Jego życie i twórczość to mieszanka przeciwstawnych żywiołów. Nazywa się go klasykiem współczesności, a on sam, pomimo akademickiego wykształcenia, mawiał, że wywodzi się od Janka Muzykanta. Budził zachwyt, ale nieraz i sprzeciw. Od połowy czerwca 2024 roku ponadczasową, niejednoznaczną sztukę Władysława Hasiora możemy oglądać na wyjątkowej wystawie na Zamku Królewskim w Warszawie.
Jego sztukę wyróżnia osobisty, jedyny w swoim rodzaju język. Sztandary, asamblaże i inne rzeźby powstające z przedmiotów nieregularnych, nierzadko zniszczonych, zużytych, w rękach artysty zyskiwały znaczenie pierwotne i moc zdolną poruszyć każdego odbiorcę. Bo sam Władysław Hasior bardziej niż trwałość tworzonych przez siebie obiektów cenił coś innego – trwałość przeżycia, wzruszenia, emocji. Dzięki temu sztuka tego łączącego przeciwstawne żywioły artysty stanowi wymowne świadectwo doświadczeń egzystencjalnych i poszukiwań twórczych XX wieku, ale jednocześnie niesie wciąż żywy, silnie rezonujący z aktualnymi tendencjami kulturowymi przekaz. Stąd właśnie tytuł wystawy „Hasior. Trwałość przeżycia”, na którą od 13 czerwca 2024 roku zaprasza Zamek Królewski w Warszawie.
„Hasior. Trwałość przeżycia”: od rysunków po słynne sztandary
Sztuka Władysława Hasiora wymyka się jednoznacznej klasyfikacji. Jest awangardowa, ale nie elitarna. Nikogo nie pozostawia obojętnym – i właśnie w tym tkwi jej siła. Bo choć artysta odważnie podążał indywidualną drogą twórczą, energię czerpał ze wspólnotowego doświadczenia kolejnych pokoleń. Nawiązania do czasów tuż po II wojnie światowej czy wczesnego PRL-u nie odbierają jednak sztuce Władysława Hasiora ponadczasowości. Połączenie przekazu uniwersalnego z osobistym sprawia, że 89 dzieł artysty, które zgromadzono w zamkowej Bibliotece Królewskiej, tak mocno oddziałuje na emocje.
Podzielona na dziewięć części wystawa prezentuje przekrój przez wszystkie okresy twórczości Władysława Hasiora. Od czasów nauki w zakopiańskiej szkole Kenara i studiów na warszawskiej ASP, reprezentowanych przez pracę dyplomową młodego artysty – kamienną płaskorzeźbę przedstawiającą jedną ze stacji Drogi Krzyżowej, poprzez rozliczenie z okresem wojennej rzeczywistości, aż po słynne sztandary. Te ostatnie są dziś chyba najbardziej znanymi pracami Władysława Hasiora, prezentowanymi niegdyś podczas jego procesji – artystycznych happeningów. Na wystawie znalazły się także asamblaże, takie jak „Ofelia z Białego Dunajca” (1990) czy „Gość III” (1986), a także stworzony w 1979 roku „Autoportret”.
Ponadczasowa sztuka Władysława Hasiora znów w Zamku Królewskim
Wystawa „Hasior. Trwałość przeżycia” przedstawia dzieła zmarłego ćwierć wieku temu artysty powstałe na przestrzeni wielu lat. Asamblaże, sztandary, betonowe rzeźby odlewane w ziemi, a także rysunki czy slajdy pochodzą zarówno ze zbiorów polskich muzeów, jak i z kolekcji prywatnych. Wszystkie te prace razem z etiudą filmową Zbigniewa Rogalskiego prezentującą instalację Hasiora – żelazne organy z przełęczy Snozka opodal Czorsztyna – stanowią przekrój form charakterystycznych dla artysty. Na ich przykładzie można zaobserwować powracające w tej twórczości wątki: pokoleniowe traumy – wojenne i nie tylko – jak również mechanizmy społecznej opresji; relacje pomiędzy człowiekiem i przyrodą, jednostką i zbiorowością, sacrum i profanum oraz związek pomiędzy tym, co uniwersalne i trwałe, i tym, co lokalne i przemijające. To wszystko składa się na fascynujący i głęboki namysł nad kondycją ludzką w twórczości Władysława Hasiora, pełnej odwołań do najważniejszych tekstów kultury.
Sztuka Władysława Hasiora gości w Zamku Królewskim nie po raz pierwszy. Wystawa „Hasior. Trwałość przeżycia” została zorganizowana w ramach obchodów jubileuszu 50-lecia odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie i nawiązuje do wcześniejszej wystawy dzieł Władysława Hasiora, która w 1974 roku miała miejsce w murach – będącego jeszcze wtedy w stanie surowym – Zamku. Relacja „wczoraj i dziś” nawiązuje też do uniwersalnej, ponadczasowej tematyki sztuki artysty, który choć tworzył w oparciu o pokoleniowe doświadczenia, nieraz wyprzedzał swoje czasy. Jego prace nawiązują do tak aktualnych dziś kwestii, jak ekologia czy ludowe korzenie polskiego społeczeństwa. Władysław Hasior poprzez swoją sztukę rozpoczyna dialog z odbiorcą – również z tym współczesnym – i jego wrażliwością. Dlatego jego twórczość zasługuje na to, aby odkryć ją na nowo, a wystawa w zamkowej Bibliotece Królewskiej jest do tego świetną okazją.
Wystawa „Hasior. Trwałość przeżycia” w Zamku Królewskim potrwa od 14 czerwca do 8 września 2024 roku.
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.