Najpiękniejsze filmy o sztuce

Niezwykłe biografie artystów, historie ich słynnych dzieł i opowieści o potędze wyobraźni – oto 11 tytułów, nie tylko dla fanów sztuki, które warto zobaczyć przynajmniej raz w życiu.

„Twój Vincent” (2017)

Choć życie Vincenta van Gogha doczekało się aż kilkudziesięciu ekranizacji (wśród nich najnowszy „Van Gogh. U bram wieczności” z Willemem Dafoe czy klasyczna już „Pasja życia” z Kirkiem Douglasem), to najbardziej niezwykłą pozycją pozostaje „Twój Vincent”. W animacji Doroty Kobieli i Hugh Welchmana bohaterowie obrazów słynnego malarza opowiadają historię życia i tajemniczej śmierci artysty. Każda z 65 tys. klatek składających się na film została ręcznie namalowana przez zespół 125 malarzy z całego świata.

„Picasso: Twórca i niszczyciel” (1996)

Burzliwa historia romansu słynnego artysty z młodą malarką, Françoise Gilot (Natascha McElhone) i związku z wieloletnią partnerką, Dorą Maar (Julianne Moore). „Picasso: Twórca i niszczyciel” jest zarazem portretem twórcy – z jednej strony obdarzonego niezwykłą wyobraźnią geniusza i ekscentryka, z drugiej – trudnego, porywczego i skupionego na sobie człowieka. By lepiej wcielić się w rolę, podczas pracy nad filmem Anthony Hopkins stosował nawet tę samą dietę, co niegdyś Pablo Picasso.

„Caravaggio” (1986)

Film Dereka Jarmana nie jest typową biografią – fakty mieszają się tu z domysłami i plotkami, postacie historyczne z fikcyjnymi bohaterami, a Renesans z rzeczywistością lat 80. Mimo to (a może właśnie dzięki temu) „Caravaggio” do dziś uchodzi za jeden z najlepszych filmów poświęconych życiu włoskiego malarza. Wzorowane na obrazach artysty kadry oraz świetne kreacje Nigela Terry’ego, Tildy Swinton i Seana Beana czynią z „Caravaggia” pozycję obowiązkową, nie tylko dla fanów sztuki.

„Dziewczyna z perłą” (2003)

Filmowa próba opowiedzenia historii jednego z najbardziej znanych obrazów w historii. Griet (Scarlett Johansson) pracuje jako służąca w domu słynnego malarza, Johannesa Vermeera (Colin Firth). Choć dziewczynę i artystę różni niemal wszystko – pozycja społeczna, wykształcenie i wyznanie – to łączy ich niezwykła wrażliwość na piękno i wzajemna fascynacja. Na uwagę zasługują piękne zdjęcia autorstwa Eduardo Serry, wpisana w obraz symbolika oraz niezwykła paleta barw inspirowana pracami holenderskiego twórcy.

„Frida” (2002)

Nagrodzona dwoma Oscarami historia życia Fridy Kahlo z fenomenalną Salmą Hayek w roli głównej. Choć film Julie Taymor zbyt wiele uwagi poświęca burzliwemu związkowi malarki z jej mentorem, a później mężem, Diego Riverą, a za mało samej twórczości artystki, to pokazuje, jak niezwykłą postacią była Kahlo. Na dodatek klimat rodzinnego Meksyku malarki, kostiumy projektu Julie Weiss i ożywione, surrealistyczne obrazy artystki czynią z „Fridy” prawdziwą wizualną ucztę.

„Basquiat: Taniec ze śmiercią” (1996)

Filmowa biografia jednego z najbardziej intrygujących artystów minionego stulecia. Jean-Michel Basquiat jako pionier sztuki graffiti, malarz neoekspresjonista i uważny krytyk konsumpcjonizmu, bigoterii i nierówności społecznych zdobył sławę jako dziewiętnastolatek. Przyjaźnił się i tworzył z takimi artystami, jak Andy Warhol (w tej roli David Bowie) i Keith Haring. Film Juliana Schnabela opowiada o początkach kariery artysty, jego szybkiej sławie i przedwczesnej śmierci w wieku zaledwie 27 lat. Rola Basquiata otworzyła Jeffreyowi Wrightowi drzwi do Hollywood, a dziś aktor ma na swoim koncie m.in. występ w „Igrzyskach śmierci”, „Westworld” i bondowskiej serii.

„Marzyciel” (2004)

Ciepła opowieść o przyjaźni J.M. Barriego (Johnny Depp) z Sylvią Llewlyn Davies (Kate Winslet) i jej czterema synami, która zainspirowała go do napisania ponadczasowego „Piotrusia Pana”. „Marzyciel” nie jest jednak biografią pisarza, a opowieścią o potędze wyobraźni. Dzięki temu, że Barriemu udało się zachować dziecięcą ciekawość, potrafił tak dobrze dla najmłodszych pisać. Bajkowość obrazu dopełnia nagrodzona Oscarem ścieżka dźwiękowa skomponowana przez Jana A. P. Kaczmarka.

„Camille Claudel” (1988) i „Camille Claudel, 1915” (2013)

Dwa filmy poświęcone życiu i twórczości genialnej rzeźbiarki Camille Claudel, które wzajemnie się dopełniają. Pierwszy tytuł, z Isabellą Adjani w roli głównej, opowiada o początkach kariery Claudel, jej talencie i burzliwej relacji z Augustinem Rodinem, która doprowadziła ją do załamania nerwowego. Drugi film – z Juliette Binoche – skupia się na ostatnim etapie życia artystki. Po zniszczeniu wszystkich swoich rzeźb rodzina Claudel postanowiła zamknąć ją w ośrodku dla obłąkanych, gdzie kobieta spędziła ostatnie 30 lat życia. Niezwykła biografia niezwykłej artystki, którą warto znać.

„Sapientia” (2014)

Filmowy przewodnik po rzymskiej architekturze. Uznany architekt i jego żona udają się na wycieczkę do włoskiej stolicy, gdzie poznają nastoletnie rodzeństwo. Mężczyzna wraz z chłopcem zwiedzają Rzym, miejsce kultu artystów. Warstwa fabularna jest dla reżysera jedynie pretekstem do filozoficznej refleksji nad życiem, która miesza się z namysłem nad doskonałością formy – w tym wypadku barokowej architektury Borrominiego – i samym aktem pracy twórczej.

„Cinema Paradiso” (1988)

Salvatore, słynny włoski reżyser, powraca pamięcią do czasów dzieciństwa w sycylijskim miasteczku. Jedyną rozrywką było tam przykościelne kino „Paradiso”. Mały Salvatore, zaprzyjaźniony z operatorem, Alfredem, całe dnie spędzał na oglądaniu filmów. Obsypana nagrodami opowieść o magii kina z wątkami autobiograficznymi to dzieło Giuseppe Tornatore.

„Godziny” (2002)

Virginię Woolf, Laurę Brown i Clarisę Vaughan łączy jedno dzieło literackie – „Pani Dalloway” oraz głębokie przekonanie, że żyją dla kogoś innego zamiast dla siebie samych. Każda z nich buntuje się przeciwko roli, jaką narzuciło im otoczenia. Losy trzech różnych kobiet, na przestrzeni trzech różnych epok, przeplatają się, a klucz do łączącej je tajemnicy zmieni ich życie na zawsze. W poetyckiej opowieści o sile literatury oscarową rolę zagrała Nicole Kidman, a partnerują jej Julianne Moore i Meryl Streep.