Muzeum Narodowe w Krakowie ponownie otwiera stałą galerię polskiej sztuki XX i XXI stulecia. W zaaranżowanej na nowo przestrzeni ekspozycyjnej znalazły się dzieła wcześniej nieobecne, a tym już znanym nadano nowe konteksty.
Początki kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie sięgają 1879 roku, kiedy to Henryk Siemiradzki, wybitny przedstawiciel akademizmu, podarował Polakom „Pochodnie Nerona” – monumentalny obraz, który namalował zaledwie trzy lata wcześniej. To ważne, że pierwsze dzieło w zbiorach nowego muzeum pochodziło od współczesnego artysty.
Tradycję eksponowania najnowszej twórczości kontynuuje otwarta na nowo stała galeria sztuki polskiej, w nazwie której po raz pierwszy pojawia się – obok XX – XXI wiek.
– Nie rezygnując z prezentowania kanonu historii sztuki, należy zadbać o to, aby wystawy stałe pokazywały go w sposób, który odpowiada naszym czasom i dzięki temu może je kształtować. Oznacza to także, że do kanonu należy wprowadzać nieobecne w nim dotąd zjawiska artystyczne, umieszczać je w kontekście tradycji i podkreślać ciągłość kulturową między tym, co dawne, i tym, co współczesne – stwierdza prof. Andrzej Szczerski, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.
XX+XXI Galeria sztuki polskiej: Wędrówka przez kanon
Nowo otwarta galeria sztuki polskiej XX+XXI zajmuje drugie piętro głównego gmachu muzeum. Amfiladowy układ sal wyznacza drogę wędrówki, która rozpoczyna się w Młodej Polsce, około roku 1890. Zobaczymy tu między innymi malarstwo Olgi Boznańskiej, Ferdynanda Ruszczyca, Władysława Ślewińskiego, Stanisława Wyspiańskiego i Wojciecha Weissa. Kolejne przestrzenie wiodą przez krakowską awangardę spod znaku formizmu (Ekspresjonistów Polskich), strefizmu Leona Chwistka czy formalnych eksperymentów Witkacego. Ciekawym punktem tej części wystawy jest kolekcja Jana i Suzanne Brzękowskich, którzy przekazali Muzeum Narodowemu dzieła malarzy związanych ze środowiskiem Paryża pierwszej połowy XX wieku, takich jak Zygmunt Dobrzycki, Sophie Taeuber-Arp czy Raoul Dufy.
W stałej ekspozycji są prace powojennej Drugiej Grupy Krakowskiej (m.in. Tadeusza Kantora, Andrzeja Wróblewskiego, Erny Rosenstein) oraz artystów należących do formacji Wprost czy Gruppa. Osobny gabinet zajmuje krakowska szkoła grafiki. – Nowością jest także sala z dziełami sztuki konceptualnej i abstrakcji geometrycznej oraz znacząca prezentacja rzeźby, która zostanie jeszcze poszerzona – zapowiada prof. Szczerski.
W czasy najnowsze wprowadza sala poświęcona sztuce okresu postkomunistycznej transformacji. Artyści działający po 1989 roku tworzyli dzieła będące krytycznymi komentarzami do ówczesnych wydarzeń społeczno-politycznych, ale i próbą rozliczania się z przeszłością. Wędrówka po galerii kończy się w XXI wieku. Znajdziemy tutaj realizacje chociażby Wilhelma Sasnala, Olafa Brzeskiego, Moniki Sosnowskiej i Jadwigi Sawickiej. Specjalnie wydzieloną przestrzeń zajmuje environment Leona Tarasewicza z 2005 roku – rząd barwnych kolumn i luster, dzięki którym – jak piszą kuratorzy – „zwiedzający ma wrażenie bycia w środku obrazu czy raczej miejsca, które stało się obrazem”.
XX+XXI Galeria sztuki polskiej: Co oprócz malarstwa i rzeźby
Ważnym punktem stałej ekspozycji są fotografie i filmy. Zobaczymy pochodzące z lat 30. kolaże oraz fotomontaże Kazimierza Podsadeckiego i Janusza Marii Brzeskiego. Wkrótce dołączą do nich animacje i filmy eksperymentalne takich twórców, jak Julian Antonisz czy Franciszka i Stefan Themersonowie.
W odnowionej galerii po raz pierwszy – obok malarstwa, rzeźby czy fotografii – zaprezentowane zostaną eksponaty sztuki użytkowej: od projektów z czasów II Rzeczypospolitej po szkło i ceramikę z lat 60. i 70. XX wieku. Na szczególną uwagę zasługują szklane formy przestrzenne Henryka Albina Tomaszewskiego oraz unikatowa piropiktura Heleny i Romana Husarskich. Prezentacja ta to zapowiedź przyszłego Muzeum Architektury i Designu, powstającego po sąsiedzku, w hotelu Cracovia.
XX+XXI Galeria sztuki polskiej: Zaprojektowana przez Wzorro Design
Za unowocześnioną aranżację galerii odpowiada katowickie studio Wzorro Design. – Bardzo ważni byli dla nas odbiorcy, goście odwiedzający muzeum – przekonują projektanci. – Dlatego też obszar wystawy podzieliliśmy na przestrzeń kontemplacji, w której mogą oni obcować z dziełami sztuki, oraz na przestrzeń edukacji – miejsca, gdzie poznają konteksty kulturowe, historyczne, polityczne i społeczne.
Galeria XX+XXI przypomina wystrojem tzw. biały sześcian (white cube), typowy dla prezentacji sztuki nowoczesnej. Pomieszczenia utrzymane zostały w nienachalnej, minimalistycznej bieli i wzbogacone o szlachetne detale z dębowego drewna. Nowe oświetlenie akcentuje eksponaty i skupia na nich uwagę widzów. – Ważnym aspektem projektu aranżacji była też dostępność. Powstały więc ścieżki zwiedzania dla osób z dysfunkcjami, a także siedziska umożliwiające komfortowy odpoczynek. W przestrzeni wystawy znalazły się również elementy edukacyjne dla dzieci – podkreślają projektanci z Wzorro Design.
Nowa odsłona galerii w Muzeum Narodowym w Krakowie napawa nadzieją, że ekspozycja sztuki XX i XXI wieku będzie prezentacją dynamiczną, a więc taką, która odkrywa kolejne narracje, podejmuje nowe tematy i wzbogaca się o prace artystów współczesnych, którzy pomagają nam – zwiedzającym – lepiej rozumieć otaczającą rzeczywistość.
Galerię sztuki polskiej XX i XXI wieku w Muzeum Narodowym w Krakowie zwiedzać można od 15 października 2021 roku (Gmach Główny, al. 3 Maja 1).
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.