Rektorka Szkoły Filmowej w Łodzi odpowiada na list aktorki z zarzutami przemocy

Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej im. L. Schillera Anna Paliga opublikowała na Facebooku list, który wcześniej odczytała przed radą uczelni. Opisała w nim przypadki stosowania przemocy psychicznej i fizycznej wobec studentów przez pedagogów Filmówki. Gdy podała nazwiska, ruszyła lawina. Te wydarzenia mogą obalić mit szkół artystycznych.

– Rola współczesna III rok, próby odbywające się w szkole do 5 rano. Dr Grzegorz Wiśniewski uderzył studentkę w twarz tak mocno, że z nosa trysnęła jej krew. Do przerażonego partnera scenicznego dziewczyny powiedział: „Tak to powinieneś grać, ucz się” – pisze. Mimo skarg uczniów, sprawa została przemilczana przez władze uczelni. – Ćwiczenia aktorskie I rok, dyrektor Teatru Jaracza Waldemar Zawodziński przeprowadził zajęcia z pierwszym rokiem, na których nakazał studentom stanąć w parach w samych cielistych majtkach naprzeciwko siebie i mówić o tym, co nie podoba się im w ciele swojego partnera – praktyka miała podobno nauczyć przyszłych aktorów konfrontowania się z własnymi kompleksami.

Paliga zaznacza, że nadużycia wobec studentów są wieloletnią praktyką wykładowców Filmówki: – Na wydziale aktorskim panuje absurdalne i niszczące przekonanie, że młodych należy „łamać” i „przyzwyczajać do zaciskania zębów” […]. Studenci, wychodząc do świata profesjonalnych planów filmowych, nie są przygotowani na stawianie oporu manipulacjom i zastraszaniu. To prowadzi do kontuzji, frustracji, zaburzeń odżywiania, załamań nerwowych... – dodaje, wskazując, że przyczyną nadużyć jest nieograniczona władza profesorów.

Ruszyła lawina. Po zaledwie kilkudziesięciu godzinach od publikacji list ma 2,4 tys. udostępnień. – Byłam świadkiem lub ofiarą sytuacji, które nigdy nie powinny mieć miejsca. Wiem, że nie tylko ja szkołę kończyłam na lekach uspokajających i niezbędna mi była terapia. Myślałam, że zaciskanie zębów to jedna z podstawowych umiejętności aktora – pisze w odpowiedzi Maria Dębska („Zabawa, zabawa”, „Moje córki krowy”), absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. L. Schillera. – To dotyczy nie tylko szkoły w Łodzi. W Warszawie jest tak samo – dodaje Eliza Rycembel („Boże ciało”, „Carte Blanche”), która ukończyła Akademię Teatralną w Warszawie. – Gratuluję i przepraszam, że my przed laty sami nie zaczęliśmy tego typu zachowań nagłośniać – podsumowuje Maciej Radel („Za marzenia”), dyplomat łódzkiej uczelni.

W odpowiedzi dr hab. Milenia Fiedler, rektorka Szkoły Filmowej w Łodzi wydała oświadczenie.

„16 marca 2021 r. odbyło się posiedzenie Małej Rady Programowej, na której w ramach debaty. „Kim ma być absolwent Szkoły Filmowej?” głos zabrała Anna Paliga, absolwentka Szkoły Filmowej w Łodzi”

Jej relacja zawierała szczegółowy opis przemocowych zachowań wykładowców i wykładowczyń naszej Uczelni, do których dochodziło, gdy Anna Paliga studiowała na Wydziale Aktorskim. Lista przykładów zawiera opis sytuacji agresywnych, poniżających, zastraszających i uwłaczających godności studentów. Absolwentka podzieliła się strachem, brakiem poczucia bezpieczeństwa, osamotnieniem w zgłaszaniu zaistniałych sytuacji odczuwanymi przez Studentów i Studentki.

