Jak czytać sygnały skóry i prawidłowo rozróżnić alergię od podrażnienia?

Niespodziewane zaczerwienienie, swędzenie albo pieczenie i miejscami pogrubiona skóra o nierównej strukturze, która nie pozwala ukoić się znanymi sposobami ani ukryć pod podkładem, bo ten tylko zaostrza jej pogarszającą się kondycję. Nie zawsze umiemy wskazać winowajcę i precyzyjnie określić, czy to, czego doświadczamy, to alergia, podrażnienie czy może zimowa egzema. Jak odróżnić jedno od drugiego i czy jest sposób na to, by poradzić sobie z nimi na własną rękę?

Dr n. med., dermatolog Marcin Ambroziak wymienia pięć typowych objawów zapalenia skóry: zaczerwienienie, podwyższenie temperatury, obrzmienie, upośledzenie funkcji skóry oraz ból. W różnych konfiguracjach i zmiennym natężeniu będą towarzyszyć każdej ze wspomnianych dolegliwości. Jak sprawdzić, z którą mamy do czynienia, i jak najszybciej załagodzić niepokojący stan oraz czy od razu sięgnąć po profesjonalną pomoc?

Zimowa egzema: Objawy i sposób leczenia

Teoretycznie najmniej alarmująca będzie zimowa egzema, bo jak tłumaczy dr Ambroziak, w dużej mierze jesteśmy w stanie poradzić sobie z nią sami, zmieniając pielęgnację na łagodniejszą – zamiast silnych detergentów, w tym silnie perfumowanych mydeł, które mogą wypłukiwać lipidy z naskórka, oraz kosmetyków wzbogaconych o substancje złuszczające (na cenzurowanym będzie nawet łagodny kwas azelainowy!). Wystarczy sięgnąć po delikatne pianki czy żele wyposażone w zapobiegające ucieczce wody trehalozę, kwas hialuronowy, odbudowujące ceramidy, niacynamid, pantenol czy wąkrotkę azjatycką.

Podobnie kremy i sera – krótkoskładnikowe, wzbogacone o kwasy tłuszczowe, woski, cholesterol, naturalny czynnik nawilżający (NMF) oraz estry i ceramidy, czyli substancje naturalnie obecne w płaszczu ochronnym skóry i wspierające wiązanie wody w warstwie rogowej naskórka sprawią, że w ciągu ok. 28 dni, czyli zgodnie z cyklem życia komórki, stan skóry, a przede wszystkim jej właściwości ochronne, znacząco się poprawią.

– Mocno przesuszona, pozbawiona warstwy ochronnej skóra robi się biaława i nieprzyjemnie pogrubiona, jak skóra słonia, co w kontekście estetyki najpewniej skłoni nas do zmiany nawyków, ale z punktu widzenia zdrowia skóry nie jest to tak groźne jak sytuacja, w której dodatkowo zmieni ona barwę na bordowoczerwoną i do tego zacznie swędzieć – przekonuje dr Ambroziak i tłumaczy, że taki scenariusz skłaniałby go ku podejrzeniu, że doszło do kontaktu z alergenem, który wywołał gwałtowną reakcję alergiczną.

Alergia skórna: Przyczyny i działanie eliminacyjne

O ile nie jesteśmy osobami, które testują nowości kosmetyczne bez umiaru, prawdopodobnie uda się nam szybko namierzyć winowajcę. To jedna z substancji mających kontakt ze skórą w ciągu ostatnich 72 godzin (bardzo możliwe, że jeden z konserwantów lub barwników), na którą wprawdzie uczuliliśmy się dużo wcześniej, ale dopiero ponowny kontakt wywołał niepożądaną reakcję. Jeśli jednak aplikowanych na skórę kosmetyków było więcej (np. w postaci kilku próbek na raz albo podczas wizyty w perfumerii) rozsądniej według eksperta będzie odstawić wszystko i zafundować skórze totalny reset.

W wypadku alergii obok pielęgnacji zastępującej tę dotychczasową całkowicie podstawową, odbudowującą uszkodzony naskórek, lekarz może włączyć leki przeciwhistaminowe, by natychmiast wygasić niepożądaną reakcję i tlący się stan zapalny. Do tego, jeśli jesteśmy alergikami, warto obserwować skórę przy wdrażaniu do pielęgnacji każdej nowości, nawet niewinnych z pozoru bezzapachowych kremów albo kosmetyków z filtrem. I być czujnym, bo wnikliwa obserwacja pozwala wyeliminować drażniącą substancję, nawet jeśli stosowane przez nas produkty mają stosunkowo długi skład.

Podrażnienie skóry: Symptomy i patent na szybką ulgę

Z kolei jeśli mamy do czynienia z podrażnieniem, warto przyjrzeć się temu, jak na co dzień dbamy o skórę, i upewnić się, że nie stosujemy wielokrotnie tej samej substancji, przekraczając dopuszczalne normy jej użycia. Przyda się też zdrowy rozsądek i wiedza na temat działania konkretnych substancji, które chcemy włączyć do pielęgnacji. Jak podkreśla dr Ambroziak, fakt, że przez internet można kupić 30-proc. kwas glikolowy, nie oznacza jeszcze, że takie stężenie dobrze nam zrobi (jak tłumaczy ekspert, 5 proc. w zupełności wystarczy, podobnie jak jeden kwasowy produkt w pielęgnacyjnej rutynie, i to niekoniecznie stosowany na co dzień). Dobra wiadomość jest za to taka, że podrażnienie rzadziej niż alergia wymaga konsultacji dermatologicznej, bo już samo odstawienie substancji drażniącej będzie elementem terapii.