W ostatnim czasie w Polsce patriotyzm jest utożsamiany z nacjonalizmem. Nasze symbole są w dużej mierze zawłaszczane przez ludzi, którzy tworzą wroga, by go nienawidzić.
Czy patriotyzm kojarzy się państwu z Tadeuszem Kościuszką i Józefem Piłsudskim, czy może z bitwą pod Empikiem? Żyjemy w czasach odradzających się nacjonalizmów. „Niektórzy przez patriotyzm rozumieją zaciekłą nienawiść dawnych, obecnych i nawet potencjalnych wrogów” – pisał Zbigniew Herbert. Polskie symbole patriotyczne w dużej mierze są zawłaszczane przez ludzi, którzy tworzą wroga, by go nienawidzić.
– W ostatnim czasie w Polsce patriotyzm jest utożsamiany z nacjonalizmem. Ten kraj nie szanuje wielu grup obywateli. Dawniej mówiłem, że jestem patriotą, teraz bym już tak o sobie nie powiedział. Czuję, że nie podzielam wartości rządzących, a tym samym, naszego narodu, który na nich głosuje. Wielu moich przyjaciół zaczęło myśleć o emigracji. Ludzie mają jedno życie i nie chcą spędzać go w kraju, który dyskryminuje obywateli – mówi mój przyjaciel Rafał.
Bez żadnego wahania „tak” na pytanie, czy są patriotami, odpowiadają moi przyjaciele i znajomi z sektora bojowego. Podkreślają, że w razie konfliktu zbrojnego będą bronić Polski. Poglądy te łączą się z popieraniem strajku kobiet i walką o prawa człowieka. Mówią, że patriotyzm to miłość do kraju, niezależnie od jego chorób. To działanie na rzecz Polski każdego dnia.
Profesor Jerzy Bralczyk uważa, że patriotyzm wystawiony jest na niełatwą próbę patosu. – Męski rzeczownik patriota ma deklinację żeńską, jak i inne męskie rzeczowniki kończące się na -ota. A jest ich pięć, co ciekawe, znacznie mniej godnych od patrioty: miernota, niemota, despota, sierota i idiota – podkreśla na łamach „Gazety Wyborczej”. Profesor sugeruje, by nie wnikać w rymy do słowa ojczyzna.
Z celebrowaniem patriotyzmu w najczystszej formie spotkałam się w czasach studenckich podczas stażu w dziale prasy polskiego Konsulatu Generalnego w Los Angeles. Pracownicy byli dumni z bycia Polakami, wyrażało się to w ich słowach, wspomnieniach, polskich symbolach. W wielu domach patriotyzm amerykański łączy się z patriotyzmem kraju pochodzenia i korzeni. Obok flag amerykańskich w mieszkaniach obywateli Stanów Zjednoczonych widzimy flagi włoskie, meksykańskie, japońskie czy polskie, a także inne symbole: flagi tęczowe, rastafarianów i NATO.
„Myśleć o sobie jako członku zjednoczonym we wspólnocie kosmopolitycznej zgodnie z prawem obywatelskim jest ideą najbardziej wzniosłą, jaką człowiek może posiadać w swym przeznaczeniu i o której nie może myśleć bez entuzjazmu” – pisał Immanuel Kant. Według Kanta powinności na rzecz innych nacji są równorzędne z powinnościami wobec własnego kraju.
Bycie obywatelem świata, patriotą czy nacjonalistą wiąże się z dokonaniem wyboru, a we współczesnym świecie podejmowanie decyzji nie jest oczywiste. Samoświadomość, myślenie, działanie w oparciu o określone zasady stały się niemodne. Dominuje niedookreślenie, niepewność wspomagana kolejnymi kliknięciami, serduszkami, lajkami, powierzchowne gesty i symbole. Słowa tracą na znaczeniu, ludzie nie wierzą już w przekazywane informacje, które zbyt często okazały się budowaniem kłamstwa z prawd, dlatego oddalają się od słów wiążących. A Polacy, którzy mają realny wpływ na wartość słowa „patriotyzm”, wypaczają jego kluczową funkcję.
Jak mówił Władysław Bartoszewski w rozmowie z Michałem Komarem: – Patriotyzm jest wartością. To znaczy czymś pozytywnym. Postawa na rzecz czegoś, a nie przeciw komuś. Na rzecz godności, która wiąże się nieodmiennie z szacunkiem dla ludzi innego pochodzenia, innej wiary. Bo uznanie różnorodności kulturowej, różnorodności pamięci pokoleń, rozmaitości tradycji wzbogaca wspólnotę państwową. Na rzecz czegoś! Na rzecz szklanych domów! Ja wiem, że dziś Żeromski nie w modzie, ale te szklane domy trafnie symbolizowały coś czystego, przejrzystego – przeciwstawiającego się zaduchowi, ciasnocie poglądów, ciemnocie.
Kontakt z autorką przez stronę www.justynakopinska.pl
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.