Bez względu na liczbę historycznych budynków i pomników żadne miasto nie utknęło w przeszłości. Współczesna architektura, odmładzanie zapomnianych dzielnic i kwitnący przemysł projektowy sprawiają, że miasta oddychają i patrzą w przyszłość. Wśród miast, które najczęściej ściągają do siebie miłośników designu, najczęściej wymienia się Kopenhagę, skąd pochodzą największe nazwiska zapisane na kartach historii designu, Bilbao z imponującym Muzeum Guggenheima czy Mediolan, w którym corocznie odbywa się prestiżowe Salone del Mobile. To, co niesie z sobą pojemne słowo design, jest jednak coraz częstszym powodem naszego podróżowania także w mniej oczywiste miejsca. Odwiedzamy miasta ze względu na muzea, galerie, showroomy, konkretne wystawy, restauracje czy festiwale. Chcemy nocować w wyjątkowych miejscach, doświadczać i chłonąć. Pozwolą nam na to także Ateny, Berlin i Sztokholm.
ATENY: POWRÓT NA SCENĘ
Po ponad dekadzie od greckiego kryzysu gospodarczego grecka kultura przeżywa renesans. Ateny nie kojarzą się już tylko ze starożytnymi zabytkami i souvlakami – od kilku lat rodzi się tu nowy grecki design. Energia miasta zmienia się w dużej mierze dzięki powracającym do ojczyzny designerom, którzy rzucają wyzwania starym mistrzom i sprawiają, że hasło „Made in Greece” ponownie brzmi dumnie.
Gdzie spać:
Apollo Palm
Dzielnica Psirri określana bywa jako upchnięty na kilku przecznicach, tętniący życiem mikrokosmos, w którym znajdziemy wszystko, czego chcemy: od rzemieślników, handlarzy antykami, przez staroświeckie sklepy i restauracje od pokoleń prowadzone przez tę samą rodzinę, po pracownie alternatywnych twórców i projektantów. Tu też od 2023 roku działa hotel Apollo Palm. 48 pokoi mieści się w dwóch budynkach, w których niegdyś działała szkoła architektury i projektowania graficznego. Jeden został zbudowany w latach 30. XX wieku i jego bryła ma bauhausowy charakter. Drugi, postawiony w latach 90., nawiązuje do pierwszego zaokrąglonymi balkonami. O wnętrza zadbała Francuzka Mariette Sans-Rival i jest to jej pierwszy tego typu projekt, gdyż wcześniej zajmowała się tworzeniem kostiumów do paryskich filmów i oper. Chciała wykreować przestrzeń nawiązującą do wnętrz rejsowych statków, greckiej kultury morskiej i beztroskiego klimatu wakacji. Przy samym wejściu stanęły dwie duże mosiężne palmy. Tym samym materiałem została pokryta zaoblona recepcyjna lada. Pokoje i przestrzenie wspólne utrzymane są w słonecznych barwach: żółciach, pomarańczach i brzoskwiniach. Dużą rolę odgrywają lustra, które zastosowano na całych ścianach lub frontach biurek czy toaletek. Większość mebli, w tym krzesła Lucie z geometrycznymi wycięciami w kolorowych drewnianych ramach, zostały zaprojektowane przez Mariette. Na dachu hotelu, z którego rozpościera się widok na Akropol, mieści się bar, gdzie serwowane są brunche, organizowane pokazy filmowe i wieczory muzyczne.
3 Kranaou, Ateny, 105 53
Co obejrzeć:
Carwan Gallery
Po 10 latach funkcjonowania w Bejrucie Carwan Gallery, założona przez Pascale’a Wakima i Nicolasa Bellavance-Lecompte, w 2020 roku znalazła swoje miejsce przy porcie w Pireusie. Ta międzynarodowa galeria współczesnego designu skupia się na tworzeniu i promocji najnowocześniejszych obiektów kolekcjonerskich z regionu Bliskiego Wschodu i nie tylko. Znajdziemy tu m.in. prace nieżyjącego już Greka Alekosa Fassianosa, który w twórczości nawiązywał do klasycznej i ludowej sztuki greckiej. Najbardziej znany jest ze swoich obrazów, łączących starożytną ikonografię i współczesne sceny w żywych odcieniach błękitu, czerwieni i złota. Tworzył też jednak projekty mebli, oświetlenia czy ceramiki. Stosował trwałe materiały, takie jak drewno, skóra i metale. Fassianos nie znosił masowej produkcji, dlatego każdy egzemplarz był wykonywany ręcznie.
