Co łączy luksusowego SUV-a z muzeami sztuki współczesnej?

Muzea sztuki współczesnej na całym świecie zachwycają nie tylko swoimi zbiorami, lecz także innowacyjnym podejściem do architektury i działalności kulturalnej. Od imponujących konstrukcji po niestandardowe inicjatywy – przekraczają granice tradycyjnego muzealnictwa, oferując odwiedzającym unikalne doświadczenia.

Choć nie liczą setek lat, wzbudzają równie olbrzymie emocje, co zabytki o długoletniej historii polecane na stronach turystycznych przewodników. Do muzeów sztuki współczesnej na całym świecie nie chodzimy bowiem już wyłącznie po to, by zachwycać się zgromadzonymi tam zbiorami. Za sprawą innowacyjnego podejścia do architektury i kulturalnych inicjatyw podziwiamy je również za formę – zarówno tę, w jaką je ukształtowano, jak i działalności, jaką prowadzą. Które zasługują na szczególną uwagę?

Tate Modern w Londynie

Siedziba londyńskiej galerii Tate Modern mieści się w dawnej elektrowni przeprojektowanej przez biuro Herzog & de Meuron. Charakterystyczny komin i ogromne przestrzenie wystawiennicze czynią z niej unikatowe miejsce na mapie Londynu. Oryginalna jest również działalność galerii. W odpowiedzi na rosnącą rolę technologii cyfrowych w codziennym życiu Tate Modern angażuje się bowiem w projekty wykorzystujące nowe media. Realizuje też wiele programów mających na celu włączenie społeczności lokalnych i grup marginalizowanych. W ten sposób przyczynia się do edukacji artystycznej, wykorzystując sztukę jako narzędzie do dialogu społecznego i zmiany. Londyńska galeria organizuje warsztaty oraz instalacje interaktywne, które są zaprojektowane tak, by widzowie mogli nie tylko oglądać, lecz także uczestniczyć w tworzeniu sztuki. Działania te często skierowane są do dzieci i rodzin. Cel: pobudzenie kreatywności i zainteresowania sztuką już od najmłodszych lat.

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Rio de Janeiro

Otwarte w 1948 roku Museu de Arte Moderna w Rio de Janeiro (w skrócie MAM Rio) to jedna z najważniejszych instytucji kulturalnych w Brazylii, a jako projekt autorstwa Affonsa Eduarda Reidy’ego jest uważany za wybitny przykład modernistycznej architektury Brazylii. Budowla wyróżnia się minimalistyczną estetyką i funkcjonalnością, które są kluczowymi cechami ruchu modernistycznego kładącego nacisk na prostotę form i integrację z otaczającym krajobrazem.

Jedną z charakterystycznych cech MAM Rio jest podniesiona na filarach konstrukcja, dzięki czemu główna przestrzeń wystawiennicza znajduje się w powietrzu. Pod nią odbywają się spotkania i różnorodne wydarzenia kulturalne. Galeria często angażuje się też w projekty, które jako miejsce ekspozycji wykorzystują miejską przestrzeń. Pozwala to na bezpośredni kontakt ze sztuką osobom, które na co dzień nie odwiedzają muzeów.

Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku

Charakterystyczną cechą nowojorskiego Muzeum Guggenheima autorstwa Franka Lloyda Wrighta jest spiralna forma wywodząca się ze sformułowanej przez niego idei architektury organicznej. Zgodnie z założeniem budynek otwarty dla publiczności w 1959 roku miał za zadanie harmonizować z naturalnym środowiskiem. Spiralna rampa prowadzi od podstawy aż po szczyt budynku i służy nie tylko jako główna przestrzeń wystawiennicza, lecz także serwuje unikatowe doświadczenie odwiedzającym.

Ze względu na swoją niekonwencjonalną formę i funkcjonalność Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku było przedmiotem licznych dyskusji i kontrowersji. Z czasem zostało jednak uznane za arcydzieło architektury i obecnie należy do symboli Wielkiego Jabłka. Jako jedno z najbardziej rozpoznawalnych muzeów na świecie przyciąga rzesze odwiedzających.

Centrum Pompidou w Paryżu

Jeden z najbardziej wyjątkowych przykładów architektury postmodernistycznej został zaprojektowany przez Renza Piana i Richarda Rogersa. W momencie otwarcia w 1977 roku Centrum Pompidou uznano za rewolucyjne i kontrowersyjne. Najwięcej emocji wzbudzała instalacja techniczna celowo zamontowana na zewnątrz budynku i dodatkowo wyróżniona oryginalną kolorystyką, znacząco kontrastującą z historyczną architekturą Paryża.

