Najlepsze filmy o rozwodzie

1/14 „Naga prawda” (1937)

„Naga prawda” w reżyserii Leo McCareya („Kacza zupa”, „Dzwony Najświętszej Marii Panny”, „Niezapomniany romans”) to lekka komedia, która wyznaczyła wysoki standard dla komedii romantycznych w latach 30. Historia koncentruje się na Jerrym i Lucy Warrinerach (Cary Grant i Irene Dunne), parze z wyższych sfer, którzy rozpoczynają proces rozwodowy, gdy każde z nich podejrzewa drugie o niewierność. W ciągu 90 dni, jakie upływają do sfinalizowania ich rozstania, oboje angażują się w relacje z innymi ludźmi – ale pod koniec filmu para musi zmierzyć się z prawdą o swoich uczuciach do siebie nawzajem.

2/14 „Sceny z życia małżeńskiego” (1973)

W 1973 roku w szwedzkiej telewizji odbyła się premiera sześcioodcinkowego miniserialu reżysera i scenarzysty Ingmara Bergmana, w którym główne role zagrali Liv Ullmann i Erland Josephson. Film, którego premiera kinowa odbyła się rok później zarówno w Szwecji, jak i w Stanach Zjednoczonych, śledzi losy dwudziestoletniego związku (akcja zaczyna się dekadę wcześniej): zadowolenie, niedyskrecje, rozwód, ponowne małżeństwo, potajemne pojednanie i wszystko inne. Jak na Bergmana, zauważa Kim Davies z magazynu „Bright Wall/Dark Room”, „Sceny z życia małżeńskiego” to dosyć lekka tematyka: „Dyskusja o Bogu jest ograniczona do minimum, śmierć prawie się nie pojawia, a pytania o życie zostają odsunięte na rzecz kwestii: Kto powie rodzicom o rozstaniu? Które z nich zapłaci za wycieczkę szkolną córki? Czy Johan zostanie na noc, czy tylko na kolację?”. A jednak dyskusje, które wywołują, pokazują dramaty wynikające z najzwyklejszych okoliczności.

3/14 „Niezamężna kobieta” (1978)

W filmie Paula Mazurskiego „Niezamężna kobieta” Jill Clayburgh gra Ericę Benton, elegancką żonę z Manhattanu, którą zdradza jej niewierny mąż (Michael Murphy). Jednak gdy ból ustępuje miejsca ostrożnej ciekawości (i psychoanalizie), Erica zaczyna na nowo poznawać przyjemności samotności, pocieszając się przyjaciółmi, córką (Lisa Lucas) i przystojnym artystą o imieniu Saul (Alan Bates). Dla pokolenia nowojorskich kobiet Clayburgh stała się swoistą ikoną niezależnej kobiecości. Jak napisała Janet Maslin w 2010 roku, „nie miała tików Diane Keaton, zadziorności Sally Field, niesamowitych zdolności adaptacyjnych Meryl Streep. Miała po prostu dar przypominania prawdziwej osoby, która przechodzi życiową zmianę. W jej charakterystycznej roli to wystarczyło”. Uwaga: Aby obejrzeć znakomitą (i bardzo w stylu lat 70.) podwójną fabułę, połącz „Niezamężną kobietę” z filmem Alana J. Pakuli „Zacznijmy od nowa” (1979). Burt Reynolds odgrywa rolę pisarza Phila Pottera, czarującego romantyka, kluczącego pomiędzy swoją neurotyczną nową kochanką (Clayburgh) i osamotnioną żoną (szalenie zabawną Candice Bergen).

4/14 „Sprawa Kramerów” (1979)

„Film »Sprawa Kramerów« nie byłby w połowie tak dobry, jak jest – intrygujący i wciągający – gdyby opowiedział się po jednej ze stron” – zauważył Roger Ebert w 1979 roku. Pod kierownictwem reżysera i scenarzysty Roberta Bentona, który oparł swój scenariusz na powieści Avery’ego Cormana z 1977 roku, film skupił się na dwójce bohaterów, Tedzie (Dustin Hoffman) i Joannie (Meryl Streep), którzy muszą się wiele nauczyć: Joanna o sobie, co robi głównie poza ekranem, a Ted o byciu ojcem. (Trzy sceny kulinarne – dwie z francuskimi tostami, jedna z lodami – pomagają nakreślić jego postępy z ich małym synem, Billym granym przez Justina Henry’ego). „Sprawa Kramerów” stała się natychmiastowym klasykiem, a w 1980 roku uhonorowano ją Oscarami za najlepszy film, reżyserię, rolę pierwszoplanową (pierwsza statuetka Dustina Hoffmana), rolę drugoplanową (pierwszy Oscar Streep) oraz najlepszy scenariusz adaptowany.

