Najbardziej popularnym projektem Puppets and Puppets stała się torebka udekorowana motywem ciastka z kawałkami czekolady. We wszystkich ubraniach, dodatkach, kolekcjach nowojorskiej marki żart miesza się ze śmiertelną powagą, a lekkość z ogromnym ciężarem. Projektantka Carly Mark stworzyła jedno z najważniejszych zjawisk w amerykańskiej modzie pierwszej połowy XXI wieku.
Puppets and Puppets, jedna z najbardziej pożądanych nowojorskich marek mody, powstała w 2018 roku prawie przez przypadek. Jej założycielka była wcześniej odnoszącą sukcesy artystką. Carly Mark nie czuła się jednak dobrze w świecie sztuki, dlatego zaczęła tworzyć modę, którą noszą dziś przedstawiciele i przedstawicielki progresywnych nowojorskich środowisk artystycznych.
Torebka z ciastkiem staje się kultowa
Torebka z motywem ciastka z kawałkami czekolady zadebiutowała podczas premiery kolekcji Puppets and Puppets jesień–zima 2020. Wtedy jeszcze nie wiedzieliśmy, czy w The Prince George Ballroom odbył się pokaz nowego, eksperymentalnego domu mody czy raczej kostiumowy performans przygotowany przez duet artystyczny. Marka współpracowała wówczas z Ayla Argentina.
Źródłem tamtej kolekcji była sztuka cenionego rysownika Moebiusa, twórcy komiksów oraz storyboardów do filmów takich jak „Łowca Androidów”. Carly Mark, pasjonatka kina, zainteresowała się jego związkami z reżyserem Alejandrem Jodorowskim i pracą nad ekranizacją powieść science fiction „Diuna”. „Chilijczyk, zafascynowany zen i psychodelikami, zapragnął zrobić film „dający wrażenia jak LSD, ale bez LSD”. Z Moebiusem i szwajcarskim artystą H.R. Gigerem zaczęli pracę nad scenografią i kostiumami do filmu wielkiego (i długiego) jak czerw pustyni. Muzykę skomponować mieli muzycy z Pink Floyd, Orson Welles – zagrać barona Harkonnena, a w roli Imperatora zgodził się wystąpić Salvador Dalí” – pisał w „Tygodniku Powszechnym” Piotr Tarczyński.
Właśnie z inspiracji niezrealizowanym nigdy filmem zrodziła się kolekcja Puppets and Puppets. Sprzączkę jednego z pasków udekorowano ciastkiem, które na prośbę Mark wykonała artystka Margalit Cutler. Modele i modelki mogliby z powodzeniam zagrać w ekranizacji powieści, opisującej walkę o kontrolę nad złożami melanżu. Bezcenny, niebezpieczny narkotyk o niezwykłych właściwościach znajduje się tylko na planecie Diuna, a powstaje dzięki żyjącym tam czerwiom.
Obsesja na punkcie żelków miśków
Puppets and Puppets jest nienażarte. Wiosną ubiegłego roku kapelusz marki wyglądał jak wielki kawał sera, a zimą 2021 jak tort. Podziurawiony żółty ser naśladują też koturny lakierowanych balerinek. Na torebkach pojawiały się odlane z żywicy marchewki i pomidory.
Jedzenie przywędrowało do tej mody ze sztuki. Carly Mark urodziła się w 1988 roku. Wychowywała się na przedmieściach Detroit, a w Nowym Jorku ukończyła School of Visual Arts. Jej twórczość ukształtowała obsesja na punkcie żelków Haribo – globalnego symbolu pożądania, rozpalanego przez konsumpcjonizm i kapitalizm. Kult tych żelków najlepiej rozumieją osoby, które żyły w Polsce przed 1989 rokiem, w czasach, gdy słodycze Haribo były dobrem luksusowym, ułudą szczęśliwszego życia. Kupowano je za trudno dostępne dolary lub przywożono z Zachodu. Barwne reklamy zagranicznych alkoholi, papierosów i słodyczy nie promowały w PRL-u produktów, lecz były ozdobami wnętrz, a ich siła oddziaływania przypominała wpływ na otoczenie przedstawień świętych, których podobizny zwykle wisiały gdzieś w pobliżu.
Korporacje dążyły do tego, by ich towary stały się kultowe, magnetyczne i zniewalające, żeby kojarzyły się z radością. Kapitalizm chciał, wciąż chce, abyśmy stali się „dobrymi kupującymi”. Swoją pierwszą indywidualną wystawę Carly Mark zatytułowała „Good Buy Human” (Ateny, 2016 rok), a w komentującym ją wywiadzie dla magazynu „Vice” mówiła o tym, że konsumpcjonizm odhumanizowuje, pozbawia człowieczeństwa. Mark wystawiła wtedy obraz przedstawiający złotą torebkę Haribo. Miśki schodził z płaskiego, nieruchomego przedstawienia i wkraczały do przestrzeni galerii w formie ilustracji, filmów i rzeźb. Misiowe scenki bywały niewinne, zabawne, ale też dwuznaczne, przerażające, erotyczne.
Ciastko na torebce też jest iluzją rozkoszy, zwodniczym, smakowitym kąskiem, który tylko udaje łakocie. Herbatnik przyciąga i mami, zajmując miejsce kultowego modowego logo, monogramu umieszczonego na torebce czy pasku. Ciastko staje się (kłamliwą?) obietnicą szczęścia.
