Fotofestiwal: Artystyczna pełnoletność

Ponad 30 wystaw, projekcje filmowe, koncerty i inspirujący program edukacyjny. Już 13 czerwca rusza 18. edycja Międzynarodowego Festiwalu Fotografii w Łodzi.

Fotofestiwal od początku swojego istnienia stara się podejmować ważne problemy społeczne. Motywem przewodnim nadchodzącej edycji, zatytułowanej „Supernatural”, będą tematy duchowości, rytuałów i metafizyki, a także niewyjaśnionych zjawisk, duchów i widm. – Sfera duchowości i wiary to coś, co być może definiuje nas jako gatunek, a przynajmniej zajmuje ważne miejsce w naszym życiu. Jednocześnie nie jest łatwo ująć coś tak ulotnego i właściwie niewidzialnego. Tegoroczny festiwal jest zaproszeniem do spojrzenia na ten uniwersalny aspekt ludzkiej egzystencji przez pryzmat kultury europejskiej, oczami artystów, którzy posługują się nie tylko fotografią, ale łączą ze sobą także inne dziedziny sztuki oraz odwołują się do antropologii, psychologii i nauk ścisłych – tłumaczy Franek Ammer, jeden z kuratorów wydarzenia. Co przygotował dla zwiedzających? Oto krótki przewodnik po najciekawszych wystawach festiwalu.

Program Główny

Fotofestiwal to przede wszystkim wystawy fotografii. W Programie Głównym znalazło się ich aż osiem. „Ostatnia droga nieśmiertelnej kobiety” to projekt laureata Grand Prix Fotofestiwal z 2016 roku, Davida Fathiego. Przedstawia historię chorej na nowotwór Henrietty Lacks, której tkanki rakowe zostały pobrane w latach 50. bez zgody chorej i jej rodziny. Od tamtej pory są pomnażane i transportowane, służąc licznym badaniom i eksperymentom. Autor projektu zwraca uwagę na nadużycia, jakich może dopuścić się nauka dla dobra postępu. Jednocześnie dotyka filozoficznego problemu granic istnienia, będącego do tej pory domeną religii i filozofii. Przeciwwagą dla trudnej, lecz niezwykle ważnej tematyki podjętej przez Fahtiego może być ironiczny projekt Klausa Pichlera zatytułowany: „To na zawsze zmieni twoje życie”. Autor przygląda się zupełnie innemu podejściu do rzeczywistości: ezoteryce i wszelkim usługom pseudonaukowym, oferowanym przez ludzi nastawionych wyłącznie na zysk. Z kolei wystawa Brada Feuerhelma „Amerykańskie objawienie”, bazując na kolekcji pocztówek i zdjęć prasowych z pierwszej połowy XX wieku, opowiadać będzie o niezwykłej sile apokaliptycznych i postapokaliptycznych scenariuszy losów ludzkości.

Oprócz siedmiu wystaw indywidualnych w Programie Głównym znalazło się także miejsce dla ekspozycji grupowej zatytułowanej „Pokoje”. Zaprezentowane na niej zostaną filmy, instalacje dźwiękowe, rzeźby oraz fotografie autorstwa Patrycji Orzechowskiej, Kuby Woynarowskiego, Alexandra Gehringa, Carla van de Roera oraz Mileny Soporowskiej. Wychodząc od naukowego fenomenu kwantowej fotografii, wystawa skupiać się będzie na możliwościach rejestrowania niewidzialnego, ciemni fotograficznej jako miejsca kontaktu z nadprzyrodzonym oraz duchowej symbolice obrazów. Wystawę otworzy i zamknie performance muzyczno-wizualny Bartka Talagi i Alexa Raczyńskiego.

Weekend Otwarcia

Wszystkie osiem wystaw Programu Głównego zostanie zainaugurowanych podczas trwającego aż cztery dni Weekendu Otwarcia. Ale to nie wszystko, co na te dni przygotowali dla zwiedzających organizatorzy Fotofestiwalu. Tego samego dnia otworzy się niemal trzydzieści wystaw towarzyszących, zlokalizowanych w partnerskich galeriach i instytucjach w Łodzi, takich jak Miejska Galeria Sztuki, Punkt odbioru Sztuki, Galeria Mała Czarna, Galeria ASP Piotrkowska 68, Galeria Wschodnia czy Muzeum Włókiennictwa. Są wśród nich ukryte architektoniczne perełki miasta, a także nietypowe lokalizacje, takie jak zamknięte na co dzień przestrzenie Off Piotrkowskiej czy stary zakład fryzjerski i sklep spożywczy, w których zaprezentowane zostaną prace Nolwenn Brod i Sary Rogowskiej. Sporo wystaw odbywać się będzie w dawnej siedzibie Instytutów Germanistyki i Romanistyki Uniwersytetu Łódzkiego. Warto się tam wybrać również dlatego, że we wnętrzach budynku kręcono część scen nominowanego do Oscara filmu Pawła Pawlikowskiego „Zimna wojna”.