Dziś Centrum Pompidou jest jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc sztuki współczesnej na świecie i niezaprzeczalnym symbolem innowacyjności w architekturze. W 1983 roku, w ramach wystawy „Présences Polonaises”, Centrum Pompidou prezentowało m.in. dzieła Andrzeja Wajdy i Witkacego.

New Museum w Nowym Jorku

Otwarta w 2007 roku główna siedziba New Museum of Contemporary Art w Nowym Jorku – często nazywanego po prostu New Museum – została zaprojektowana przez tokijskie biuro architektoniczne SANAA i przypomina stos białych pudełek.

Jedną z flagowych inicjatyw New Museum jest Triennale – pierwsza w Wielkim Jabłku cykliczna wystawa poświęcona młodym artystom z całego świata. W jej ramach prezentowane są śmiałe i eksperymentalne prace, często poruszające ważne tematy społeczne i polityczne. New Museum promuje też sztukę cyfrową (która wspiera i prezentuje prace na przecięciu sztuki i technologii) oraz jest siedzibą NEW INC – pierwszego na świecie muzealnego inkubatora poświęconego sztuce, designowi i technologii. W jego ramach oferuje przestrzeń pracowniczą, zasoby i wsparcie, promując innowacyjne podejście do sztuki współczesnej i kultury cyfrowej.

Museum of Old and New Art w Hobart

Tasmańskie MONA – oddane do użytku w 2011 roku – to jedno z najbardziej unikatowych muzeów sztuki na świecie. Zaprojektowane przez specjalistów z firmy Fender Katsalidis Architects jest częściowo wykute w skałach nad brzegiem rzeki Derwent. Większość przestrzeni wystawienniczych zlokalizowano pod ziemią, tworząc intymny labirynt, który sprzyja indywidualnemu doświadczaniu sztuki.

Założone przez Davida Walsha MONA wyróżnia się nietypowym podejściem do kuratorstwa. Tutejsze wystawy często eksplorują tematy kontrowersyjne, jak seks, śmierć czy religia. Z kolei prace prezentowane są tak, by prowokowały do myślenia i dyskusji. MONA organizuje też dwa festiwale, które łączą muzykę, sztukę, performance i instalacje, przyciągając artystów i publiczność z całego świata. Festiwale te znane są z eksperymentalnych i awangardowych pokazów, które czynią Hobart intrygującą przestrzenią kulturalną. MONA oferuje też wyjątkowe doświadczenia, jak degustacje wina w duecie ze zgłębianiem tajników sztuki czy noclegi w luksusowych pawilonach na terenie muzeum.

Van Abbemuseum w Eindhoven

Pierwotny budynek Van Abbemuseum w Eindhoven został zaprojektowany przez Alexandra Krophollera i otwarty w 1936 roku. Charakteryzuje się modernistyczną bryłą z elementami tradycyjnej holenderskiej architektury. W 2003 roku, według pomysłu Abla Cahena, obiekt rozbudowano na zasadzie kontrastu. Nowa część – szklana konstrukcja – wprowadza do wnętrza dużo światła i umożliwia elastyczne aranżacje przestrzeni wystawienniczych.

Van Abbemuseum – znane z kolekcji dzieł takich artystów, jak Pablo Picasso czy El Lissitzky – w ramach projektu „Muzeum przyjazne demencji” aktywizuje osoby z demencją i ich opiekunów, pokazując, że sztuka może być wykorzystana do poprawy jakości życia osób zmagających się z chorobą. Galeria angażuje się też w działania, które przekształcają jej siedzibę w miejsce dialogu i dyskusji na temat społecznych i politycznych aspektów sztuki.

Muzeum Guggenheima w Bilbao

Muzeum Guggenheima w hiszpańskim Bilbao to dzieło Franka Gehry’ego. Budowla oddana do użytku w 1997 roku odmieniła wizerunek miasta i stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych przykładów współczesnej architektury muzealnej. Za sprawą płynnych, nieregularnych form dekonstruktywistyczny budynek wydaje się być w ciągłym ruchu. Wrażenie potęguje fasada pokryta tytanową blachą i szkłem, której wygląd zmienia się w zależności od pory dnia i warunków atmosferycznych. Nietypowa bryła hiszpańskiego muzeum sztuki współczesnej oddziałuje również na to, co dzieje się w środku. Wnętrza zaprojektowano bowiem tak, by wykorzystywały grę naturalnego światła.