Polidefkous 39, Ateny, 18 545
Objects of Common Interest
Dwójka greckich projektantów, Eleni Petaloti i Leonidas Trampoukis – założyciele firmy architektonicznej LOT – stworzyli mniejsze, oparte na eksperymentach studio Objects of Common Interest, skupione na tworzeniu instalacji i obiektów. Mieści się ono w neoklasycznej bryle budynku teatru w centrum Aten, oferując wewnątrz ponad 300 metrów kwadratowych wypełnionych współczesnym designem i sztuką. Jedne z ostatnich projektów Objects of Common Interest to seria obiektów Discoi wykonanych z żywicy, żelowe, półprzezroczyste stołki na kółkach Rock Glossy czy aluminiowe fotele Mountain.
Plateia Karytsi 6, Ateny, 10 561
Gagosian Gallery
Galeria Gagosian została założona przez Larry’ego Gagosiana w Los Angeles w 1980 roku. Dziś to 19 przestrzeni wystawienniczych w Stanach Zjednoczonych, Europie i Azji, specjalizujących się w prezentowaniu sztuki nowoczesnej i współczesnej. Od 2020 roku ma także także grecką odnogę, ulokowaną w neoklasycznej willi w ekskluzywnej dzielnicy Aten Kolonaki. Bryłę przeprojektowało specjalnie w tym celu biuro Kois Associated Architects. Obecnie można oglądać tu wystawę „Light of the Presence”, czyli prace Jamesa Turrella, który od lat 60. bada zjawiska percepcyjne, od deprywacji sensorycznej po efekty optyczne.
22 Anapiron Polemou, Ateny, 11 521
The National Museum of Contemporary Art Athens (EMΣT)
Modernistyczna perełka zaprojektowana greckiego architekta Takisa Zenetosa, nazwana przez mieszkańców „poziomym drapaczem chmur”, niegdyś była siedzibą browaru FIX. Dziś to siedziba Muzeum Sztuki Współczesnej (EMΣT), które gromadzi greckie i międzynarodowe dzieła sztuki współczesnej. Kolekcja obejmuje głównie sztukę konceptualną i dzieła o charakterze społeczno-politycznym. Obecnie to ponad 1500 prac.
Kallirrois Ave. & Amvr. Frantzi Str., Ateny, 11 743
Ellinikon International Airport, Terminal Wschodni
Terminal wschodni lotniska w Atenach został zaprojektowany w latach 1960–1969 przez fińskiego architekta Eero Saarinena jako jedno z jego ostatnich dzieł. Jego celem było stworzenie projektu jak najbardziej funkcjonalnego budynku reprezentatywnego dla XX wieku i zarazem wyrażającego greckiego ducha. Udało mu się to na tyle, że bryła funkcjonowała jako symboliczna brama do Aten i współczesnej Grecji. Dynamiczna i plastyczna forma bryły wykonana z betonu pozwoliła na wykonanie sporych otworów i ryzalitów. Frontowa elewacja podzielona jest na pięć części, wspartych na filarach. W 2001 roku budynek został opuszczony, a lotnisko przeniesione. Po tym, jak stał pusty przez ponad 20 lat, w planach jest stworzenie w tym miejscu Ellinikon Metropolitan Park, obszaru regeneracyjnego na powierzchni 600 akrów, który tchnie nowe życie w okolicę i będzie służyć Ateńczykom jako park, plac zabaw i centrum kulturalne.
Gdzie zjeść:
Restauracja Delta
Delta to czwarta wielka litera alfabetu greckiego. Trójkąt z trzema bokami w doskonałej harmonii. Taka jest restauracja Delta, mówią jej założyciele. Uhonorowana dwiema gwiazdkami Michelin restauracja mieści się w budynku centrum kultury Stavros Niarchos Foundation, zaprojektowanym przez Renzo Piano. Za projekt wnętrza Delty odpowiedzialna jest wielokrotnie nagradzana pracownia Kois Associate Architects, która umiejętnie wyraża różnorodność kulturową współczesnej Grecji, unikając posługiwania się motywami historycznymi. Zastosowano tu surowe materiały: drewno, metal i kamień. Mozaikowa podłoga została wykonana z dużych fragmentów krystalicznego marmuru. Spektakularny bar, stanowiący centralny punkt wnętrza, stworzył duet projektancko-architektoniczny Voukenas–Petrides, nad stolikami zawisły lustrzane donice z drzewami. Wystrój restauracji ulega też zmianom, gdyż cyklicznie prezentowane są w niej prace greckich artystów, będących laureatami programu stypendialnego Stavros Niarchos Foundation.
