Kreatorzy i kreatorki tworzą nową modę, opierając się na tym, co wydarzyło się kiedyś. Po latach interpretują to jeszcze raz, zgodnie z wartościami wolności i tolerancji. Skoro oni szukają interpretacji w historii, poszukajmy czegoś i my. Polecamy najciekawsze miejsca w internecie poświęcone historii mody.
W XXI wieku najważniejszymi źródłami inspiracji są historia i dziedzictwo. Przeszłość kształtuje dziś modę przyszłości. Nowi dyrektorzy kreatywni starych domów mody odwołują się do tego, co robili ich poprzednicy. Maria Grazia Chiuri z Diora współpracuje z prekursorkami sztuki feministycznej: Tomaso Binga i Judy Chicago. Moda Palomo Spain to queerowa interpretacja hiszpańskiego malarstwa barokowego i średniowiecznych obrzędów religijnych. Mowalola inspiruje się historią Nigerii, a Grace Wales Bonner dziedzictwem czarnych Brytyjczyków. Anię Kuczyńską fascynują stare włoskie kino i PRL-owska grafika.
Kreatorzy i kreatorki tworzą nową rzeczywistość, opierając się na tym, co wydarzyło się kiedyś, są jak terapeuci, którzy każą nam analizować trudną przeszłość.
Zainteresowanie historią przybrało na sile podczas pandemii, gdy moda przestała pędzić z typową dla siebie prędkością. Wiosna 2020 roku to czas na reinterpretację dziedzictwa zgodną z antyrasistowskimi, antyszowinistycznymi i wolnościowymi wartościami. Oto najciekawsze źródła wiedzy o historii mody, które warto oglądać nie tylko teraz, gdy zdaje się nadciągać przełom.
„Overlooked”: Przeoczona kreatorka
W 2018 roku „The New York Times” opublikował pierwszy dodatek „Overlooked”, czyli „Przeoczony/Przeoczona”, w którym publikowane są rozbudowane pośmiertne artykuły o tych, o których nie napisano wtedy, gdy umarli, bo nie byli białymi mężczyznami. „The New York Times” rozlicza się w ten sposób z rasistowską i patriarchalno-mizoginiczną przeszłością.
W 2019 roku ukazał się tam spóźniony nekrolog pierwszej czarnej kreatorki mody, która zrobiła karierę w Nowym Jorku. Zelda Wynn Valdes (1905–2001) zdobyła popularność w czasach, w których w USA obowiązywała segregacja rasowa, a czarne Amerykanki był najniżej opłacanymi robotnicami przemysłu odzieżowego. Z krawcowej robiącej poprawki dla białych pań domu mieszkających na przedmieściach wielkiej metropolii stała się kreatorką z własnym atelier na Manhattanie. W 1948 roku Zelda otworzyła salon na Broadwayu.
Projektowała wieczorowe suknie wysadzane złotem oraz diamentami. Sukienki Zeldy miały rozkloszowane królewskie spódnice albo były tak wąskie, że nie dało się w nich usiąść. Te drugie to kostiumy sceniczne gwiazd: Mae West, Joyce Bryant, Josephine Baker. Projektantka współpracowała z licznym teatrami i klubami nocnymi, m.in. z Playboy Club’s Hugh Hefnera, w których nie obowiązywała segregacja rasowa. Wspierała organizacje społeczne i kulturalne pomagające czarnym Amerykanom i Amerykankom. Pewnie dziś szłaby z transparentem „Black Lives Matter” albo „I can’t
breathe”.
„The Narrated Catwalk”: Najsłynniejsze pokazy
Zainicjowany przez londyńską platformę Show Studio „The Narrated Catwalk” to zbiór wciągających opowieści o najbardziej emocjonujących chwilach w dziejach mody. Projekt składa się z filmów, w których znawczynie i znawcy mody z USA i Europy Zachodniej: Suzy Menkes, Tim Blanks i Alexander Fury, mówią o najsłynniejszych pokazach. Atmosfera filmów jest niemal mistyczna, a treść wciągająca i bardzo atrakcyjna.
– To była zalotna, orientalna księżniczka czekająca na przyjazd kochanka, który zginął w wypadku samochodowym. Obudziła się rano i przechadzała się po pustym domu – opowiada Alexander Fury o bohaterce pokazu Johna Galliano z 1994 roku. Niskobudżetowy show wschodzącej wówczas gwiazdy mody odbył się w kamienicy należącej dawniej do kochanki francuskiego ministra.
Suzy Menkes mówi o Comme des Garçons i Martinie Margieli. Tim Banks, omawiając pokaz Jeana Paula Gaultiera „Le Tatouage” (wiosna–lato 94), podkreśla: – Kreatywność lat 90. stała się częścią mojej własnej mitologii. Te pokazy żyją w mojej pamięci, tak jak ulubione książki, filmy czy utwory muzyczne.
