Naszym obowiązkiem jest pamiętać, że w sytuacjach kryzysowych niemal wszyscy ulegamy presji. A naród, który pozwala sobą manipulować, powoli zamienia się w bezwładną masę.
Czy uważacie, że jakaś grupa ludzi powinna być wyeliminowana ze społeczeństwa? To absurdalne pytanie (żywa jest przecież pamięć o „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej” podczas II wojny światowej) usłyszeli jednak studenci psychologii hawajskiego uniwersytetu. Według mnie to jedno z najciekawszych badań w historii.
Podczas jednego z wykładów profesor poinformował liczącą 570 osób grupę o zagrożeniu bezpieczeństwa narodowego stworzonym przez eksplozję demograficzną. Wykładowca został dobrany tak, by swoim wyglądem, gestykulacją, a nawet akcentem imponować studentom. Badani zostali poproszeni o pomoc w sytuacji kryzysowej. Mieli w naukowy sposób ustalić proces eliminacji części społeczeństwa – osób nieprzystosowanych do życia.
Profesor tłumaczył, że kara śmierci zapobiegła wielu zbrodniom i, w obliczu obecnego zagrożenia, należy użyć mocnych środków. Tak, by pozostali mogli lepiej żyć. Podkreślał, że badani zostali wybrani, bo są inteligentni i kierują się w życiu wysokimi wartościami etycznymi. Na końcu przemowy zapewnił, że ich wypowiedzi będą jedynie sugestią, a przed wprowadzaniem planu zostaną przeprowadzone rzetelne badania.
Poprosił o wypełnienie kwestionariusza. 90 proc. studentów zgodziło się, że niektórzy ludzie bardziej nadają się do życia niż inni. 64 proc. uznało, że należy zapewnić anonimowość osobie naciskającej przycisk śmierci. 89 proc. wybrało narkotyk jako najbardziej humanitarną metodę śmierci. 89 proc. zgodziłoby się asystować przy podejmowaniu decyzji. Dla mnie interesujące jest to, że aż 29 proc. wyraziło poparcie dla „ostatecznego rozwiązania” nawet w sytuacji, gdy miałoby być zastosowane do ich rodzin.
Badania na hawajskim uniwersytecie, opisane przez Helgę Hilding Mansson, w taki sposób skomentował Philip Zimbardo: „Amerykańscy studenci byli gotowi udzielić swego poparcia morderczemu planowi uśmiercenia wszystkich tych, których autorytety uznałyby za mniej przystosowanych do życia niż oni sami – jedynie po krótkiej prezentacji dokonanej przez profesora”.
Dodam, że byli gotowi udzielić poparcia, bo nadal znajdowali się pod wpływem słów autorytetu. „Są na świecie ludzie, którzy mają władzę nad słowami oraz ludzie, którzy mają władzę nad faktami. Musisz zrozumieć, kto rządzi faktami, i udawać, że wierzysz tym, którzy rządzą słowami. I nigdy nie zapominaj tej prawdy. Prawdziwą władzę ma tylko ten, kto rządzi faktami” – pisał kilkanaście lat temu Roberto Saviano, autor „Gomorry”.
Żyjemy w świecie, w którym z każdym rokiem słowa i fakty tracą swe znaczenie. Pamiętają państwo scenę z filmu „Dzień świra”, w którym dwa obozy wykrzykują: „,Moja jest tylko racja, i to święta racja. Bo nawet jak jest twoja, to moja jest mojsza niż twojsza. Moja racja jest racja najmojsza!”.
Większość informacji dociera do nas już upolityczniona. Przekształcona tak, by dotykała baniek, w których żyjemy. W książkach piszę o efekcie zamydlenia oczu przez władzę, autorytety, osobowości narcystyczne lub psychopatyczne w instytucjach totalnych, ale próba mydlenia nam oczu występuje także w subtelniejszej formie. Wielu grupom zależy na tym, żebyśmy unosili się na falach ekscytacji wywołanych wyświechtanymi słowami albo postprawdą.
A jednak nasza opinia się liczy. Choćby autorytety mówiły, że wszystko zostanie poprzedzone badaniami, to liczy się tylko jedna chwila – ta, w której wyrazimy nasze poparcie.
Naszym obowiązkiem jest zapewnić sobie czas na refleksję. Pamiętać, że w sytuacjach kryzysowych niemal wszyscy ulegamy presji i manipulacji. A naród, który pozwala sobą manipulować, powoli zamienia się w bezwładną masę. Gotową nacisnąć każdy przycisk.
Pozostawiam państwa ze słowami człowieka, który na tej dziwnej planecie zostawił wiele istotnych zdań. „Wolę być ich sługą, lecz na swój własny sposób, niż panować nad nimi na ich modłę” – pisał William Szekspir.
Kontakt z autorką przez stronę www.justynakopinska.pl.
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.