Syggrou Avenue 364, Ateny, 17 674
Co kupić na pamiątkę:
Greece is for Lovers
Greece is for lovers to dziecko Thanosa Karampatsosa i Christiny Kotsilelou, stworzony u podnóża Akropolu w 2006 roku. Studio projektuje w oparciu o współczesne rozumienie
„greckości”, miksując ironię, nonszalancję i ekstrawagancję. Zainspirowane stereotypowym pojęciem tego, co powszechnie uważa się za greckie, ich projekty opowiadają o alternatywnym kraju ojczystym, składającym się ze wspomnień, fantazji i życzeń. Estetyka Greece is for Lovers mieści się w obszarze pomiędzy luksusem a kiczem.
Miejsce działa jedynie online.
Berlin: Bauhaus, brutalizm i… basen
Dynamika miasta i mnogość bardzo estetycznych miejsc sprawia, że odwiedzając Berlin, wiele możemy zostawić przypadkowi. Od czasu upadku muru miasto tchnie atmosferą wolności, kreatywności i bezpretensjonalności, nic więc dziwnego, że stale przyciąga kolejne pokolenia turystów, spragnionych jego nieco szorstkiego uroku.
Gdzie spać:
Hoxton Hotel
Otwarty w 2023 roku w berlińskiej dzielnicy Charlottenburg hotel Hoxton zaprojektowany został w zgodzie z estetyką, którą projektanci z AIME Studios nazwali „szorstkim nouveau”. Połączono tu kontrastujące style architektoniczne charakterystyczne dla tej zamożnej dzielnicy: najbardziej eklektyczny spośród wszystkich odmian secesji Jugendstil wita się z surowymi betonowymi budynkami z epoki brutalizmu. Betonowe kolumny, tynki strukturalne, mozaikowe podłogi, żyrandole ze szkła Murano, meble z połowy stulecia. W restauracji House of Tandoor i barze Teahouse elegancką estetykę Charlottenburga połączono z wpływami indyjskimi, czerpiąc inspiracje z wielkich pałaców Kalkuty i Bombaju.
Meinekestraße 18-19, 10719 Berlin-Charlottenburg
Co zobaczyć:
Reethaus
Reethaus to nowo otwarte centrum kulturalne, będące początkiem większej realizacji Flussbad, która docelowo ma obejmować stare i nowe przestrzenie, w tym dziki park, coworkingi, restauracje i obiekty noclegowe położone w historycznych łaźniach rzecznych z czasów republiki weimarskiej nad brzegiem Szprewy. Nawiązując do starożytnych świątyń, projekt budynku stworzyła Austriaczka Monika Gogl, a za minimalistyczne wnętrza odpowiada belgijski projektant Cédrik Etienne. Charakterystyczna jest elewacja Reethaus – to ręcznie kładziona strzecha.
Köpenicker Chaussee 3a, 10317 Berlin-Rummelsburg
Bunkier Boros
Bunkier został zaprojektowany przez Karla Bonatza w 1942 roku jako schron przeciwlotniczy i mógł pomieścić nawet 3000 osób. Po wojnie jego pomieszczenia zajęła Armia Czerwona, a później, w czasach powojennych do 1957 roku, ze względu na grube ściany i niską temperaturę, przechowywano w nim owoce tropikalne importowane z Kuby, dzięki czemu zyskał miano „bananowego bunkra”. W latach 1992–1995 odbywały się tu imprezy techno, a ostatecznie budynek trafił w ręce rodziny Boros i zaczął być przekształcany tak, by móc pełnić funkcję galerii. Nie było to łatwe, bo wewnątrz brakowało światła dziennego, ale Christian Boros – założyciel kolekcji – stwierdził, że wybrał tę lokalizację właśnie dlatego, że osiągnięcie celu wydawało się niemożliwe, a problematyczne sytuacje zawsze magicznie go przyciągają. Kolekcja Boros to ponad 700 dzieł sztuki współczesnej, od lat 90. XX wieku po dzień dzisiejszy. Od 2008 roku wybrane obiekty są prezentowane publiczności w ramach zmieniającej się co 4 lata wystawy (dostępnej wyłącznie w ramach oprowadzania).
