Ta wystawa nie jest antologią, ale raczej wizją tego, jak o polskim dizajnie możemy myśleć dzisiaj – mówi Katarzyna Jordan, założycielka i prezeska Fundacji Visteria. Nowo powstała instytucja kultury prezentuje w Mediolanie w trakcie Salone del Mobile ekspozycję „Romantyczny brutalizm. Podróż w głąb polskiego rzemiosła i dizajnu”, która ukazuje nowe oblicze rodzimego wzornictwa.
Ta wystawa dojrzewała długo. Włoska kuratorka, znawczyni dizajnu Federica Sala, choć śledziła już wcześniej twórczość niektórych polskich projektantów, np. Marcina Rusaka, tylko w samym 2024 roku nad Wisłę przyjeżdżała trzykrotnie. Jej wizyty zmieniały się w badania terenowe – odwiedzała pracownie, muzea, galerie, kolekcje i biblioteki, poznawała twórców. W ten sposób starała się zrozumieć kontekst zjawiska, jakim stał się zryw nowego polskiego dizajnu . – Myślę, że Polska jest w nowej, bardzo interesującej fazie rozwoju i to jest idealny moment na organizowanie wystawy, która uchwyci tę energię – mówi kuratorka i dodaje, że o dojrzewaniu polskiej sceny świadczą nie tylko mocne nazwiska twórców, którzy stają się obecni na najważniejszych wydarzeniach branżowych, lecz także nowo powstałe warszawskie galerie. To znak zainteresowania wewnętrznego rynku.
Brutalizm może być romantyczny. Czyje prace znalazły się na wystawie polskiego rzemiosła i dizajnu w Mediolanie?
– Dla międzynarodowej publiczności kluczowe było opowiedzenie o historii polskiego dizajnu i stworzenie powiązań ze współczesnością – tłumaczy Federica Sala, która w wytwornej mediolańskiej willi postanowiła zestawić stare z nowym, ale też klasyczne z poszukującym, świeżym i niepokornym. Obok pracy Magdaleny Abakanowicz, kilimów projektu Zofii Stryjeńskiej, szkła Zbigniewa Horbowego czy mebli Antoniego Rząsy na wystawie znalazły się m.in. stół z kamienia i metalu Formsophy, instalacja świetlna z druku 3D kolektywu Derivé, a nawet lateksowe kwiaty i koronki Katarzyny Kucharskiej. Ogromne wrażenie robią prace Marcina Rusaka, który sięgając po własne techniki, za pomocą metalu albo żywicy „zamraża” rośliny w momencie przesilenia między pełnią rozkwitu a rozpadem, a także porcelanowe rzeźby Moniki Patuszyńskiej, która programowo łamie zasady odlewania z formy.
– Ta wystawa nie jest antologią, ale raczej wizją tego, jak o polskim dizajnie możemy myśleć dzisiaj – podkreśla Katarzyna Jordan, założycielka i prezeska Fundacji Visteria, która poprzez ekspozycje, spotkania z twórcami i rezydencje artystyczne będzie wspierać polskie rzemiosło, dizajn i sztukę, ale też inspirować, angażować, budować mosty. – Chcemy skupiać uwagę na polskim rzemiośle artystycznym i wzornictwie. Obserwujemy, jak dynamicznie rozwija się na tle innych krajów – dodaje Katarzyna Jordan.
Współczesny polski dizajn opowiada o emancypacji kobiet i inspiruje się światem natury
Ekspozycja „Romantyczny brutalizm. Podróż w głąb polskiego rzemiosła i dizajnu” została rozplanowana na 10 pokoi. – Kuratorka Federica Sala podzieliła przestrzeń wystawową na serię starannie zaplanowanych spotkań. Zamiast koncentrować się na jednym artyście lub obiekcie, jej celem było wywołanie silnych reakcji, a może nawet zaprojektowanie doświadczenia – wyjaśnia Katarzyna Jordan. Rozbita na autonomiczne sale tematyczne narracja wybija wątek emancypacji kobiet – dizajnerek, przygląda się relacjom człowieka i natury, zadaje też pytanie o to, jaką rolę przyroda może odgrywać w przyszłości, a także pokazuje polskie tradycje pracy z drewnem.
