Dziedzictwo Vivienne Westwood jest kluczem do zrozumienia współczesnej mody. Zmarła w grudniu 2022 roku Brytyjka przełamywała tabu, przekraczała opresyjne granice, głosiła odważne idee, a jej wpływ na modę do dziś jest kolosalny. Ślady estetyki Vivienne odnajdujemy w londyńskich kolekcjach wiosna-lato 2023.
W 2022 ślady Vivienne Westwood wdać było na wielu wybiegach. Westwood otworzyła drogę dla rozwoju niezliczonych modowych procesów i tendencji. Imponujący dorobek Brytyjki upowszechnił się do tego stopnia, że nie jest już objęty prawami autorskimi, lecz stanowi ogólnodostępny zbiór inspiracji i zjawisk estetycznych, które można dowolnie interpretować, wypożyczać i zmieniać, bez konieczności odnotowywania źródeł.
Wolne piersi
Piersi na wybiegach są znakiem wolności i walki z nierównym traktowaniem kobiet – ich sutki muszą być zasłonięte w wielu realnych i wirtualnych przestrzeniach; ta sama cenzorska zasada nie dotyczy męskich ciał.
Westwood eksponowała piersi kobiet wielokrotnie. W 1971 roku projektowała wspólnie z partnerem Malcolmem McLarenem, późniejszym menedżerem Sex Pistols. Na metkach ich ubrań widniał napis „Let it Rock”, czyli nazwa aktualnego butiku, a na uszytym z używanych koszulek (V.W. była również prekursorką recyklingu) bezrękawniku widać zdjęcie krótko ostrzyżonej dziewczyny z wielkimi nagimi piersiami. Porozrywana, szmaciana kamizelka też mogła odkrywać sutki noszącej ją osoby.
Pomalowane na złoto sutki widać na zdjęciu przedstawiającym modelkę ubraną w piracki strój z „World’s End Collection” na jesień-zimę 1981. Fotografia ozdabia zaproszenie na londyński show. Piracki look był dość męski, a właściwie postpłciowy. Reklamujące kolekcję modelki miały obfite kształty (V.W. była jedną z matek caiołopozytywności i płynności płciowej).
Formy koszul, topów i marynarek z kolekcji Sinéad O’Dwyer na sezon wiosna-lato 2023 podporządkowane są kształtom piersi – różnorodnym, realnym, niewspomaganym push-upami. Projektantka umieściła biust na pierwszym planie i afirmowała różnokształtne ciała. Zatrudniła też osoby poruszające się na wózkach.
Sklep z różowym szyldem Sex
W otwartym w 1974 roku butiku Sex w Chelsea można było kupić stroje odwołujące się do fetyszyzmu, BDSM, pornografii. Vivienne Westwood i Malcom McLaren uderzali w mieszczańską pruderię i rozpoczęli długą historię rozwoju ubrań nawiązujących do seksu.
Winylowe, oplatające cało, przezroczyste pasy z najnowszego pokazu Christophera Kane’a przywodzą na myśl skórzane i lateksowe komplety, które w latach 70. kupowały u Vivienne zarówno pracownice seksualne, jak i zbuntowane dzieciaki. Czarna suknia z kolekcji Christophera Kane’a wiosna-lato 2023 mogłaby być wykonana z gumowej kurtyny, która wisiała w sklepie Sex. Jego ściany dekorowało pornograficzne graffiti.
Rajem dla skórzaków, miłośników wiązań, masek i zniewolenia był też wiosenny wybieg Mowaloli, która wyeksponowała również męskie i kobiece sutki. Wyraziła w ten sposób sprzeciw wobec cenzurowania kobiecej nagości.
W zborach Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku przechowywana jest chusteczka (1974–1975) przedstawiająca kowbojów z obnażonymi penisami, których relacja jest wyraźnie homoseksualna. Jest też koszulka bez rękawów (1974–1976) z wizerunkiem nagiego czarnego piłkarza. Obiekty te przypominają ubrania J.W. Andersona, ozdobione reprodukcjami prac Toma of Finland, jednego z najsłynniejszych twórców homoerotycznej czy wręcz homopornograficznej sztuki.
Vivienne Westwood i Malcom McLaren byli pionierami w przedstawianiu męsko-męskich relacji, położyli podwaliny pod kulturę queer. Umieszczony nad witryną sklepu napis „Sex” był wielki, miękki i różowy.
