Jak japońska sztuka porządkowania korzystnie wpływa na nasze samopoczucie?

Porządek wokół nas nie tylko ułatwia codzienne funkcjonowanie, lecz także tworzy przestrzeń do pozytywnych zmian. Dla Japończyków sprzątanie to coś więcej niż tylko praktyczna czynność – to rytuał. Ich metoda oosouji pozwala utrzymać porządek w domu i ma korzystny wpływ na sferę emocjonalną.

Dziś rano, kiedy się malowałam, dopadł mnie mały kryzys. Nagle postanowiłam znaleźć przybory do makijażu, których nie używałam od wieków. Poszukiwania zakończyły się katastrofą. Przetrząsnęłam kosmetyczki i szuflady, lecz niestety wszystko zaginęło i nie udało mi się odnaleźć tego, czego szukałam.

Wtedy zdałam sobie sprawę, że na własnej skórze doświadczyłam tak zwanej teorii rozbitych okien. Według niej, jeśli w budynku stłuczono szybę i nie zostanie ona wymieniona, może to prowadzić do dalszych zniszczeń w okolicy. W odniesieniu do własnego domu oznacza to, że jeśli nie rozwiążemy problemów organizacyjnych na wczesnym etapie i nie utrzymamy porządku, chaos będzie eskalował. Problem, który można załatwić w kilka minut, zamienia się w pasmo stresu i kończy całodniowym sprzątaniem. To bolesna, ale pouczająca lekcja, która przypomina mi, jak ważne jest utrzymanie porządku na co dzień.

Psychologiczne korzyści z zastosowania japońskiej sztuki sprzątania oosouji

To właśnie tutaj do gry wkracza oosouji. Jest to japońska metoda sprzątania praktykowana zwyczajowo pod koniec roku. Postanowiłam wypróbować ją na własnej skórze. Przypomina ona tradycyjne wiosenne porządki, ale różni się pod kilkoma względami, które wykraczają daleko poza zwykłą konieczność uporządkowania przestrzeni. Oosouji jest nie tylko sposobem na zaprowadzenie porządku. To coroczne „wielkie sprzątanie” jest postrzegane jako moment dający szansę na zmianę i rytuał, który służy oddzieleniu jednego roku od następnego – poprzez porzucenie rzeczy materialnych – aby zrobić miejsce na nowy początek i nowe cele.

Oosouji stanowi zatem ucieleśnienie popularnego hasła „nowy rok, nowy ja”. W Japonii metodę tę tradycyjnie praktykuje się pod koniec roku, ale można ją z powodzeniem stosować także wtedy, gdy chcemy wszystko zacząć od nowa. Psycholożka Pilar Guerra wyjaśnia, dlaczego przełom roku lub pór roku jest szczególnie motywujący. – Takie zmiany inspirują nas do wprowadzania pozytywnych zmian w naszym życiu. Symbolizują nowy początek i zachęcają nas do zmian w otoczeniu, aby stworzyć zarówno fizyczną, jak i mentalną przestrzeń dla nowych doświadczeń i możliwości – mówi ekspertka.

Nawet jeśli nie wszyscy dostrzegają związek między ładem na zewnątrz i wewnątrz, badania pokazują, jak duży wpływ na nasze samopoczucie mogą mieć porządki. Psycholożka Laura Palomares ujmuje to w następujący sposób. – Pozbywanie się tego, co bezużyteczne, pilnowanie się, by nie gromadzić niepotrzebnie rzeczy i przyjęcie praktyki utrzymywania naszych rzeczy w ładzie to zachowania, które generują pozytywne poczucie samokontroli i dyscypliny i poprawiają jednocześnie nasze wyniki w różnych zadaniach. Uporządkowana przestrzeń z mniejszą liczbą bodźców wzrokowych sprzyja wyciszeniu i koncentracji. Pozbycie się zbędnych rzeczy działa wyzwalająco, generuje poczucie siły i zapewnia jasność umysłu – wyjaśnia specjalistka.

