Odmładzanie od wewnątrz

Paryżanki dłużej wyglądają młodo. Ich przepisem na gładką skórę i jędrne ciało są szyte na miarę suplementy. Nowy trend z Francji to odmładzanie witaminami, mikroelementami i hormonami.

Ciałem kobiety rządzą hormony. Są odpowiedzialne za trądzik czy gorsze samopoczucie w czasie miesiączki, a także instynkt macierzyński, możliwość karmienia piersią, pełne piersi i świetlistą skórę. Gospodarka hormonalna zmienia się w czasie menopauzy (ok. 50 lat). W jakim stopniu hormony wpływają na młody wygląd?

– W dużym. Estradiol jest uważany za hormon młodości (chociaż nie tylko on jeden) i młodego mózgu – jego ubytek z wiekiem wpływa na zdolność zapamiętywania, koncentracji oraz na zaburzenia snu. Po menopauzie kobiety odczuwają stosunkowo szybką utratę hormonów płciowych jajników: 17-beta-estradiolu i progesteronu. Geny i hormony są odpowiedzialne jedynie w 20 procentach za starzenie – mówi dr Agnieszka Nalewczyńska, specjalistka ginekologii i lekarz medycyny estetycznej.

Na pozostałe 80 procent czynników przyspieszających starzenie pracujemy same. Osoby, które intensywnie się opalały lub wciąż opalają, na dodatek bez ochrony SPF, mają plamy, przebarwienia, wiotką, cienką skórę wokół oczu. Kobiety, które palą papierosy – szary koloryt skóry i bardzo suchą cerę. A te, które ulegają częstym wahaniom wagi, wiotką skórę i głębsze zmarszczki. 

– Inaczej przebiega proces starzenia u osoby, która pracuje w polu i jest narażona na działanie czynników fizycznych, np. słońca, nawozów, czy mechanicznych (liczne urazy skóry, paznokci). Inaczej będzie się starzeć osoba pracująca w biurze, stosująca kosmetyki, zabiegi upiększające itp. Każdą osobę należy rozpatrywać odrębnie. Hormonów wpływających na nasz wygląd jest wiele. Ważne są nie tylko hormony płciowe, lecz także insulina czy hormony tarczycy. Dlatego istotne jest, by indywidualnie konsultować to ze specjalistą w kontekście stosowanych terapii, zabiegów czy diet – mówi dr Magdalena Jagiełło, specjalista endokrynologii i chorób wewnętrznych, autorka bloga „Doktor Magda”, publikacji popularnonaukowych i książki „Hashimoto. Niedoczynność tarczycy. Poradnik świadomego pacjenta”.

Hormonalna Terapia Zastępcza i fitohormony

– HTZ polega na uzupełnieniu hormonów płciowych, których ilość obniża się wraz z wiekiem, gdy kobieta wkracza o okres przekwitania. W Polsce średnio jest to około 51 roku życia. HTZ niweluje objawy wypadowe (uderzenia gorąca, potliwość), poprawia nastrój, łagodzi zaburzenia snu, zapobiega osteoporozie, lecz także wpływa korzystnie na skórę, tkankę łączną i stawy. Mówimy o metodzie, ale mamy kilka wariantów. Każda z nas jest inna, ma inne dolegliwości, obciążenia rodzinne czy istniejące choroby. Dlatego właśnie opracowano kilka dróg podania i różne postaci preparatów – mówi dr Magdalena Jagiełło.

– Definicja podana przez Binstock dla medycyny przeciwstarzeniowej brzmi: „środki podjęte w celu spowolnienia, zatrzymania lub nawet odwrócenia zjawisk związanych ze starzeniem się, a także wydłużenia życia”. I to wszystko wyczerpuje hormonalna terapia zastępcza, która jest ponadto terapią anti-aging. Starzenie się skóry, a także spadek beztłuszczowej masy ciała i spadek nastroju – są związane ze spadkiem hormonów. Jedną z podstawowych praktyk przeciwstarzeniowych powinno być ich suplementowanie. Niestety Polki bardzo boją się terapii hormonalnej, nie do końca słusznie oskarżając ją o powodowanie nowotworów piersi i zatorowość – dodaje dr Agnieszka Nalewczyńska.

