Jakie bestie drzemią w malarstwie Francisa Bacona? Co łączyło Coco Chanel z Picassem? Jak Sonia Delaunay zamieniła modę w sztukę abstrakcyjną? Odpowiedzi poznamy w muzeach. Oto dziesięć najciekawszych wystaw na świecie w 2022 roku.
„Light & Space”: Rzeźbić w świetle
Czy coś tak ulotnego jak światło lub przestrzeń może stać się dziełem sztuki? Działający w latach 60. XX wieku kalifornijscy artyści udowodnili, że tak. Kreowane przez nich instalacje i rzeźby igrają z ludzką percepcją. Wabią oko połyskliwymi powierzchniami i subtelnymi kolorami. Imponują swoją skalą oraz perfekcją wykonania. Tę efemeryczną twórczość historia sztuki określiła mianem „Light & Space”. Taki też tytuł nosi wystawa w Copenhagen Contemporary. Znalazły się na niej lśniące prace Craiga Kauffmana, Helen Pashgian czy Roberta Irwina, które należy nie tylko oglądać – trzeba ich doświadczyć. Instalacje Jamesa Turrella pozwalają zanurzyć się w barwnym świetle, a szklane obrazy Mary Corse odkrywają swoje oblicze tylko w obecności widza. Kopenhaską ekspozycję wzbogaciły ponadto dzieła współczesnych artystów – wśród nich Olafura Eliassona i Anisha Kapoora, którzy często odwołują się do odkryć nurtu „Light & Space”.
„Light & Space”, Copenhagen Contemporary, Kopenhaga, 3 grudnia 2021 – 4 września 2022 roku
„Reinvention and Restlessness”: Estetyczna mozaika lat 90.
Styl lat 90. XX wieku kojarzy się z entuzjastyczną energią, seksapilem i feerią kolorów. Według wystawy w nowojorskim Museum at FIT moda tej dekady powstawała w atmosferze rozgorączkowania i ciągłego wymyślania siebie na nowo. Ekspozycja „Reinvention and Restlessness” śledzi dokonania śmiałych projektantów, którzy kreowali wizję przyszłości w obliczu kończącego się tysiąclecia. Na mozaikę estetyki grunge’u, dekonstrukcji i minimalizmu składają się projekty między innymi Marca Jacobsa, Comme des Garçons, Martina Margieli i Jil Sander. Zwiedzający zobaczą też, w jaki sposób John Galliano i Vivienne Westwood uwspółcześnili modę XVIII wieku, a także jak Helmut Lang i Issey Miyake korzystali z nowości technologicznych. „Nie ma chyba lepszej dekady niż lata 90., aby odkryć dynamiczną i wewnętrznie sprzeczną naturę trendów w modzie” – zapewniają kuratorzy.
„Reinvention and Restlessness: Fashion in the Nineties”, The Museum at FIT, Nowy Jork, 19 stycznia – 17 kwietnia 2022 roku
Francis Bacon: Człowiek i bestia
Bacon niechętnie mówił o własnej sztuce, lecz gdy się na to decydował, do filozoficznej refleksji dodawał odrobinę wulgarności i perwersji. Nic w tym dziwnego, bo malarstwo Irlandczyka jest równie zmysłowe i przejmujące, co brutalne i obsceniczne. Sam artysta wydawał się postacią pełną skrajności. Nieobce mu były przemoc, upodlenie, beznadziejna miłość, radość życia, ale i dramat śmierci. Tę złożoność istnienia przedstawiał na przesyconych emocjami obrazach, na których granica między człowiekiem a bestią ulega zatarciu. – Malarstwo to przelanie na płótno czyjegoś stanu nerwowego – mawiał Francis Bacon. Jego pełna surowej ekspresji twórczość zostanie zaprezentowana na monograficznej wystawie w londyńskiej Royal Academy of Arts.
