Arcykapłanka, nazywana także Papieżycą, druga karta Wielkich Arkanów, symbolizuje kontakt świata materialnego z mistycznym, świadomości i nieświadomości, który gwarantuje zachowanie równowagi.
Arcykapłanki, drugiej karty Wielkich Arkanów, nie należy postrzegać jako mniej istotną niż rozpoczynający talię Mag. Współczesne talie tarota, który przeżywał swój renesans na przełomie XIX i XX wieku, odnoszą się do starożytnej tradycji hermetycznej. Talia Raider-Waite-Smith z 1910 roku powstała na podstawie współczesnej interpretacji hermetyzmu zawartej w anonimowym traktacie „Kybalion” (1908). Została w nim wyszczególniona zasada biegunowości. „Wszystko jest podwójne; wszystko ma swoje bieguny; wszystko tworzy parę ze swoim przeciwieństwem; podobne i niepodobne są tym samym; przeciwieństwa są identyczne w swojej naturze, lecz różne w stopniu; skrajności się spotykają; wszystkie prawdy są jedynie półprawdami; wszystkie paradoksy da się pogodzić”. Obecność tej zasady w Wielkich Arkanach możemy zobaczyć m.in. w kontekście swoistych par – odpowiedników, w jakie łączy się część z nich. Komplementarność często odnosi się do tradycyjnego podziału na pierwiastki żeński i męski – należy jednak mieć na uwadze to, że biegunowość nie jest hierarchiczna, a każdy z dwóch komponentów ma równoważne znaczenie.
Arcykapłanka łączy w sobie symbolikę przypisaną figurze chrześcijańskiej Maryi z atrybutami przypisanymi egipskiej bogini Hathor
O ile atrybuty towarzyszące Magowi mogły wydawać się tajemnicze i skomplikowane, o tyle miały w sobie pewien skonfigurowany porządek wprowadzający w Arkana. Natomiast artefakty i symbolika towarzyszące Arcykapłance zdają się jeszcze bardziej pogłębiać umiejętność holistycznego odczytania i biegłości ikonograficznej. W Wielkich Arkanach w wersji Raider-Waite-Smith Arcykapłanka łączy w sobie symbolikę przypisaną figurze chrześcijańskiej Maryi z atrybutami przypisanymi egipskiej bogini Hathor. Odziana w błękitną, konotującą nieboskłon szatę, na głowie nosi charakterystyczną koronę jednego z głównych egipskich żeńskich bóstw. Hathor była bóstwem niebiańskim, uosobieniem Wielkiej Macierzy, patronką nekropolii tebańskiej oraz personifikacją pałacu faraona. Traktowano ją również jako patronkę kobiet, miłości, radości i muzyki, bliską antycznym bóstwom - greckiej Afrodycie i rzymskiej Wenus. Świątynia bogini Hathor w Denderze w Górnym Egipcie była również miejscem, w którym znajdowała się wyrocznia odczytująca znaczenie snów.
Korona na głowie arcykapłanki z talii Raider-Waite jest jednym z atrybutów egipskiej bogini, który składa się z krowich rogów z umieszczonym pomiędzy nimi słonecznym dyskiem. Sama Hathor była początkowo przedstawiana właśnie jako krowa – zwierzę, które w starożytnym Egipcie symbolizowało płodność i dobrobyt, jak również życie pośmiertne i wędrówkę dusz. Arcykapłanka byłaby zatem odzwierciedleniem przymiotów Wielkiej Bogini Matki, ma również wgląd w zaświaty – przestrzeń obcowania dusz, nieświadomości i snów. Pośredniczy między światami – żywych i umarłych, świadomości i nieświadomości.
Figura Arcykapłanki pośredniczy między różnymi aspektami rzeczywistości
Tę specyfikę Arcykapłanki jako swoistego, skojarzonego z Boginią Matką medium podkreślają niektóre z otaczających jej figurę atrybutów na karcie z talii Raider-Waite. Tuż za nią rozpościera się woal, na którym widnieje powtarzający się wizerunek granatu. Owoc ten w starożytności przynależał do bogini świata podziemnego, żony Hadesa – Persefony. Przyozdobiona tym motywem tkanina oddzielać ma również świat materialny od świata mistycznego i wiedzy tajemnej. Z kolei Księżyc w nowiu u stóp Arcykapłanki to symbol cykliczności i odrodzenia, stanowi również odniesienie do świata emocji i mówi o zaufaniu do wiedzy wynikającej z głębokiej intuicji. Głębię pozaracjonalnego poznania reprezentuje również żywioł wody – jej obecność u stóp Arcykapłanki odsyła do pokładów tego, co nieuświadomione.
Ezoteryczną interpretację figur Wielkich Arkanów z początku XX wieku charakteryzuje eklektyczne łączenie elementów tradycji starożytnego Egiptu i Grecji z mistyczną tradycją judaistyczną. Schemat ten odsyła do pierwszego wieku naszej ery, kiedy w Aleksandrii krzyżowały się ze sobą właśnie te tradycje, czego wynikiem było między innymi kultywowanie hermetyzmu. Odniesienia do judaizmu w II karcie Wielkich Arkanów odnajdziemy w dwóch atrybutach konotujących Wielką Świątynię w Jerozolimie. Arcykapłanka zasiada między dwoma filarami – Jachin i Boaz, o których wzmianki znajdziemy w opisie Świątyni Salomona. Znajdujący się po lewej stronie karty czarny filar Boaz symbolizuje nieświadomość, pasywność i tajemnicę. Biały filar Jachin po stronie prawej oznacza świadomość, wiedzę i racjonalne myślenie. I znów – figura Arcykapłanki w charakterystyczny dla hermetyzmu sposób pośredniczy pomiędzy tak określonymi aspektami rzeczywistości.
Co ciekawe, jeśli w ezoterycznych, bardziej współczesnych interpretacjach II karta Wielkich Arkanów mówi o możliwości pośredniczenia między światem materialnym i mistycznym, świadomością i nieświadomością, które gwarantuje zachowanie równowagi, to w najstarszych taliach z pogranicza średniowiecza i renesansu karta Papieżycy mówi raczej o pewnej uzurpacji wobec przypisanej mężczyznom władzy duchowej. W taliach Visconti-Sforza i w talii marsylskiej odnosi się ona do historii na wpół legendarnej postaci – papieżycy Joanny. Miała być to oświecona, żyjąca w wiekach średnich kobieta, która przybrała postać mężczyzny, aby zostać papieżem. Podobno objęła pontyfikat w IX wieku jako papież Jan VIII. Prawdę na temat jej płci miał ujawnić dopiero poród, do którego doszło w trakcie procesji. Legenda papieżycy Joanny stała się inspiracją dla dyskusji o roli płci w sprawowaniu władzy, zarówno duchowej, jak i politycznej, a jej figura wykorzystywana była w licznych utworach literackich i filmach. Jednym z intrygujących przykładów jest „Papież Joanna” (1972) w reżyserii Michaela Andersona i Herberta Wise’a z Liv Ulmann w roli tytułowej.
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.