Na piątek, 14 czerwca zaplanowana została natomiast otwarta część „Photo-Match, czyli zupełnie innego przeglądu portfolio”. To nietypowe spotkanie fotografów z recenzentami, którzy po krótkich prezentacjach swojego portfolio na dużym ekranie zadecydują, z kim przeprowadzą tytułowy photo-match. Tegorocznymi recenzentami będą przedstawiciele instytucji fotograficznych z całego świata, m.in. Tate Modern, Capa Center w Budapeszcie i „Financial Times”. Z kolei na sobotę, 15 czerwca zaplanowane zostały huczne obchody „pełnoletności” wydarzenia – Osiemnastka Fotofestiwalu. W Muzeum Książki Artystycznej odbędzie się otwarcie dwóch wystaw towarzyszących, pokaz slajdów projektu Piotra Zbierskiego z muzyką na żywo zespołu Prześwit, a także oprowadzanie po użytkowych drukarskich wnętrzach instytucji oraz impreza.

Grand Prix

Podczas Weekendu Otwarcia poznamy także tegorocznego laureata Grand Prix Fotofestiwal 2019. Uwagę międzynarodowego jury przyciągnęła szóstka artystów. Projekt Hayley Austin „The Springs” / „Strumienie” traktuje o problemach mieszkańców Las Vegas – tych pławiących się w luksusie i tych żyjących w skrajnym ubóstwie. Z kolei Federico Clavarino & Tami Izko pokażą wystawę „Eel Soup” / „Zupa z węgorza”. Projekt inspirowany jest wodnymi stworzeniami bez początku i końca, które symbolizują proces przejawiający się zarówno we wchodzących w jego skład fotografiach, jak i w organicznych formach ceramicznych. „Project Iceworm” Anastasii Mityukovej to instalacja artystyczna składająca się z serii cyjanotypii, kolaży, materiałów archiwalnych, zdjęć lotniczych oraz filmów wideo. Jest pewnego rodzaju wizualnym komentarzem do nadchodzących wydarzeń oraz do przejawu transgresji, mentalności kolonialnej, destrukcji i zanieczyszczenia środowiska. Natomiast Anaïs López w projekcie „The Migrant” / „Migrant. Uciekający ptak” opowiada burzliwą historię majny jawajskiej, ptaka sprowadzonego z Jawy do Londynu. Jednocześnie jej praca dotyczy takich zagadnień jak relacja człowieka ze zwierzętami, konsekwencje postępującej urbanizacji oraz wysiłki zmierzające do stworzenia społeczeństwa idealnego. Z kolei Gloria Oyarzabal w projekcie zatytułowanym „WOMAN GO NO’GREE” przygląda się europejskim wyobrażeniom o Afryce, historii kolonizacji i współczesnym praktykom kolonialnym. Jednocześnie prowadzi rozważania nad pojęciem płci kulturowej jako sztucznego wytworu kultury Zachodu oraz postkolonialnych, typowo europejskich poglądów feministycznych określających rolę kobiety na Zachodzie, pozostającej w opozycji do struktur społecznych rdzennych cywilizacji Afryki. Natomiast wystawa Simone Sapienzy „Charlie Surfs on Lotus Flowers” / „Charlie surfujący na kwiatach lotosu” to seria figuratywnych obrazowych przedstawień, ukazujących krajobraz powojenny Wietnamu ze współczesnej perspektywy. Kto zdobędzie tytuł Grand Prix Fotofestiwalu i nagrodę w wysokości 10 tys. zł, dowiemy się już 13 czerwca.

Wydarzenia towarzyszące

Fotofestiwal to nie tylko znakomite wystawy, ale też seria interesujących wydarzeń towarzyszących. W tym roku zaplanowane zostały m.in. panele dyskusyjne i rozmowy, m.in.: „Dlaczego chcemy wierzyć w niemożliwe?”, „Niewyjaśnione jako sektor rozrywki i biznesu” czy „Świecka świętość i święta świeckość”. Wszystkie odbędą się w przestrzeni strefy edukacyjnej, gdzie będzie też można obejrzeć m.in. efekty poświęconej Zofii Rydet pracy badawczej Uniwersytetu Łódzkiego. Z kolei w Art_Inkubatorze i budynku Motyl UŁ zostały zaplanowane projekcje filmowe, wśród nich „Photon” Normana Leto i „Szukając Jezusa” Katarzyny Kozyry.

Organizatorzy zadbali także o mniej typowe wydarzenia, takie jak Foto-Grill – nietuzinkowa kulinarna przygoda czy późne śniadanie z książkami fotograficznymi, podczas którego będzie można posilić się w niezobowiązującej atmosferze, w towarzystwie autorów i wydawców, takich jak Katarzyna Gębarowska, Simone Sapienza czy Maciej Jeziorek.

Ciekawie zapowiada się także zakończenie Fotofestiwalu. Organizatorzy przewidzieli m.in. wykład performatywny Jakuba Woynarowskiego zatytułowany „Rubedo: Magnum Opus”. Wojnarowski to jeden z artystów biorących udział w wystawie zbiorowej „Pokoje”, a także autor projektów z pogranicza teorii i praktyki wizualnej i laureat Paszportów „Polityki”. Z kolei Siesta i wróżenie z fusów z organizatorami festiwalu to wydarzenie, w czasie którego będzie można porozmawiać z uczestnikami i podsumować 18. edycję.

Szczegółowy program wydarzeń dostępny jest na stronie internetowej wydarzenia.