Krótka historia jeansowych szortów. Jak jorty stały się hitem lata?

Choć denim istnieje od XVII wieku, jeansowe szorty to relatywnie nowy element modowego leksykonu. Zwane jortami, pokazują wciąż nowe odsłony – z nogawką do kolan albo w formie mikro, z wysokim stanem lub noszone nisko na biodrach, eleganckie lub casualowe – dzięki czemu mimo krótkiej historii mają przed sobą długą karierę w świecie mody. 

Istnieje duża szansa, że zdarzyło ci się nosić jorty. Może potraktowałaś ogrodowymi nożycami stare lewisy, a może kupiłaś nowe modne spodenki z denimu. Nie da się jednak nie zauważyć, że w ciepłych miesiącach klasyczne szorty jeansowe są wszechobecne. Początkowo zwane „waist overalls”, jeansy stały się popularne dopiero w czasach gorączki złota, kiedy gwałtownie wzrosło zapotrzebowanie na wytrzymałą odzież roboczą. Jednak ich młodsze rodzeństwo,jeansowe szorty – znane dziś jako jorty – weszły do modowego leksykonu dopiero około 50 lat temu. 

Jeansowe szorty podbiły nie tylko świat kontrkultury, lecz także popkultury

Ruch kontrkulturowy z lat 60. spowodował, że jeansowe szorty zyskały na popularności. Wcześniej noszenie krótkich spodenek w miejscach publicznych uznawano za zachowanie głęboko nieprzyzwoite. Niektóre miasta posuwały się do wprowadzania absolutnego zakazu wychodzenia w nich na ulice. Pod koniec lat 60., przy wsparciu atmosfery stawiającej na wolną miłość i opór wobec władz, zaczęto obcinać nogawki jeansów, tworząc w ten sposób postrzępione szorty jeansowe. 

Wkrótce jorty były już wszędzie – z roku na rok stając się coraz krótsze. Świetnie się odnalazły na scenie punkowej lat 70., a zwolenniczkami ich kontrkulturowych korzeni były takie gwiazdy, jak Debbie Harry czy Patti Smith. Poczynając od roku 1979 po połowę lat 80., Catherine Bach jako Daisy Duke w serialu „Diukowie Hazzardu” nosiła najsłynniejszą parę niebieskich szortów jeansowych, jaka kiedykolwiek pojawiła się w studiu telewizyjnym. Do dziś takie bardzo, bardzo krótkie szorty jeansowe damskie – ledwo sięgające ud – noszą imię granej przez nią bohaterki, stanowiąc inspirację dla mnóstwa odniesień kulturowych. (By zacytować słowa piosenki „California Girls” Katy Perry: „California girls, we’re unforgettable / Daisy Dukes, bikinis on top”).

Modne szorty jeansowe były niezbędnym elementem garderoby ikon stylu lat 90.

W latach 80. jorty stały się dłuższe, talia wyższa, a kolor denimu jaśniejszy. W roku 1988 legendarny tenisista Andre Agassi grał nawet na US Open, nosząc mocne sprane, casualowe szorty jeansowe. W latach 90. nowojorska kultura hip-hopowa dała początek nowemu podejściu do jeansowych szortów, a tacy raperzy, jak Ol’ Dirty Bastard czy Killah Priest, lansowali luźniejsze modele. Jednak króciutkie szorty w żadnym wypadku nie wyszły z mody. W roku 1991 Azzedine Alaïa pokazał szorty jeansowe z wysokim stanem na wybiegu, a Cindy Crawford zagrała epizodyczną rolę w „Stuntwoman World Tour” z 1992 r. w mikroskopijnych spodenkach z denimu. Modne jeansowe szorty stały się sprawdzonym elementem garderoby każdej it-girl z lat 90., od Mariah Carey i Halle Berry po Britney Spears.

W latach 90. długość modnych niebieskich szortów jeansowych była bardzo zróżnicowana: Niektórzy woleli superluźne, dłuższe spodenki, jak jeansowe bermudy, na które modę zapoczątkowali przedstawiciele sceny hip-hopowej, inni natomiast naśladowali punkowe piosenkarki, takie jak Courtney Love, które nadal preferowały bardziej grunge’owe, wystrzępione szorty jeansowe z przetarciami DIY. Od tamtego czasu rąbek jortów podnosił się i obniżał, a w latach 2000. fanów zyskały zarówno króciutkie nogawki, jak i klasyczne szorty jeansowe zakrywające całe uda. Druga dekada XXI w. to czas eksperymentalnych rozwiązań, takich jak kolorowy denim, ćwieki, a nawet damskie jeansowe szorty zakładane na błyszczące kombinezony à la Rihanna.

Jakie szorty jeansowe są modne latem 2024 roku?

Ostatnio jednak jorty znowu zaczynają sięgać bliżej kolan. Od Kendall Jenner po obie siostry Hadid, gwiazdy wyznaczające trendy sygnalizują powrót jeansowych szortów w stylu lat 90. Co nie przeszkodziło Taylor Swift w tym, by trwać przy swoich ultrakrótkich szortach, które nosiła w Nowym Jorku w połączeniu z kozakami do kolan.

Na półmetku 2024 r. jasne jest, że utrzymuje się moda na dłuższe szorty jeansowe jako idealne ubranie na lato. Na krótko przed premierą swojego albumu „Brat” Charli XCX wyszła na ulice Nowego Jorku w długich czarnych szortach jeansowych, z kolei przyszły ojciec Justin Bieber testował dad jorts. (Swoją drogą, jego szorty ściągane w pasie sznurkiem to projekt marki Bottega Veneta). Można jedynie się domyślać, w jakim kierunku pójdą niebieskie szorty jeansowe w przyszłości, jednak możemy być pewni, że nie wyjdą z mody. 

Poniżej przypominamy stosunkowo krótką i podlegającą ciągłym zmianom historię jeansowych szortów, czyli modnych jortów: 

Artykuł ukazał się oryginalnie na Vogue,com.