„Francis Bacon: Man and Beast”, Royal Academy of Arts, Londyn, 29 stycznia – 17 kwietnia 2022 roku
Sonia Delaunay: Awangardowe życie
Urodziła się w żydowskim sztetlu na Ukrainie, wychowała w kosmopolitycznym Sankt Petersburgu, a kształciła w Karlsruhe i Paryżu. Sonia Delaunay była obywatelką świata i członkinią artystycznej awangardy początku XX wieku. Wraz z mężem Robertem dała początek nowemu nurtowi abstrakcji, zwanemu orfizmem. W jej malarstwie nasycone barwy i geometryczne kształty komponowały się na wzór melodii. Delaunay wierzyła, że sztuka powinna przenikać życie codzienne. Projektowała więc wnętrza, tekstylia, meble, ubrania, a nawet samochodowe karoserie. W 1918 roku otworzyła własny dom mody „Casa Sonia”. Ilustrowała poezję Blaise’a Cendrarsa, a także tworzyła scenografie i kostiumy dla baletu rosyjskiego. Jej dynamiczną i wielodyscyplinarną twórczość możemy poznać na pierwszej w Skandynawii retrospektywie Delaunay w duńskim Louisiana Museum.
„Sonia Delaunay”, Louisiana Museum of Modern Art, Humlebæk, 10 lutego – 16 czerwca 2022 roku
Alber Elbaz: In memoriam
Wieść o niespodziewanej śmierci Albera Elbaza, który przez blisko 15 lat stał na czele domu Lanvin, pogrążyła w żałobie nie tylko Paryż, lecz także cały świat mody. Pamięć o dizajnerze – znanym z elegancji, skromności, poczucia humoru i artyzmu – uczczono w ubiegłym roku podczas specjalnego pokazu mody „Love Brings Love”. Ponad 40 światowych projektantów zaprezentowało na wybiegu kreacje inspirowane dorobkiem charyzmatycznego Elbaza. Charakterystyczne dla jego stylu falbany, drapowania, zwiewne treny, kokardy czy lśniące tkaniny zinterpretowali na nowo między innymi Alessandro Michele, Rei Kawakubo, Daniel Lee i Simone Rocha. Pokaz zostanie odtworzony w marcu w paryskim Palais Galliera w formie wystawy.
„Love Brings Love: The Alber Elbaz Tribute Show”, Palais Galliera, Paryż, 5 marca – 10 lipca 2022 roku
Guo Pei: Chińskie haute couture
Ponoć na stworzenie jednej kolekcji Guo Pei potrzebuje ponad dwóch lat. Nietrudno w to uwierzyć, kiedy patrzy się na inkrustowaną perłami suknię, 20-metrowy tren wyszywany złotymi nićmi czy ważącą 50 kilogramów pelerynę. Kamienie szlachetne, kryształy Swarovskiego, żywe kwiaty, hafty, jedwabie, satyny i wzorzyste adamaszki są elementami stale wykorzystywanymi przez chińską projektantkę. Jej moda to ociekające bogactwem – by nie rzec ostentacyjne – kostiumy, przy których pracuje 500 rzemieślników. Krawiecki kunszt i fantazja zapewniły Guo Pei miejsce w Chambre Syndicale de la Haute Couture, a tym samym udział w paryskim tygodniu mody. Rozpoznawalność na Zachodzie zdobyła dzięki Rihannie, która przed siedmioma laty pojawiła się na Met Gali w projekcie Chinki. W tym roku pełne przepychu kreacje zostaną zaprezentowane na wystawie „Couture Fantasy” w San Francisco. Poszczególne części ekspozycji odpowiadać będą tematom oraz motywom przewodnim w twórczości Guo Pei – botanice, architekturze, historii cesarstwa, tradycji chińskiego haftu.
„Guo Pei: Couture Fantasy”, de Young – Legion of Honor, San Francisco, 16 kwietnia – 5 września 2022 roku
Alexander McQueen: Sztuka, mitologia, inspiracje
Pojmował modę szerzej niż tylko jako konstrukcję stroju. – Ludzie nie chcą oglądać ubrań – twierdził. – Chcą zobaczyć coś, co rozbudzi ich wyobraźnię. Jego widowiskowe pokazy oraz rewolucyjne kolekcje były artystycznymi manifestami i nośnikami opowieści. Alexander McQueen szukał dla nich inspiracji choćby w malarstwie Hieronima Boscha, grafikach M.C. Eschera, filmach Sydneya Pollacka, historii XVIII-wiecznej Szkocji, a także zoologii. Wystawa „Mind, Mythos, Muse” w LACMA podąża tropem imaginacji Alexandra McQueena. Zestawia jego kreacje (pochodzące z prywatnej kolekcji Reginy J. Drucker) z dziełami sztuki z muzealnych zbiorów: barokowymi portretami, XIX-wiecznymi kostiumami, ubiorami ludowymi z Tybetu, rycinami Goi, filmami Kubricka. Ekspozycja nakreśla gęstą sieć tematów, motywów i kontekstów, które znalazły odbicie w twórczości jednego z najbardziej wpływowych kreatorów mody.