Jak wygląda HTZ w praktyce? Estradiol jest dostępny w pigułkach, plastrach, preparatach przezskórnych, sprejach i żelach dopochwowych. Przeciwniczki takiego leczenia wybierają fitohormony (np. fitoestrogeny z soi). Dr Magdalena Jagiełło wyjaśnia, że fitohormony mogą w pewnym stopniu łagodzić objawy wypadowe. Natomiast nie ma dowodów na ich wpływ na pozostałe układy. Estrogeny pozostają nadal jedynym zalecanym postępowaniem. I nie można między hormonami a fitohormonami postawić znaku równości.

– Dużo lepsze są hormony bioidentyczne. Niestety, niedostępne w Polsce, jak bioidentyczny estradiol, słabszy estrogen – estriol i bioidentyczny progesteron. Mają one taką samą strukturę molekularną jak hormony endogenne, występujące u ludzi. Najczęściej są wytwarzane z roślin (głównie soi lub słodkiego ziemniaka) i biochemicznie zmieniane, aby były identyczne z hormonami występującymi w organizmie. Natomiast są to leki wydawane na zalecenie lekarza – tłumaczy specjalistka ginekolog.

Odmładzanie z krwi

Czy można ustalić indywidualny program przeciwstarzeniowy dla każdej z nas?

– Jesteśmy w stanie skontrolować hormony płciowe czy witaminę D3, jak również poszczególne suplementy: selen, cynk, wapń, magnez, i optymalizować ich stężenia. Nie ma metody, która spowoduje, że na zawsze pozostaniemy młodzi. Gdyby tak było, moglibyśmy mówić o odkryciu eliksiru młodości! Problem jest bardziej złożony. Traktujmy nasz organizm holistycznie i nie zaniedbujmy odżywiania, trybu życia, aktywności fizycznej, snu czy też ilości stresu – wyjaśnia dr Magdalena Jagiełło.

Zdaniem endokrynolożki, jeśli nie dbamy o siebie, nawet ze świetnymi genami zestarzejemy się szybciej. Skrajnymi przykładami są utrata zębów przy głębokim niedoborze witaminy C czy wypadanie włosów i osłabienie paznokci spowodowane anemią z niedoboru żelaza. Z gorszym dziedzictwem genetycznym można trybem życia skutecznie zawalczyć o zdrowie i urodę.

– Menopauza w dosyć znacznym stopniu przyczynia się do starzenia skóry. Traci ona gęstość i jędrność. Przyspiesza się też wówczas resorpcja kostna, która wpływa na zaburzenie rusztowania dla skóry. Dochodzi również do pojawienia się większej ilości przebarwień i nierówności skóry. Estrogeny same lub razem z progesteronem mogą poprawiać jakość życia, zapobiegać atrofii pochwy lub nawet ją odwracać. Oprócz tego należy sprawdzać poziom FSH i estradiolu. I nie zapominajmy o podstawach: funkcji tarczycy (TSH), poziomie witamin – D, B12, a także żelaza i magazynującej je ferrytyny. Żelazo i witamina C to kofaktory włókien kolagenowych – potrzebne są do ich tworzenia. Nie bez znaczenia są też ruch, zdrowa, zbilansowana dieta, mniej cukru, brak papierosów, umiarkowanie w piciu alkoholu, filtry SPF i sen – wymienia dr Agnieszka Nalewczyńska.

Francuzki mają rację – odmładzajmy się holistycznie. Po jakim czasie od początku leczenia widać różnicę w wyglądzie i witalności organizmu?

– Jeśli kobieta z nasilonymi objawami wypadowymi zastosuje HTZ, efekty mogą być widoczne po kilku tygodniach czy miesiącach. Natomiast gdy włączy terapię, nie mając jeszcze istotnych objawów, efektem będzie brak pogorszenia się i wyglądu, i samopoczucia. Warto przygotować się na wystąpienie menopauzy. Jak to zrobić? Regularnie się kontrolować, badać ginekologiczne, wyrównywać ewentualne niedobory, nie zwlekać z terapią HTZ w razie pojawienia się pierwszych symptomów – mówi endokrynolog.

Dr Agnieszka Nalewczyńska dodaje, że najszybciej zmiany widać po poprawie samopoczucia, która pojawia się w ciągu tygodnia. Podobnie jak odzyskanie dobrej jakości życia bez uderzeń gorąca i zlewnych potów. Skóra dzięki hormonom, dostarczeniu brakujących mikroelementów i witamin starzeje się dużo wolniej.