– Gdy projektowałam tę wystawę, chciałam wyjść poza piękno przestrzeni i obiektów i zagrać na emocjach widza, wzbudzając zdziwienie, zachwyt, a innym razem lekkość – mówi Zuza Paradowska, autorka koncepcji przestrzennej. W trakcie pracy przekonała się również, że historyczna tkanka włoskiego budynku i współczesne polskie wzornictwo, choć mówią różnymi językami wizualnymi, okazują się komplementarne. Polscy twórcy wprowadzają odwagę – potrzebę testowania granic, pokorę w pracy z materiałem, a przy tym entuzjazm i ciekawość odkrywcy.
Wspólna wystawa polskich projektantów konsoliduje środowisko i stwarza nowe możliwości
– W polskim rzemiośle i wzornictwie widać wyraźne dążenie do niezależności, tworzenia na własnych zasadach, bez oglądania się na schematy czy oczekiwania rynku – przyznają Justyna Fałdzińska i Miłosz Dąbrowski, założyciele marki UAU Project, którzy choć od lat współpracują z nowojorską galerią i uczą studentów zachodnich uczelni, dopiero teraz zaczynają dostrzegać, że ich działalność w Polsce wykracza poza zaplecze produkcyjne – tworzą środowisko, które jest też platformą wymiany myśli i współpracy, zwłaszcza przy wdrażaniu nowych technologii.
– Dopiero niedawno poznałem polską scenę dizajnu kolekcjonerskiego – przyznaje Jan Ankiersztajn. – Kończąc studia na Design Academy w Eindhoven, obracałem się głównie w kręgach projektantów, z którymi znałem się z uczelni i którzy po jej ukończeniu założyli swoje pracownie w różnych częściach Europy. Byłem bardziej kojarzony jako projektant po Design Academy niż projektant związany z polskim nurtem projektowym – mówi twórca, który w poprzednich latach pokazywał w Mediolanie swoje prace, ale dopiero teraz odkrywa siłę płynącą z przynależności do określonej grupy i kontekstu. – To stwarza całkowicie nowe możliwości interpretacji mojej twórczości – przyznaje.
Wystawa pokazywana w trakcie Salone del Mobile z Mediolanu pojedzie do Warszawy, gdzie będzie prezentowana w willi Gawrońskich
Po premierze w Mediolanie „Romantyczny brutalizm. Podróż w głąb polskiego rzemiosła i dizajnu” pojedzie do Warszawy, gdzie będzie otwarta dla szerokiej publiczności w willi Gawrońskich. – Jest to jedna z niewielu zachowanych przedwojennych willi w stylu palazzo w Warszawie. Cieszę się, że udało mi się ją nabyć i że wkrótce stanie się siedzibą Fundacji Visteria i naszej kolekcji – mówi Katarzyna Jordan, zapowiadając bogaty program wydarzeń przewidzianych na 2025 rok. – Zaprezentujemy wystawę z Mediolanu i drugą edycję NADA Villa Warsaw. Zaplanowaliśmy również dwie inne wystawy, jedną bezpośrednio związaną z dizajnem, ale jeszcze nie zostały one oficjalnie ogłoszone. Później zabytkowy budynek stanie się prywatnym muzeum, działającym we współpracy z międzynarodowymi kuratorami, których wkład wniesie zupełnie nową estetykę do świata polskiej sztuki i dizajnu.
Wystawę „Romantyczny brutalizm. Podróż w głąb polskiego rzemiosła i dizajnu”, kuratorowaną przez Federicę Salę, zaprojektowaną przez Zuzę Paradowską i zorganizowaną przez Fundację Visteria, można oglądać w dniach 6-13 kwietnia w Mediolanie, Viale di Porta, Vercellina 11, a od 26 kwietnia do 15 maja w willi Gawrońskich w Warszawie w Alejach Ujazdowskich 23.
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.