Wielkie Arkana tarota: Mag. Co symbolizuje ta karta i jak ją interpretować?

Karta Maga, która z liczbą jeden otwiera Wielkie Arkana tarota, pokazuje równowagę między tym, co materialne, a tym, co transcendentne. Jak interpretować tę kartę? Co symbolizuje? Jak zmieniała się przez wieki?

Wielkie Arkana tarota otwiera, z liczbą I, karta Maga. Ta pozycja nie jest przypadkowa – Mag symbolizuje początek i koniec, połączenie między tym, co ziemskie, a tym, co transcendentne. W różnych taliach – tych starszych i bardziej współczesnych – widzimy na niej ludzką figurę usytuowaną za stołem, na którym znajdują się różne artefakty.

W pierwszych taliach tarota Mag przyjmował postać kuglarza albo sprzedawcy

Pierwotnie, w taliach kart z XV wieku, takich jak Tarot Visconti-Sforza, Mag bliski był ulicznemu sprzedawcy albo kuglarzowi – obie postaci można było spotkać na średniowiecznych miejskich targowiskach. W mediolańskiej talii ma rozłożone przed sobą żetony do gry, kubek i kapelusz, wskazujące na postać kuglarza. Ubrany w długą szatę i kapelusz z szerokim rondem, charakterystyczny dla ulicznych artystów, zasiada za stolikiem. Trefniś manipuluje, wprowadza w błąd, roztacza przed nami iluzję.

Wraz z zaadaptowaniem talii kart tarota do praktyk ezoterycznych – od trzeciej dekady XIX wieku aż po kolejne stulecie – karta Maga wysubtelniała. Figura nabrała mistycznego charakteru – w talii Rider-Waite-Smith z 1910 roku Mag stał się symbolem przewodzenia boskiej mocy i jej manifestacji. W tej talii trzyma on prawe ramię wyciągnięte ku górze, lewą ręką zaś wskazuje na ziemię. Stanowi to wizualizację hermetycznego prawa zgodności „jako na górze, tako na dole”, które wymienione zostaje w wydanej w 1908 roku w Stanach Zjednoczonych księdze „Kybalion” będącej dwudziestowieczną interpretacją starożytnych nauk hermeneutycznych.

Maga można powiązać z figurą greckiego boga Hermesa. Jego atrybuty symbolizują nieskończony potencjał

W tym wydaniu karta Maga pozostaje niezwykle bliska hermetyzmowi. Ta transcendentalna nauka łączyła w sobie tradycje mitologiczne i filozoficzne antycznej Grecji z tradycjami kabalistycznej interpretacji alegorycznej stosowanej przez aleksandryjskich Żydów w I stuleciu naszej ery. Wiązała się z kultem boga Hermesa, który postrzegany był jako mediator pomiędzy światem żywych i umarłych. Jednocześnie hermetycy podążający za naukami półmitycznej postaci Hermesa Trismegistosa odnosili się do nauk Platona, które interpretowali w alegorycznym kluczu judaistycznym.

Hermetyzm, który kultywowany był również w średniowieczu i renesansie, pozostawał podstawą praktyk alchemicznych i astrologicznych. Warto zatem podkreślić, że gest Maga odnosi się właśnie do tego odłamu nauk transcendentalnych, którego główną zasadą pozostają jedność i niepodzielność uniwersum. Oznaczałoby to, że wydarzenia zachodzą synchronicznie na wszystkich poziomach, także na poziomie duchowym i zmysłowym. Mag jest niejako pośrednikiem pomiędzy nimi.

W tym ujęciu istotne są również zasady ruchu i przepływu we wszechświecie, godzenia przeciwieństw i paradoksów. Tym samym bliskim tej perspektywie symbolem jest znak nieskończoności w postaci odwróconej ósemki widniejący nad głową Maga w talii Rider-Waite-Smith. Lemniskata symbolizuje nieskończony potencjał, odwieczną energię, mistrzowskie panowanie nad czasem i przestrzenią. Współcześnie symbol nieskończoności występuje w naukach ścisłych jako Wstęga Möbiusa, która również bywa interpretowana przez XX-wieczną filozofię jako symbol przenikania się sfery duchowej i materialnej, równoczesności i przechodzenia jednego stanu w drugi. Znak nieskończoności powraca również w atrybucie ubioru Maga – jego talię zdobi wężowy pas w formie mitycznego Uroborosa, węża pożerającego własny ogon.

Mag trzyma pieczę nad wszystkimi aspektami rzeczywistości

Kolejne atrybuty ezoterycznego Maga potwierdzają jego kompetencje bliskie boskim. Na stojącym przed nim stole zobaczymy artefakty przypisane kolorom w Małych Arkanach: Puchary, Denary, Buławy i Miecze. Każdemu z nich przypisane są pewne cechy – Puchary odpowiadają za emocje, relacje, intuicję, nieświadomość oraz twórczość, Denary za dobra materialne, stabilizację, realność świata fizycznego, Buławy za działanie, inspirację, seksualną i duchową energię, Miecze za intelekt, strategię, komunikację i racjonalne myślenie. Mag trzyma pieczę nad wszystkimi aspektami rzeczywistości.

Kolejne kody wizualne dotyczą kolorystyki I karty Wielkich Arkanów. Mag ubrany jest w białą szatę oznaczającą czystość i boskie natchnienie oraz w czerwony płaszcz symbolizujący pasję, działanie i moc. Podobne znaczenie mają symbole florystyczne – lilie i róże konotują z jednej strony niewinność, mądrość i dostęp do wyższych form poznania, z drugiej do namiętności, miłości i pożądania. Ich zestawienie sugeruje istnienie alchemicznej równowagi między tym, co materialne, a tym, co transcendentne.

A jak karta Maga współgra ze współczesną kulturą? W filmie „Iluzjonista” (reż. Neil Burger, 2006) tego archetypu można dopatrywać się w sylwetce tytułowego bohatera. Wpływów hermetyzmu i gnozy, z którymi rezonuje pierwsza karta Wielkich Arkanów, można dopatrywać się również w „Matrixie” sióstr Wachowskich, a jego samego w postaci Morfeusza. Mag z charakterystycznym dla tarota holistycznym ujmowaniem rzeczywistości może sam z siebie stanowić inspirującą siłę, przypominając o integralnym charakterze naszego doświadczenia i spójności w różnorodności.