5/14 „Najwyższa stawka” (1982)

W „Najwyższej stawce” Alana Parkera, jednej z bardziej dramatycznych pozycji na tej liście, Albert Finney i Diane Keaton wcielają się w państwo Dunlapów, pisarza i jego żonę, którzy próbują (i często im się to nie udaje) „dorosnąć” do rozstania. Hrabstwo Marin w Kalifornii – pełne wody i odległe – jest scenerią, w której Finney i Keaton przechodzą od bolesnej urazy do zazdrości, pożądania i gwałtownego gniewu. Dana Hill w roli Sherry, wszystko wiedzącej najstarszej córki Dunlapów, jest równie ostra. „Postacie w »Najwyższej stawce«, do której scenariusz napisał Bo Goldman, nie są wzięte z filmów ani z książek. Są wydarte – krwawiące – z wnętrza Bo Goldmana i dwóch gwiazd” – napisała Pauline Kael w swojej entuzjastycznej recenzji dla „New Yorkera”.

6/14 „Zdrada” (1983)

„Zdrada” – reżyserska adaptacja Davida Jonesa sztuki Harolda Pintera, inspirowana jego własnym pierwszym małżeństwem – nie jest dokładnie o rozwodzie, ale o rujnującym romansie mężczyzny (Jeremy Irons) z żoną jego najlepszego przyjaciela (w tej roli Ben Kingsley, Patricia Hodge gra żonę). Poruszając się w kolejności achronologicznej, film rozpoczyna się gorzko nieszczęśliwym obrazkiem – Emma (Hodge) i Robert (Kingsley) są w domu, napięcie jest tak silne, że faktycznie dochodzi do ciosów między nimi – następnie cofamy się o siedem lat, poznając szczegóły ich burzliwego związku.

7/14 „Zgaga” (1986)

„Zgaga” to adaptacja powieści Nory Ephron z 1983 roku, opowiadającej o wydarzeniach, które doprowadziły do jej rozwodu z dziennikarzem Carlem Bernsteinem w 1980 roku. W filmie, drugim wspólnym dziele Ephron i reżysera Mike’a Nicholsa, wystąpili zgryźliwa Meryl Streep jako Rachel Samstat, pisarka kulinarna, oraz Jack Nicholson jako Mark Foreman, felietonista polityczny, z którym miała romans. – Pewnego dnia siedziałam przy mojej maszynie do pisania i zaczęłam tworzyć powieść o końcu mojego małżeństwa – wspominała Ephron w filmie dokumentalnym z 2013 roku „Makers: Women Who Make America” (zmarła w 2012 roku). – Naprawdę nie interesują mnie kobiety jako ofiary, więc jedną z rzeczy, które lubię w „Zgadze”, jest to, że opowiada o tym, co mi się przytrafiło, w zabawny i zdystansowany sposób – dodała.

8/14 „Czekając na miłość” (1995)

Już w pierwszych dwudziestu minutach filmu „Czekając na miłość”, klasycznego romantycznego dramatu Foresta Whitakera o czterech przyjaciółkach w nieszczęśliwych związkach, Angela Bassett podpala ekran – całkiem dosłownie. Jako Bernadine, matka dwójki dzieci, która marzy o założeniu firmy cateringowej, Bassett jest porywająco niebezpieczną i zraniona kobietą. Kiedy dowiaduje się, że jej mąż John planuje zostawić ją dla swojej księgowej, pakuje wszystkie jego rzeczy do samochodu, wjeżdża nim na podjazd, oblewa naftą i podpala. (Nie trzeba dodawać, że kiedy Bernadine i John faktycznie idą do sądu, była żona dostaje sporą sumkę w ramach ugody rozwodowej, na którą zasługuje).

9/14 „Zmowa pierwszych żon” (1996)

– Pamiętajcie: nie dajcie się zwariować, dajcie z siebie wszystko! – mówi Ivana Trump na końcu „Zmowy pierwszych żon”, przebojowej komedii Hugh Wilsona z lat 90., z udziałem Goldie Hawn, Diane Keaton i Bette Midler jako trzech przyjaciółek zdeterminowanych, by zdemaskować plany swoich mężów. Z Sarą Jessicą Parker, Maggie Smith i Stockard Channing w rolach drugoplanowych oraz ikoniczną sekwencją finałową „Klub pierwszych żon” przekształcił klasyczną historię o zemście w coś o wiele bardziej znaczącego.

