Justyna Kopińska w cotygodniowym felietonie przypomina film „Whiplash” z 2014 roku w kontekście szkodliwego dążenia do doskonałości. Jak odróżnić perfekcjonizm od pracowitości?
Nauczyciel robi z uczniów ofiary swoich marzeń. Wierzy, że droga do doskonałości wiedzie przez ośmieszanie, upokarzanie i bezwarunkowe posłuszeństwo.
Platforma Netflix przypomina film „Whiplash” Damiena Chazelle’a z 2014 roku. Ambitny perkusista Andrew (Miles Teller) marzy o dołączeniu do grona najwybitniejszych muzyków jazzowych. Gdy zostaje członkiem orkiestry, podporządkowuje się okrutnym metodom nauczyciela, Terence’a Fletchera (J.K. Simmons). Stopniowo rezygnuje ze swojego życia prywatnego, zostawia dziewczynę, w której jest zakochany, by poświęcić się pasji.
Bogdan de Barbaro: Są ludzie na tyle słabi, że przez całe życie potrzebują figury ojca
Fletcher pełni funkcję ojca lub autorytetu, który wskazuje nam drogę. – Są ludzie na tyle słabi, że potrzebują figury ojca przez całe życie – mówi mi profesor psychiatrii Bogdan de Barbaro. – Ojca, w którego wierzą bezkrytycznie. Jego zdanie liczy się niezależnie od tego, ile w nim prawdy, a ile fałszu.
W felietonach na łamach Vogue.pl pisałam o sytuacji w Korei Południowej, w której nauczyciele, pozbawieni autorytetu, byli szykanowani przez dzieci i rodziców. Skończyło się samobójstwami oczernianych oraz masowymi protestami w kraju. Podobny kontekst porusza profesorka Uniwersytetu Stanforda, Anna Lembke. Tłumaczy mi, że bezstresowe wychowanie, połączone z brakiem światła słonecznego (wiele dzieci nie opuszcza domów nawet w weekendy) oraz siedzeniem przed ekranami smartfonów, telewizorów i tabletów stworzyło pokolenie dorosłych, którzy boją się konfrontacji. Czują strach nawet przed wyjściem z domu.
W filmie „Whiplash” obserwujemy młodego człowieka, który buduje życie na dyscyplinie i dążeniu do doskonałości, ale spotyka nauczyciela nieakceptującego potknięć i błędów. Gdy Fletcher widzi trudności, podnosi zaciśniętą pięść, by uczeń natychmiast przestał grać. Nauczyciel nie chce mierzyć się ze słabością podopiecznych, skupia uwagę wyłącznie na tych, którzy mogą zapisać się w historii muzyki. Karze i nagradza w przerażająco arbitralny sposób.
Perfekcjonizm odbiera radość życia, poznawania, tworzenia.
Jakie jest wyjście z obu tych doświadczeń? Profesorowie neurobiologii i psychiatrii tłumaczą, że to po prostu balans.
Bogdan de Barbaro: Dojrzały człowiek nie zrezygnuje z odróżniania prawdy od fałszu
– Różnicę między społeczeństwem dojrzałym i niedojrzałym albo obywatelem dojrzałym i niedojrzałym postrzegam w ten sposób, że niedojrzały potrzebuje bezkompromisowego przywódcy. Dojrzały człowiek jest gotowy rozważać, przyglądać się, pogłębiać, zastanawiać się nad złożonością świata. Taki człowiek nie zrezygnuje z odróżniania dobra od zła, kłamstwa od prawdy i piękna od brzydoty – mówi mi de Barbaro.
Andrew na pewnym etapie zrezygnował z odróżniania piękna od brzydoty, talentu od konkurencji. Stało się to w chwili, gdy przestał rozpoznawać swoje emocje i system wartości.
*
Rozmowy o zdrowiu i dobrostanie w podcaście „O milimetr do przodu”:
https://open.spotify.com/show/5CWWe4vDZzabRgj4A16UoE
*
Justyna Kopińska to nagradzana dziennikarka i reporterka. Ukończyła socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Doświadczenie zawodowe zdobywała w Stanach Zjednoczonych i Afryce Wschodniej.
Autorka sześciu książek, m.in. „Czy Bóg wybaczy siostrze Bernadetcie”, „Polska odwraca oczy”, „Lekarstwo dla duszy”.
Twórczość przyniosła jej wiele nagród – jako pierwsza Polka została uhonorowana europejską nagrodą European Press Prize w kategorii Distinguished Writing Award. Zdobyła m.in. Nagrodę PAP im. Ryszarda Kapuścińskiego, Grand Press, Nagrodę „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej i Wyróżnienie Radia ZET im. Andrzeja Woyciechowskiego. Dwukrotna laureatka Mediatorów w kategorii reformator.
Otrzymała ustanowione przez prezydenta odznaczenie Infantis Dignitatis Defensori za zasługi dla ochrony dzieci w instytucjach zamkniętych.
Prowadzi podcast „O milimetr do przodu” o drogach do holistycznej poprawy życia. Od 2023 roku jest członkinią jury Nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej.
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.