Żyjemy w świecie nieustannych nacisków. Umiejętność przeciwstawiania się presji nie wszędzie jest ceniona. W wielu instytucjach dominuje zasada ślepego posłuszeństwa.
W słynnym eksperymencie stanfordzkim Philipa Zimbardo badani odgrywali role strażników i więźniów. Po kilku dniach ludzie bez przeszłości kryminalnej zaczęli wcielać się w ofiary i katów. Psycholog badał wpływ otoczenia na jednostkę, siłę autorytetu i radykalność zachowania.
Jednym z najciekawszych odkryć w czasie eksperymentu było przesłuchanie więźniów przez sąd. Zapytano ich, czy są gotowi zrezygnować ze wszystkich pieniędzy, jakie zarobili podczas badania, jeśli zostaną ułaskawieni. Trzech z pięciu więźniów od razu powiedziało „tak”. Motywacją do udziału w eksperymencie były kwestie finansowe. Badani zapomnieli jednak w jego trakcie, że są wolnymi ludźmi. – Decyzja o ułaskawieniu musi być przedyskutowana z członkami obsługi – usłyszeli. Natychmiast zamilkli i wrócili do swoich cel. Mężczyźni mogli zrezygnować, ale to sytuacja zaczęła rządzić ich życiem. Stali się posłuszni, oczekując upragnionego „ułaskawienia”.
Jako reporterka wielokrotnie obserwowałam ludzi, którzy zapominali, że są wolni. Księża i siostry zakonne, którzy nie reagowali na przemoc na dzieciach. Policjanci podporządkowujący najtrudniejsze sprawy wymaganiom statystycznym. Żołnierze przymykający oczy na brutalne molestowanie ich koleżanek. Poddani presji i manipulacji mechanicznie wykonywali polecenia.
Żyjemy w świecie nieustannych nacisków. Umiejętność przeciwstawiania się presji i wygłaszania własnych opinii nie wszędzie jest ceniona. W wielu instytucjach dominuje zasada posłuszeństwa, a nawet pochlebstwa. – Ślepa lojalność jest ważniejsza od doświadczenia – mówił mi szef dużej firmy. Niektórzy politycy mówią wprost, że pomoc i wsparcie materialne należą się tym, którzy nie szydzą z władzy.
Czekając na „ułaskawienie”, zastanówmy się, czy tak naprawdę pragniemy łaski od kogokolwiek.
„Zaryzykujmy niepotrzebnie życie” – pisała Karen Blixen o wyzwoleniu od wyobrażeń innych o nas samych. Zaryzykujmy życie zgodne z naszymi przekonaniami.
Kontakt z autorką przez stronę www.justynakopinska.pl
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.