Projekty Carly Mark: Żart i ból
W najnowszej kolekcji pojawiły się jajka sadzone. Dekorują one biustonosze, które, podobnie jak uprzęże, woale i pasy, wykonano z pokrytych kryształkami pasków. Stworzył je kostiumograf i projektant Timothy Gibbon.
Carly Mark czerpała inspiracje z przerażających dzieł sztuki. Na strojach wdać fragmenty późnobarokowego obrazu „Operacja” z około 1753 roku. Gaspare Traversi, przedstawiciel szkoły neapolitańskiej, przedstawił na nim krzyczącego mężczyznę, który operowany jest bez znieczulenia. Medyczna scena rodzajowa przypomina przedstawienia torturowanych męczenników z malarstwa religijnego. Wykrzywiona z bólu twarz postaci i jej dłoń odpychająca chirurga zainspirowała krój jednej z sukien – jej forma jest monstrualna, pokrzywiona, spazmatyczna. Modelka trzyma jednak zabawną czerwoną torebkę, której ucho wygląda jak słuchawka starego telefonu. Uszy innych torebek udają banany.
W projektach PNP żart miesza się ze śmiertelną powagą, a lekkość z ogromnym ciężarem. Projekty Mark powiązać można ponad to z surrealistyczną modą Elsy Schiaparelli albo sztuką ready-made Marcela Duchampa, twórcy „Fontanny” zrobionej z pisuaru.
Kolekcja jesień–zima 2023 wyrasta też z horroru psychologicznego Davida Cronenberga, „Nierozłącznych”. Głównych bohaterów, eleganckich ginekologów, bliźniaków, gra Jeremy Irons. Specjaliści od niepłodności projektują przerażające, lecz piękne instrumenty medyczne służące do „leczenia zmutowanych kobiet”. Operacje przeprowadzają zawsze w czerwonych szatach, które wyglądają jak kostiumy zakładane do uprawiania okultyzmów. Krwista czerwień i stylowe szykowne garnitury filmowych ginekologów wpłynęły na ubrania Puppets and Puppets.
Scenografię show jesień–zima 2023 tworzyły z kolei instalacje z jedzenia: chleba, sałaty, makaronu, owoców, brudnych talerzy. To obiekty Quori Theodor z queerowego kolektywu kulinarnego Spiral Theory Test Kitchen. Trio gotuje dla uczestników rozmaitych wydarzeń artystycznych. Ich osobliwe potrawy kryją intelektualne sensy.
Społeczność Puppets and Puppets
Historia PNP to jednocześnie opowieść o nowojorskim środowisku artystyczny. Z marką związana jest chociażby wzięta malarka Chloe Wise, która nie tylko nosi ubrania Puppets and Puppets, ale też namalowała znakomity portret Carly Mark. Modelką i przyjaciółką marki jest też Richie Shazam, multidyscyplinarna artystka i queerowa aktywistka oraz reżyserka. W nakręconym przez nią filmie „Savitree” wystąpiła inna znana fanka PNP – Julia Fox. Projekty Mark z dumą nosi Lena Dunham. Chętnie pokazująca ciało artystka, intelektualistka, wygląda w nich świetnie, podobnie jak Noah Cyrus, Coco Rocha czy Doja Cat.
Na pokazy Puppets and Puppets wpada Dev Hynes (Blood Orange), muzyk o zniewalająco melancholijnym głosie. W lutym 2020 roku amerykański „Vogue” ogłosił, że artysta wraz z aktorką Tessą Thompson tworzą najfajniejszy duet siedzący w pierwszych rzędach na pokazach mody. Aktorka, gwiazda „Westworld” i „Drodzy biali ludzie”, w sukni Puppets and Puppets wystąpiła w „Jimmy Kimmel Live!”. Jej jaszczurza kreacja z kurzym kuprem pochodziła z kolekcji jesień–zima 2022, inspirowanej „Oczami szeroko zamkniętymi” Stanleya Kubricka z Nicole Kidman. Na planie produkcji odbywała się thrillerowo-erotyczna gra, walka między zniewalającą nagością i prostymi strojami, które Kidman nosi i zdejmuje w filmie z niespotykaną klasą i zmysłowością. Na wybiegu Puppets and Puppets nagie piersi pierwszej modelki, w tej roli wystąpiła indie popowa piosenkarka Caroline Polachek, ledwo zostały przykryte sztucznymi motylami.
W leksykonie mody
W Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku, podczas głośnej wystawy „In America: A Lexicon of Fashion” wyeksponowano sukienkę z kolekcji Puppets and Puppets jesień–zima 2021. W wykonanej ze wzorzystych, różnorodnych skrawków tkanin spódnicy dostrzec można zarys połowy rogówki, stelaża, który w XVIII wieku poszerzał suknie arystokratek, na przykład Marii Antoniny czy Konstancji z Czartoryskich Poniatowskiej, matki ostatniego polskiego króla. Obecność tego projektu na ekspozycji jest dowodem, że Puppets and Puppets to jedno z najważniejszych zjawisk w nowojorskiej i amerykańskiej modzie pierwszej połowy XXI wieku.
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.