine’a Alaï do Ermenegildo Zegny. Wstępem książkę opatrzyli Cate Blanchett i Giorgio Armani.
„Red Carpet Oscars”, Dijanna Mulhearn, Thames & Hudson, premiera: luty 2023
Jak być cool?
Pierwsze użycie slangowego słowa „cool” przypisuje się czarnym muzykom jazzowym z lat 30. XX wieku. Miało ono charakteryzować coś lub kogoś wyluzowanego, stylowego i na czasie. We wczesnych latach 90. przymiotnik ten funkcjonował w buntowniczej mowie kultury młodzieżowej. Jego znaczenie pozostało takie samo, ale na przestrzeni dekad zmieniało się to, co nim określano. „Jeśli bycie cool dałoby się łatwo zdefiniować lub dokładnie zmierzyć, pewnie przestałoby być cool” – pisze Michael Köckritz. W książce „Coolness” stara się rozwikłać zagadkę, co tak naprawdę jest „cool”, a co nie. Analizuje nonszalancką elegancję Françoise Hardy, Boba Dylana i Richarda Gere’a, odwiedza miejsca, w których należy bywać, a także przygląda się designerskim akcesoriom Dietera Ramsa i Steve’a Jobsa, które stały się obiektami pożądania. Eksplorując współczesną historię kina, mody, sztuki i designu, autor śledzi to, jak jeden wyraz przekształcił się w synonim kulturowego fenomenu, globalnej estetyki, a nawet podejścia do życia.
„Coolness. The Pure Elegance of Freedom”, Michael Köckritz, teNeues, premiera: marzec 2023
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.