Reinhardtstr. 20, 10117 Berlin-Mitte
König Galerie
W 2015 roku w imponującym brutalistycznym budynku dawnego kościoła św. Agnieszki na berlińskim Kreuzbergu powstała galeria KÖNIG. Bryła projektu architekta Wernera Düttmanna powstała w latach 1964–1967, a funkcjonująca w niej dziś galeria założona została przez Johanna Königa i specjalizuje się w prezentacji prac zarówno wschodzących, jak i uznanych artystów międzynarodowych, ze szczególnym uwzględnieniem młodszych pokoleń.
St. Agnes, Alexandrinenstrasse 118-121, 10969 Berlin-Kreuzberg
Bauhaus-Archiv / Museum für Gestaltung
Bauhaus to słowo, które sprawia, że serca wielu miłośników designu biją szybciej. To szkoła uważana za najważniejszą instytucję edukacyjną XX wieku w dziedzinie architektury, sztuki i wzornictwa. A Bauhaus-Archiv posiada największą na świecie kolekcję dotyczącą historii Bauhausu. Archiwum otwarto w 1979 roku. Trzon kolekcji, która od tego czasu stale się powiększa, stanowiły obiekty zgromadzone przez historyka sztuki Hansa Winglera przy wsparciu m.in. samego Waltera Gropiusa. Przez najbliższych kilka lat muzeum będzie w przebudowie, istnieje jednak możliwość odwiedzenia jego tymczasowej siedziby przy Knesebeckstrasse.
Knesebeckstrasse 1, 10623 Berlin-Charlottenburg
Stadtbad Charlottenburg – Alte Halle
Secesyjne wnętrze, ściany wyłożone malowanymi płytkami ceramicznymi, szklany sufit i stalowe łuki. Najstarszy nadal funkcjonujący basen w Berlinie został zbudowany w latach 90. XIX wieku według planów ówczesnego urzędnika ds. planowania miejskiego, Paula Bratringa i oddany do użytku w 1898 r. jako wkład w higienę i zdrowie publiczne.
Krumme Straße 10, 10585 Berlin Charlottenburg-Wilmersdorf
Gdzie zjeść:
Jigi Poke
Za pierwszą inspirację do tego oszczędnego wnętrza posłużyć miała fotografia hawajskiego rybaka z 1907 roku, która dziś wisi na jednej ze ścian. Jigi Poke to restauracja serwująca miski poke, a jej przestrzeń zaprojektowało berlińskie studio Vaust. W centrum stoją dwa betonowe stoły, za siedziska służą grubo ciosane pnie i granitowe kamienie. Podłogi i ściany mają ciepły odcień piasku, przestrzeń poprzedzielana jest lnianymi zasłonami. W witrynie zawieszono wolno obracający się wokół własnej osi szary głaz, stanowiący część identyfikacji wizualnej marki. Rzeźbiarski brutalizm wszystkiego, co w środku, sprawia, że miejsce bardziej przypomina galerię sztuki niż knajpkę serwującą kolorowe hawajskie miski.
Rosenthaler Str. 69, 10119 Berlin-Mitte
Co kupić na pamiątkę:
Voo Store
Voo Store położony na jednym z dziedzińców Kreuzbergu to 300 metrów kwadratowych minimalistycznie urządzonego wnętrza wypełnionego modą i designem zarówno lokalnych, jak i międzynarodowych marek. Dodatkowo wewnątrz działa Voo Deli, a nieopodal – galeryjna przestrzeń Voo Space.
Oranienstraße 24, 10999 Berlin-Kreuzberg
Sztokholm: studia projektowe, showroomy, concept-store’y
Miasto położone na 14 wyspach, gdzie urok historii i nowoczesny styl splatają się w fascynujący sposób. Naturalny splendor i wyrafinowanie metropolii, w której tworzyli projektanci-supergwiazdy, nie przemija. To zasługa młodych pokoleń, które wyznają te same wartości: prostotę, funkcjonalizm i demokratyczność, dodając do projektów trochę zabawy, z którą historycznie szwedzki design się nie kojarzył.
Gdzie spać:
Ett Hem
Niegdyś prywatna rezydencja zbudowana w 1910 roku, dziś niezwykły hotel w spokojnej, mieszkalnej dzielnicy Sztokholmu. „Ett Hem” znaczy dom i tak właśnie tu jest: domowo i intymnie. Do dyspozycji gości są ogród, biblioteka i otwarta kuchnia, wypełnione współczesnym skandynawskim wzornictwem.