EFHA: Dziedzictwo europejskiej mody
European Fashion Heritage Association zajmuje się rozwijaniem i rozpowszechnianiem wiedzy na temat historii europejskiej mody. Ubiegłoroczna konferencja EFH „Fashion and the Politics of Heritage” odbyła się w auli London Collage of Fashion. Omawiano rozmaite strategie gromadzenia oraz wystawiania mody, a także polityczne konteksty konstruowania zbiorów. Mówiono m.in. o pierwszych queerowych wystawach czy zapomnianych żydowskich kreatorkach.
Stowarzyszenie współtworzą: Victoria & Albert, Muzeum Mody w Antwerpii, Muzeum Mody w Hasselt, dom mody Missoni, Fondazione Gianfranco Ferrè, Fondazione Emilio Pucci, Uniwersytet Sztokholmski, Musée des Arts Décoratifs, Pitti Immagine, Staatliche Museen zu Berlin, Wien Museum i wiele innych prestiżowych instytucji. W tym roku – jako pierwsza polska placówka – dołączyło do nich Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi.
Na stronie Fashionheritage.eu zdigitalizowano już blisko 900 tysięcy obiektów. Oprócz mody z XX i XXI wieku znajdziecie tam np. XVIII-wieczne peruki, renesansowe zbroje czy lalki „pandory”, za pomocą których w XIX wieku lansowano nowe trendy. Na Instagramie i na stronie European Fashion Heritage Association pojawił się pierwszy polski wątek. Obok słynnej „poster dress” z lat 60., projektów Paula Poireta czy Yves’a Saint Laurenta opublikowano zdjęcia z łódzkiej wystawy „Jerzy Antkowiak. Moda Polska”, którą w 2018 roku otwarto w Centralnym Muzeum Włókiennictwa. Kuratorem był Tomasz Ossoliński, a „Vogue Polska” objął wystawę patronatem.
Spuścizna Mody Polskiej i polskiej mody powinna stać się ogólnoeuropejskim dziedzictwem. Przy okazji zajrzyjcie na media społecznościowe Centralnego Muzeum Włókiennictwa. Instytucja prezentuje na nich swoje osobliwe, przebogate zbiory.
Runway To Music Video: moda z teledysków
Emocjonującą wyprawą w głąb historii mody, kultury popularnej i muzyki jest profil Runway To Music Video. Prowadzi go Mario Dodovski ze Skopje. Macedończyk gromadzi fragmenty znanych teledysków i razem z opisami strojów publikuje je na Instagramie.
Kylie Minogue w słynnym klipie „Spinning Around” leżała na barze w bardzo skąpych złotych szortach, które kupiła za 87 centów. Dziś to cenny obiekt muzealny. Połączyła je z typowym dla 2000 roku topem Chloè, dla którego projektowała wówczas Stella McCartney. Z tego samego roku i z tego samego domu mody pochodzą ciuchy z historycznego klipu „Waiting For Tonight” – ody do nowego milenium wyśpiewanej przez J.Lo. Słynne „Get Right” Jennifer Lopez zaśpiewała w ciuchach od Christiana Diora, a „Jenny from the Block” w bojówkach od Dolce & Gabbana. Jean Paul Gaultier zaprojektowała dla Madonny nie tylko erotyczno-feministyczny gorset ze szpiczastymi piersiami, ale także mroczne szaty z teledysku „Frozen”. Lady Gaga, Dua Lipa, Beyoncé, Ariana Grande… Na profilu rządzą kobiety. Tylko od czasu do czasu pojawiają się mężczyźni, np. ASAP Rocky w stylizacji „na babuszkę”.
Vogue Breaks Down: opowieści gwiazd
Wiedzę na temat historycznych stylizacji artystek, gwiazd i celebrytek popularyzuje stworzony przez „Vogue” cykl „Breaks Down”. W nagranych domowym sposobem filmach znane kobiety opowiadają o swoich znanych strojach.
Fran Drescher wspomina stylizacje z kultowego serialu „Pomoc domowa”, czyli amerykańskiego pierwowzoru „Niani Frani”. Fran to jedna z najlepiej wystylizowanych serialowych postaci ostatniej dekady XX wieku. Nosiła projekty Ralpha Laurenta, Moschino, Chanel, Versace i Courreges. Drescher wspomina, że styl serialowej Fran inspirowany był rolami Audrey Hepburn i Catherine Deneuve.
Geri Horner, czyli Ginger Spice ze Spice Girls, zdradza w „Breaks Down” tajemnicę minisukienki ozdobionej flagą Wielkiej Brytanii. To sukienka Gucciego z 1997 roku (dla domu mody projektował wówczas Tom Ford), do której doszyto kuchenną ścierkę przedstawiającą Union Jack. Stylistka przestrzegła gwiazdę, że flaga to rasistowsko-nacjonalistyczny symbol skrajnych ugrupowań. Ginger Spice nie przelękła się, wręcz przeciwnie. Na tylnej części stroju namalowała pacyfkę i tak ubrana zaśpiewała przebój „Wannabe”.
Jej gest sprawił, że stara brytyjska flaga znowu stała się motywem mody. Horner wyrwała ją z rąk nacjonalistów i uczyniła symbolem Girl Power.
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.