Japońska metoda oosouji to nie tylko sprzątanie domu, lecz także tworzenie przestrzeni na pozytywne zmiany w naszym życiu

Uporządkowana przestrzeń może przynieść znacznie więcej korzyści niż tylko porządek – może wyznaczyć wyraźną granicę między starym a nowym rokiem albo ważnymi etapami w naszym życiu. Idea nowych początków i postanowień staje się dzięki temu bardziej namacalna, bo otrzymujemy odpowiednie warunki, które motywują nas do ich realizacji. Jak wyjaśnia James Clear w swojej książce „The 1% Method – Minimal Change, Maximum Impact”, kluczowe jest, aby nowe nawyki były tak proste, jak to tylko możliwe. Porządek wokół nas nie tylko ułatwia codzienne funkcjonowanie, lecz także tworzy przestrzeń do pozytywnych zmian. Dla Japończyków sprzątanie to coś więcej niż tylko praktyczna czynność – to rytuał. Buddyjski mnich Shoukei Matsumoto, autor książki „The Art of Mindful Cleaning: How to Clean House and Soul”, opisuje sprzątanie jako sposób na oczyszczenie zarówno świata zewnętrznego, jak i wewnętrznego. „Nasze relacje ze światem zewnętrznym odzwierciedlają nasze wnętrze” – twierdzi, dodając: „Sprzątanie to doskonała szansa na uwolnienie umysłu od całego ciężaru, który nagromadził się w ciągu roku”.

Psychologiczne znaczenie oosouji wykracza daleko poza zwykłe porządki. W Japonii jest ono postrzegane jako rytuał wewnętrznego oczyszczenia i szansa na uspokojenie umysłu. Matsumoto podkreśla, jak ważne jest przekucie porządków w relaksujące doświadczenie. Porównuje tę metodę do medytacji przy akompaniamencie kojącej muzyki instrumentalnej. Takie podejście jest wyrazem japońskiego przekonania, że porządkowanie i sprzątanie to nie tylko usuwanie chaosu i brudu wokół nas, lecz także dbanie o stan naszego umysłu. Takie podejście jest obecne już w edukacji wczesnoszkolnej, gdyż sprzątanie jest integralną częścią codziennego życia w japońskich szkołach, a dzieci są wprowadzane w takie zadania od najmłodszych lat.

Na czym polega sprzątanie domu i utrzymanie porządku zgodnie z metodą oosouji?

Metoda ta wykracza daleko poza kwestie czysto praktyczne. Łączy fizyczne oczyszczenie z jasnością umysłu i w ten sposób wywołuje niepowtarzalny efekt energetyczny, który ma na celu zapewnienie głębokiej harmonii.

• Proces rozpoczynamy od otwarcia okien, aby wpuścić świeże powietrze i przewietrzyć pomieszczenia, dzięki czemu tworzymy głębsze połączenie z naturą. Ten prosty krok nadaje rytuałowi szczególne znaczenie i ma pozytywny wpływ na sferę emocjonalną.
• Oosouji to coś więcej niż tylko powierzchowne porządki – wszystkie meble i szuflady muszą zostać całkowicie uprzątnięte. W Japonii zwyczajowo zaczyna się od góry do dołu i porusza się w każdym pomieszczeniu zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Dzięki temu wszystkie obszary są dokładnie wysprzątane bez niepotrzebnego rozprzestrzeniania brudu. Takie systematyczne działanie symbolizuje również pewne mentalne podsumowanie, które zamyka krąg w holistyczny sposób.
• Aby porządki były efektywne, warto zacząć od ostatniego pomieszczenia w domu lub mieszkaniu i krok po kroku posuwać się do przodu, aż do wejścia, które znajduje się na końcu. W ten sposób zapobiegamy cofaniu się kurzu do pomieszczeń, które zostały już posprzątane, a jednocześnie zapewniamy naszemu umysłowi przejrzystą logikę, która ułatwia proces sprzątania.

Artykuł ukazał się oryginalnie na Vogue.es