Postępująca sekularyzacja w Polsce

Jak wynika z najnowszych sondaży IBRiS dla Radia ZET oraz Ipsos dla OKO.press, konserwatywne i rygorystyczne prawo Kościoła Katolickiego traktowane jest przez polskie społeczeństwo z coraz większą rezerwą.

Anachroniczność prawa kościelnego w połączeniu z agresywną retoryką PiS-u, odnoszącą się do religijnych powinności, a także zasad moralnych, skutkuje narastającą laicyzacją, szczególnie wśród młodszej grupy Polek i Polaków. Według sondażu IBRiS, przeprowadzonego 17 i 18 czerwca na grupie 1100 osób dla Radia ZET, aż 61,8 procent respondentek i respondentów opowiada się za liberalizacją prawa aborcyjnego, a tylko 14,6 procent jest temu zdecydowanie przeciwna.

Badanie ankietowe Ipsos dla OKO.press potwierdza tezę o wyłaniającej się zmianie i sprawdza, czy świadomość moralna Polaków pokrywa się z tak zwaną etyką seksualną kościoła, której najważniejsze zasady zapisane są w większości w części III Katechizmu Kościoła Katolickiego. W sondażu wyróżniono pięć zachowań, które według katolickich wartości religijnych uznawane są za grzechy i poproszono respondentów o ustosunkowanie się do słuszności tego twierdzenia. Są wśród tych zachowań: zdrada małżeńska, przerywanie ciąży, homoseksualizm, seks przed ślubem oraz antykoncepcja. Tylko zdrada została niemal jednogłośnie uznana za grzech, choć warto zauważyć, że zasada wierności nie wpisuje się jedynie w kontekst religijny. Instytucja małżeństwa powoli ulega zeświecczeniu, w związku z tym uczciwość w związku jest istotnie powiązana z wypracowanymi przez społeczeństwo wartościami, związanymi z relacjami międzyludzkimi.

Jak wynika z badania, wyłącznie elektorat PiS-u uznać można za skrupulatnie katolicki. Wśród wyborców Prawa i Sprawiedliwości potępienie homoseksualizmu przeważa dwukrotnie nad akceptacją, a aborcji – prawie trzykrotnie. Jednak w tej grupie zakaz seksu przed ślubem i antykoncepcji deklaruje tylko jedna czwarta badanych. Opowiadający się za pozostałymi opcjami politycznymi niemal w pełni nie popierają kościelnych zakazów, jedynie 18 procent z nich przerywanie ciąży uznaje za rzecz godną potępienia.

„Kościół katolicki jest depozytariuszem i głosicielem powszechnie znanej w Polsce nauki moralnej (...). W Polsce nauce moralnej Kościoła można przeciwstawić tylko nihilizm” – ten cytat z programu PiS-u przywołuje OKO.press.

W obliczu przeprowadzonych badań łatwo odczytać fałsz w powyższym stwierdzeniu. Według sondaży istotna część nauki moralnej kościoła jest w większości odrzucana przez polskie społeczeństwo, a ocenianie zachowań jako właściwych albo nie coraz częściej wynika z zasad świeckich. Wydaje się zatem, że teza o katolickiej tożsamości Polaków jest nadużyciem.