„Lee Alexander McQueen: Mind, Mythos, Muse”, Los Angeles Couty Museum of Art, Los Angeles, 24 kwietnia – 9 października 2022 roku
Alex Katz: Prekursor pop-artu
W jego malarstwie dominują dwa gatunki: portrety przyjaciół i familii oraz pejzaże rodzimych stron. Czyste, nasycone barwy i ostre kontury kojarzą się z reklamami na billboardach lub rysunkami z komiksów, przez co Alexa Katza uznaje się za prekursora pop-artu. Jednak jego proces twórczy przypomina bardziej metody malarzy renesansowych. Nowojorczyk najpierw przerabia szkice na perforowane szablony, a następnie przenosi je na wielkoformatowe płótna. Nie maluje farbami z tub, lecz własnoręcznie mieszanymi pigmentami – tak, jak czynili to dawni mistrzowie. Jego obrazy wydają się chłodne, bezosobowe, a mimo to bije z nich liryczna aura intymności i spokoju. Z okazji 95. urodzin artysty wiedeńskie muzeum Albertina przygotowuje obszerną retrospektywę Amerykanina, na której można zobaczyć jego najlepsze dzieła i poznać techniczne tajniki malarskiego warsztatu.
„Alex Katz: Celebrating 95 Years”, Albertina, Wiedeń, 18 maja – 21 sierpnia 2022 roku
Hollywood na zdjęciach: Gwiazdy i osamotnienie
Ava Gardner nazywała Hollywood „samotnością z basenem”. RuPaul twierdzi, że to nie miejsce, lecz idea. Dla jednych jest „fabryką snów”, dla innych koszmarem. Czymkolwiek by była, tę słynną dzielnicę Los Angeles spowija wyjątkowa aura, którą wielu fotografów starło się uchwycić. Każdy na własny sposób. Wystudiowane zdjęcia George’a Hoyningen-Huene’a ukazują splendor Złotej Ery Hollywood. Helmut Newton i Steve Schapiro portretowali największe gwiazdy sceny i ekranu. Nie wszystkich jednak interesowało luksusowe życie celebrytów. Julius Shulman wolał fotografować modernistyczną architekturę, natomiast bohaterami fotoreportaży Michaela Dressela stali się outsiderzy i bezdomni, spotykani na ulicach LA. Na odbitkach Larry’ego Sultana wnętrza domów wyglądają jak scenografie, mieszkańcy przypominają aktorów, a ich codzienność przywodzi na myśl filmy o osamotnieniu i alienacji. Wystawa w berlińskim Museum für Fotografie, na której zgromadzono zdjęcia prominentnych fotografów, to portret charakterologiczny Hollywoodu, odsłaniający jego gwiazdorskie, ale i ciemne oblicze.
„Hollywood”, Museum für Fotografie – Helmut Newton Foundation, Berlin, 4 czerwca – 19 listopada 2022 roku
Picasso i Chanel: Wspólna pasja tworzenia
Poznali się pewnego wieczoru w mieszkaniu Misi Sert – muzy paryskiej bohemy. Plotka głosi, że Gabrielle Chanel zapytała Pabla Picassa, czy zna obraz „Panny z Awinionu”. Znał, w końcu go namalował. Od tamtego momentu spotykali się kilkakrotnie. Mieli wiele wspólnego: artystyczny talent, ognisty temperament i wybujałe ego. „Był podły. Fascynował mnie jak jastrząb, przepełniał strachem” – pisała Coco. On mógł zapewne powiedzieć o niej to samo. Połączył ich nie tyle przelotny romans, ile pasja tworzenia. Oboje bowiem, na zaproszenie Siergieja Diagilewa i Jeana Cocteau, pracowali nad wizualną oprawą Ballets Russes. Chanel projektowała kostiumy, Picasso scenografię. Wystawa w madryckim Museo Thyssen-Bornemisza pozwala nie tylko zajrzeć za kulisy baletowych spektakli, lecz także prześledzić kreatywną współpracę i historię relacji francuskiej projektantki i hiszpańskiego malarza.
„Picasso and Chanel”, Museo Nacional Thyssen-Bornemisza, Madryt, 11 października 2022 – 15 stycznia 2023 roku
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.