Jako Rektorka – pełniąca funkcję od września 2020 roku – oświadczam, że w Szkole Filmowej w Łodzi niedopuszczalne są zachowania, które noszą znamiona molestowania czy przemocowego traktowania Studentów i Studentek, i nie będą tolerowane. Naszą misją i obowiązkiem jest zagwarantowanie takich warunków procesu kształcenia, w których wolność twórcza, naukowa, kreatywność oraz swoboda ekspresji muszą być praktykowane w sposób odpowiedzialny i z zapewnieniem godności drugiego człowieka. Fundamentem relacji Kadra – Studenci i Studentki musi być zaufanie i poczucie bezpieczeństwa. Zdecydowałam się na udział w wyborach na stanowisko Rektora wiosną 2020 roku, ponieważ poprawa komunikacji pomiędzy Władzami Uczelni, a jej Studentami i Studentkami wydawała mi się priorytetem.

Już w listopadzie 2020 roku powołaliśmy nieformalną Małą Radę Programową, która jest platformą dialogu ze Studentami i Studentkami. Zasiadają w niej Władze Rektorskie, Dziekańskie, Kierownicy Katedr, przedstawiciele Samorządu Studentów i osoby ze społeczności studenckiej.

Do dziś odbyły się trzy posiedzenia. Na spotkaniach Małej Rady każdy Student i Studentka ma prawo wypowiedzieć się nie tylko w sprawach związanych z procesami dydaktycznymi, ale również dotyczących funkcjonowania Szkoły.

Dziękuję za zaufanie Annie Palidze, która miała odwagę przekazać nam swój list za pośrednictwem Małej Rady. Traktuję to jako kredyt zaufania do Władz Uczelni.

Niezwłocznie po przekazaniu nam informacji przez Małą Radę Programową podjęte zostały następujące działania:

• oświadczenie Anny Paligi zostało przekazane (tego samego dnia) Monice Żelazowskiej – Pełnomocnik Rektora ds. Przeciwdziałania Dyskryminacji

• w trybie pilnym zwołane zostało posiedzenie Komisji Antymobbingowej i Antydyskryminacyjnej

• w poniedziałek, 22 marca 2021 roku, odbędzie się spotkanie członków i członkiń Komisji z Anną Paligą.

W najbliższych dniach podjęte zostaną działania strategiczne mające na celu:

• zbadanie skali problemu – planujemy anonimowe, profesjonalne badania jakościowe i sondaż CAWI z kwotowym doborem próby wśród Studentów i Studentek oraz Kadry

• analizę procedur i funkcjonowania Komisji Antymobbingowej i Antydyskryminacyjnej – znalezienie odpowiedzi na pytania, dlaczego te sprawy były do tej pory przemilczane, dlaczego Studentki i Studenci doświadczający tych zdarzeń nie wierzyli, że istnieje droga odwołania, nie mieli poczucia, że mogą liczyć na wsparcie

• okazanie wsparcia i otoczenie opieką osób poszkodowanych

• wyciągnięcie konsekwencji wobec osób winnych

• edukację Kadry w obszarach niezbędnych do antyprzemocowego procesu dydaktycznego (lista szkoleń opracowana zostanie po wyżej wymienionych badaniach)

• wypracowanie – m.in. na bazie wyników ankiet – właściwych zasad funkcjonowania naszej Szkoły w oparciu o wartości takie jak: szacunek, godność, wolność, kreacja, odwaga.

Zasad, zgodnie z którymi każdy i każda będzie czuł się bezpiecznie.

Będziemy Państwa informować o przebiegu prac szkolnej Komisji Antymobbingowej i Antydyskryminacyjnej.

Na koniec chciałabym wyrazić współczucie wobec wszystkich Studentek i Studentów, którzy kiedykolwiek doznali krzywdy i zostali z nią sami.

Postaramy się, żebyście nigdy nie szli sami i same.

Przepraszamy i prosimy Was o zaufanie i wsparcie w procesie wypracowania lepszego świata” – czytamy na stronie Szkoły Filmowej w Łodzi.

To kolejny apel uczniów szkół artystycznych na przestrzeni ostatnich miesięcy. W lutym media obiegła informacja o molestowaniu seksualnym studentek Wydziału Teatru Tańca w Bytomiu, którego dopuszczał się reżyser Paweł Passini. Podobne oskarżenia padły pod adresem Włodzimierza Staniewskiego, założyciela Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice”.