10/14 „Walka żywiołów” (2005)

– Dwie kontrastujące ze sobą rzeczy powstrzymywały mnie przed napisaniem tej historii – powiedział Noah Baumbach w 2009 roku o swoim przewrotnym filmie „Walka żywiołów”. – Z jednej strony każdy ma do czynienia z rozwodem, to zbyt uniwersalne. Z drugiej jest zbyt specyficzny dla mojej rodziny i nie odbije się echem poza nią. Nieświadomie w pewnym momencie po prostu odpuściłem i pomyślałem: „Zobaczymy, co się stanie” – dodał. Występujący w rolach głównych Jeff Daniels i Laura Linney jako para kłócących się intelektualistów, rodziców dwóch dorastających synów (Jesse Eisenberg i Owen Kline), w „Walce żywiołów” obrazują niektóre doświadczenia Baumbacha jako produktu rozwodu w latach 80. Jednak, podobnie jak w „Sprawie Kramerów”, film odmawia dokonania wyboru między panem i panią Berkman, skupiając się na konflikcie lojalności ich synów.

11/14 „Rozstanie” (2011)

Film irańskiego reżysera i scenarzysty Asghara Farhadiego opowiada o prawdach, nieprawdach i wszelkiego rodzaju testach wiary, ale zaczyna się i kończy kłótnią między parą, która nie wie, jak zadbać o swoją rodzinę. Podczas gdy Simin (Leila Hatami) nie chce wychowywać swojej córki Termeh (Sarina Farhadi) w Iranie, Nader (Peyman Moaadi), jej mąż, musi opiekować się swoim schorowanym ojcem. Kłopoty zaczynają się, gdy Simin wyprowadza się z domu, a Nader musi zatrudnić asystentkę. Bogate w kulturowe spostrzeżenia i etyczne niejasności (A.O. Scott nazwał go „brutalnie prawdziwym filmem o trudnościach bycia szczerym”) „Rozstanie” zostało obsypane nagrodami, w tym Oscarem dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego w 2012 roku.

12/14 „Kocha, lubi, szanuje” (2011)

W filmie Glenna Ficarry i Johna Requy „Kocha, lubi, szanuje” Steve Carrell gra Cala, mężczyznę w średnim wieku, który po rozstaniu z żoną Emily (Julianne Moore) zaprzyjaźnia się z kobieciarzem Jacobem (Ryan Gosling) i ponownie zaczyna spotykać się z kobietami. Zwiększona pewność siebie (i nowa garderoba) nie może zmniejszyć tęsknoty Cala za Emily, a i jego przyjaciel Jacob ma własne problemy miłosne.

13/14 „Co przynosi przyszłość” (2016)

Podobnie jak „Niezamężna kobieta”, „Co przynosi przyszłość” Mii Hansen-Løve to poruszająca opowieść, w której w centrum uwagi znajduje się nie tyle rozpad małżeństwa – w tym przypadku Nathalie (Isabelle Huppert), nauczycielki filozofii, i Heinza, też nauczyciela filozofii, po tym jak Heinz ujawnia, że spotyka się z inną kobietą – ile zagmatwane, bolesne, ale ostatecznie dość radosne doświadczenie kobiety w średnim wieku, która po raz pierwszy od dłuższego czasu jest zdana tylko na siebie. – Wszyscy moglibyśmy określić się mianem ofiar. Wszyscy jesteśmy ofiarami społeczeństwa. Ale ona nigdy nie chce uważać się za ofiarę – mówi Hansen-Løve o Nathalie, postaci luźno wzorowanej na jej własnej matce. – Nie lituje się nad sobą. To naprawdę jest jej siła. Ale nie chciałam, żeby przez to stała się zimna czy twarda. Nie chciałam, żeby jej postać była zgorzkniała przez to, co ją spotyka.

14/14 „Historia małżeńska” (2019)

W „Historii małżeńskiej” Adam Driver i Scarlett Johansson to Charlie i Nicole, dramaturg i aktorka, których niegdyś szczęśliwy związek oziębł. W roli drugoplanowej wystąpiła Laura Dern jako adwokatka Nicole, za co otrzymała Oscara w 2019 roku. Jak napisała Taylor Antrim z „Vogue’a”: „Żadne z nich nie chce niechlujnego rozwodu, ale film Noah Baumbacha – boleśnie współczujący i okrutnie bezkompromisowy – pokazuje, w jaki sposób dobre intencje mogą przerodzić się w bierną agresje, jawne oskarżenia i drogich prawników. Przez cały ten czas ich ośmioletni syn pozostaje na uboczu, będąc świadkiem rozpaczliwe smutnego rozpadu ich małżeństwa. Film jest popisem aktorskim, a Johansson i Driver nigdy nie byli lepsi: pogrążeni w żałobie, dzicy, oszołomieni żalem”.