Spadochron jako żródło mody
Jednym z najsłynniejszych projektów z butiku Seditionaries otwartego w 1977 roku była spadochroniarska kurtka. Uprzęże z fetyszystycznego butiku Sex wyewoluowały i stały się bardziej sportowe, militarne, techniczne. Ubrania z pasami upodobali sobie między innym muzycy z zespołu punkowego Sex Pistols. Dziedzictwo Westwood mogłoby być wzorem dla Simony Rochy. W 2022 roku zabezpieczające pasy spadochroniarskie stały się dla niej plastyczną metaforą zmagań z emocjami. Londyńska Irlandka okiełznuje nimi bufiaste, falbaniaste stroje, w których można szukać wpływów z garderób arystokratów z dynastii Tudorów. W kolekcji Simone Rocha wiosna-lato 2023 pojawiły się też poddane procesowi dekonstrukcji gorsety – kolejny hit z repertuaru Vivienne Westwood.
Nawiązujące do budowy spadochronu suknie, spodnie, płaszcze dostępne są też w ofercie Alexandra McQueena.
Odebrał bieliźnie intymność
W latach 80. Vivienne Westwood, podobnie jak Jean-Paul Gaultier, przekonuje kobiety do tego, by traktowały bieliznę tak jak wierzchnie stroje albo dekoracje. Słynną utrzymaną w stylu Buffalo kolekcję „Nostalgia of Mud” jesień-zima 1982–1983 wyróżniają nałożone na ubranie brązowe satynowo-bawełniano-skórzane biustonosze o krojach rodem z lat 50.
W XXI wieku staniki pokazują na wybiegu niemal wszyscy. Podczas pokazu Burberry wiosna-lato 2023 biustonosz ozdabiał nie tylko sukienkę Belli Hadid. Pożegnalny show Riccarda Tisciego miał sporo erotycznych i fetyszystycznych wątków. Gorsety, pasy, dziury, pończochy i podwiązki… – to mógłby być refren jednego z hitów Vivienne Westwood.
Piękne futurystyczno-geometryczne, bardziej Gaultierowskie biustonosze dekorują postpłciowe projekty Marques'Almeida.
Renesans Tudorów
Piersi na zdjęciach Giana Paolo Barbieriego eksponuje 58-letnia supermodelka Veruschka, którą Anna Piaggi ubrała w projekty Vivienne z kolekcji „Five Centuries Ago”, jesień-zima 1997–1998. Inspiracją dla Westwood były portrety Tudorów sprzed 500 lat.
Zarysy spektakularnych renesansowych strojów władców Anglii pojawiły się w bardzo wielu wiosennych kolekcjach, na przykład u Balenciagi, Louis Vuitton i Diora. W Londynie można odnaleźć je w projektach Harrisa Reeda, który połączył pokaz mody z przedstawieniem operowym, a także we wzornictwie Andreasa Kronthalera. Wdowiec po Vivienne Westwood już od jakiegoś czasu kieruje studiem projektowym domu mody.
Symbol UK
W latach 90. Vivienne Westwood wpadła w anglomanię. Pokazana w Paryżu kolekcja na jesień-zimę 1993–1994 wykorzystuje motywy angielskie i szkockie. Kilty, autorskie i tradycyjne tartany, królewsko-dekadenckie suknie nosiły na wybiegu supermodelki: Kate Moss, Linda Evangelista, Naomi Campbell, Christy Turlington.
Korona, flaga UK, a także nawiązania do starodawnych sukien i gorsetów pojawiły się na pokazie Dilary Findikoglu. Odważna, eksponująca ciało gotycka kolekcja Turczynki opowiada o wolności kobiet, której warunkiem jest swobodne mówienie o ciele. Findikoglu wspomina też o zawiłościach i trudnościach, które mają osoby pochodzące z Turcji, ale żyjące i pracujące na Wyspach.
Punkowa Vivienne Westwood z lat 70. szydziła z królowej angielskiej i z wpatrzonych w nią obywateli. Dewastowała też brytyjską flagę, ośmieszała pruderyjne tradycje, a po odebraniu od królowej Elżbiety tytułu szlacheckiego oświadczyła i pokazała, że podczas ceremonii w pałacu Buckingham nie nosiła majtek.
W kolekcji Dilary Findikoglu widać też zarys panier – XVIII-wiecznego stelaża na spódnicę w kształcie zgniecionej krynoliny. Londyńska Turczynka zaprojektowała na bazie tej konstrukcji pierzastą minisukienkę. Kolekcja Vivienne Westwood na wiosnę-lato 1985 nosiła tytuł „Mini-Crini” i składała się między innymi z gorsetowych gór i miniówek na krynolinie oraz nadruków inspirowanych wizerunkiem Myszki Minnie.
Krytyczne, ale trafne analizowanie brytyjskiej kultury oraz zaangażowanie w rozwój tamtejszej estetyki sprawiły, że Vivienne Westwood jest dziś globalnie rozpoznawalnym symbolem Wielkiej Brytanii, a estetyka brytyjska stała się, również dzięki projektantce, częścią światowego dziedzictwa.
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.