Sköldungagatan 2, 11427 Sztokholm
Co zobaczyć:
ArkDes
ArkDes, znane wcześniej jako Muzeum Architektury, to szwedzkie muzeum narodowe poświęcone architekturze i wzornictwu. Znajduje się na wyspie Skeppsholmen w tym samym kompleksie co Moderna Museet. ArkDes posiada jedną z największych na świecie kolekcji architektury i designu – to aż cztery miliony pozycji. Składają się na nie rysunki i materiały archiwalne, jak modele czy fotografie pochodzące od architektów. Są one dostępne także cyfrowo na stronie muzeum. Do 27. września 2024 r. muzeum przechodzi remont, cały czas działa natomiast muzealna kawiarnia.
Exercisplan 4, 111 49 Sztokholm
Co kupić na pamiątkę:
Svenskt Tenn
Sztokholmska dzielnica Östermalm to wyjątkowo dobre miejsce dla miłośników designu: to istne skupisko concept-storeó'w, showroomów i galerii. Tu też mieści się prawdziwa szwedzka instytucja: Svenskt Tenn, czyli sklep oferujący szeroką gamę kultowych szwedzkich artykułów wyposażenia wnętrz, w tym mebli, tekstyliów, oświetlenia i akcesoriów domowych. Markę w 1924 roku założyła nauczycielka sztuki Estrid Ericson, inwestując w firmę niewielki spadek otrzymany po ojcu. Wraz z uznanym rzemieślnikiem Nilsem Fougstedtem, który zaprojektował dla niej pierwsze wzory, Ericson chciała oferować nowoczesne przedmioty z cyny w rozsądnych cenach. Wyroby te otrzymały złoty medal na Wystawie Światowej w Paryżu w 1925 roku. A już w latach 30. XX wieku, gdy do grona projektantów dołączył austriacki architekt Josef Frank, Svenskt Tenn został uznany za najmodniejszy sklep z wyposażeniem wnętrz w Sztokholmie. Do dziś marka kojarzona jest ze zrównoważonym rozwojem i jakością.
Strandvägen 5, 114 51 Sztokholm
HEM
Hem to niezależna marka projektowa, której założeniem jest inspirowanie społeczności kreatywnej poprzez współpracę, innowacje i eksperymenty. Tworzą dla nich czołowi projektanci i renomowani europejscy producenci, którzy nie idą na kompromis w zakresie jakości i zrównoważonego rozwoju. Przy Hem działa też Hem X, czyli jeszcze bardziej alternatywna odnoga, tworząca edycje limitowane ręcznie tworzonych obiektów. Nowe biuro HEM w stylu „normcore z lat 80.” przebudował sztokholmski architekt Paul Vaugoyeau. Działa tu hot-desk dla czterdziestu pracowników, tam też powstają prototypy i sesje zdjęciowe.
Torsgatan 16, 111 23 Sztokholm
The Ode To
The Ode To zostało założone w 2018 roku przez przyjaciółki Helenę Carlberg i Annę Lukins. To internetowa galeria mająca swój showroom w Sztokholmie. Zapalone kolekcjonerki przez lata szperania nauczyły się dostrzegać prawdziwe skarby, co znajduje odzwierciedlenie w The Ode To.
Odengatan 84, 113 22 Sztokholm
Arranging Things
Arranging Things to para architektów wnętrz: Lisa Milberg i Leo Forssella. Pod tą samą marką działa także sklep-galeria, gdzie znajdziemy mieszankę przedmiotów i mebli w stylu vintage, które założyciele znajdują podczas swoich podróży, a także prace współczesnych projektantów i artystów jak np. Sofia Eriksson, Anna Harström, Erik Olovsson, Julia Jutterström czy Alfred Salén.
Hornsgatan 79, 118 49 Sztokholm
Modernity Stockholm
Modernity to high-endowy sklep specjalizujący się sprzedaży rzadkich i wysokiej jakości mebli, ceramiki, szkła, oświetlenia i biżuterii autorstwa najbardziej znanych skandynawskich projektantów XX wieku, takich jak Alvar Aalto, Arne Jacobsen, Hans Wegner czy Finn Juhl. Miejsce w 1998 roku stworzył galerzysta Andrew Duncanson, który do Sztokholmu trafił ze Szkocji.
Sibyllegatan 6, 114 42 Sztokholm
Jeszcze więcej inspirujących treści znajdziecie w nowym wydaniu „Vogue Polska Living”. Do kupienia w salonach prasowych oraz online z wygodną dostawą do domu.
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.