Fondation Louis Vuitton w Paryżu

Zaprojektowane przez słynnego architekta Franka Gehry’ego Fondation Louis Vuitton jest instytucją kulturalną założoną przez koncern LVMH. Działając na pograniczu sztuki, kultury i edukacji, angażuje się w różnorodne projekty i inicjatywy, np. promujące kreatywność i myślenie krytyczne czy sztukę angażującą się w tematykę środowiskową. Organizowane tam wystawy łączą zarówno rozmaite dziedziny sztuki, jak i dzieła klasyczne z nowoczesnymi, tworząc dialog między różnymi okresami i stylami.

Fondation Louis Vuitton oferuje też szeroki wachlarz programów kulturalnych, w tym koncerty muzyki współczesnej, pokazy filmowe i wykłady. Często mają one na celu promocję młodych talentów oraz odkrywanie nowych form ekspresji. Ich rozwój wspierany jest również poprzez programy stypendialne i rezydencje artystyczne.

The Broad w Los Angeles

Nazwa The Broad pochodzi od nazwiska założycieli galerii, podobnie jak powołana przez nich fundacja – The Broad Art. Foundation – która w ramach swojej działalności inicjuje międzynarodowy dialog artystyczny i edukacyjny. Aby umożliwić obcowanie ze sztuką jak najszerszej publiczności, kolekcja generalna jest udostępniana za darmo. Muzeum oferuje bogaty program edukacyjny, a także często organizuje wystawy specjalne i instalacje czasowe, które eksplorują aktualne tendencje w sztuce współczesnej i prezentują prace wpływowych artystów.

The Broad warto odwiedzić również dla samego budynku, w którym mieści się jego siedziba. Projekt autorstwa Diller Scofidio + Renfro powstały we współpracy z Gensler charakteryzuje się futurystyczną, białą fasadą. Nazywana „the veil” (welon) została zaprojektowana w taki sposób, by filtrować naturalne światło, kreując jasne i przestronne galerie. Fasadę tworzy 2500 paneli z włókna szklanego, które nadają budynkowi dynamiczny i teksturowany wygląd. „The veil” otacza „the vault” (sklepienie) – masywny betonowy blok z przestrzeniami magazynowymi i biurami.

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie

MSN w Warszawie, którego otwarcie planowane jest jesienią tego roku, ma stanowić istotny punkt na kulturalnej mapie miasta promujący współczesną sztukę i oferujący mieszkańcom oraz odwiedzającym przestrzeń do refleksji i edukacji. Równocześnie będzie źródłem inspiracji dla nowych trendów artystycznych. Projekt nowej siedziby MSN był przedmiotem międzynarodowego konkursu, który wygrało nowojorskie biuro architektoniczne Thomas Phifer and Partners. Minimalistyczna bryła charakteryzuje się prostymi, czystymi liniami. Została zaprojektowana tak, by jej wnętrze czerpało ze światła naturalnego. Oprócz przestrzeni wystawowych budynek pomieści m.in. kino, audytorium, sale edukacyjne, pracownie konserwatorskie i kawiarnię.

Range Rover Evoque – użytkowe dzieło sztuki współczesnej

Niestandardową stylistyką i ponadprzeciętnymi możliwościami wyróżnia się też Range Rover Evoque, który podobnie jak muzea sztuki współczesnej, odpowiada potrzebom swoich potencjalnych użytkowników. Charyzmatyczny i wyrafinowany został wyposażony w innowacyjne technologie, np. wsuwane klamki spajające się z bryłą samochodu. Ich samooczyszczający się mechanizm jest wystarczająco mocny, by przebić nawet 4 mm warstwę lodu.

Dodatkowo klienci poszukujący nowoczesnego luksusowego SUV-a mogą go indywidualnie zaprojektować, korzystając z bogatej oferty ekskluzywnych materiałów wpisujących się w aktualne wzornicze trendy. Wśród nich nie zabrakło również tych, które niejednokrotnie podziwiamy w światowych muzeach. Doskonałym przykładem jest choćby zakrzywiony szklany ekran dotykowy o przekątnej 11,4 cala. Z kolei do smug naturalnego światła spowijającego muzealne wnętrza nawiązuje zaawansowana technologia Cabin Air Purification Plus – pozwala ona się cieszyć najlepszą jakością powietrza, która sprzyja dobremu samopoczuciu.