„Superfine: Tailoring Black Style” to temat wystawy, którą celebruje MET Gala 2025

Nowojorskie Metropolitan Museum of Art właśnie ogłosiło temat wiosennej wystawy Instytutu Kostiumów, którą celebruje MET Gala 2025. Ekspozycja „Superfine: Tailoring Black Style” będzie zgłębiać fenomenalny czarny dandyzm.

Współczesny czarny dandyzm ożywia czerwony dywan MET Gali od lat. Wystarczy pomyśleć o Billym Porterze i jego stroju boga Słońca autorstwa The Blonds z okazji inauguracji wystawy „Camp” w 2019 roku, o A$AP-ie Rockym w patchworkowej narzucie ERL narzuconej na smoking z jedwabnej tafty podczas wystawy „In America: A Lexicon of Fashion” w 2021 roku czy o Lil Nas X w wysadzanym kryształami projekcie Luar na otwarcie wystawy „Sleeping Beauties” w zeszłym roku.

Ogłoszona 9 października wystawa „Superfine: Tailoring Black Style” Instytutu Kostiumów nowojorskiego Metropolitan Museum of Art weźmie na tapet czarnego dandysa i zbada znaczenie ubioru i stylu dla kształtowania się czarnych tożsamości w diasporze atlantyckiej.

Jest to pierwsza wystawa Instytutu Kostiumów od czasu „Men in Skorts” z 2003 roku, która skupia się wyłącznie na modzie męskiej, a także pierwsza od czasu, gdy Andrew Bolton został kuratorem odpowiedzialnym za wystawę, w której uczestniczy kurator gościnny. Monica Miller, profesorka i kierowniczka Katedry Studiów Afrykańskich w Barnard College na Uniwersytecie Columbia, bada postać czarnego dandysa od pierwszych wizerunków w sztuce XVIII wieku po współczesne przedstawienia z wybiegów i filmów. Wystawa jest inspirowana jej książką „Slaves to Fashion: Black Dandyism and the Styling of Black Diasporic Identity” z 2009 roku, w której przedstawia czarny dandyzm jako konstrukt zarówno estetyczny, jak i polityczny.

Dandyzm, dla niewtajemniczonych, oznacza wybujałą dbałość o ubiór. Przed oświadczeniem Muzeum na temat nowej wystawy Instytutu Kostiumów Miller podała jeszcze inną jego definicję: „mądrze i dobrze się ubierać”. Opisała czarny dandyzm jako „strategię i narzędzie do ponownego przemyślenia tożsamości, ponownego wyobrażenia sobie siebie w innym kontekście. Prawdziwe przesunięcie granicy – zwłaszcza w czasie zniewolenia, to przesunięcie granicy nawet w tym, kto i co uważa się za człowieka”. Historia czarnego dandyzmu, którą pokaże wystawa, „ilustruje, jak czarni ludzie przekształcili się ze zniewolonych i stylizowanych na przedmioty luksusowe, nabywane jak każdy inny wyznacznik bogactwa i statusu, w autonomiczne, samokształtujące się jednostki, które wyznaczają światowe trendy”. Jeśli, jak argumentowała Miller, „czarny dandys” wywodzi się z przestrzeni pomiędzy hiperwidocznością (powiedzmy, na czerwonym dywanie) a niewidzialnością (w instytucjach establishmentu takich jak MET), to wystawa ta jest temu poświęcona.

W obliczu ruchu Black Lives Matter Instytut Kostiumów zaczął dostrzegać realia, które w przeszłości amerykańskie narracje o modzie lekceważyły. Od 2020 roku zakupiono niemal 150 dzieł projektantów BIPOC (Black, Indigenous, People of Colour, z ang. „czarni”, „pierwsze narody”, „osoby koloru”), z których część znalazła się w „Superfine”. – Mam poczucie, że wystawa ta stanowi naprawdę ważny krok w naszym zaangażowaniu w dywersyfikację naszych wystaw i kolekcji, a także skorygowanie niektórych historycznych uprzedzeń w naszej praktyce kuratorskiej – mówi Bolton. – W dużej mierze chodzi o to, aby moda w Metropolitan Museum of Art jeszcze bardziej stała się bramą do dostępności i inkluzywności – dodaje kurator.

To dzięki badaniom do wystawy „In America: A Lexicon of Fashion” w 2021 roku Bolton zapoznał się z twórczością Miller. – Interesujące w czarnym dandyzmie jest to, że nie chodzi tylko o tożsamość – mówi Bolton. – Oczywiście są ludzie tacy jak Iké Udé, fotograf i artysta, który identyfikuje się jako dandys [Udé jest specjalnym konsultantem wystawy], ale to także jest koncept – rozwija kurator i dodaje: – Myślę, że wielu współczesnych czarnych projektantów bada różne możliwości, które reprezentuje czarny dandys – takie rzeczy jak wolność, rozdźwięk, teatralność.

Wystawa zostanie zaaranżowana według 12 cech czarnego dandyzmu, zasady organizacyjnej opartej na eseju Zory Neale Hurston „The Characteristics of Negro Expression” z 1934 roku. Sekcje opowiedzą historię ewolucji czarnego dandysa na przestrzeni czasu, nie tylko za pomocą ubrań i akcesoriów, lecz także za pomocą szeregu mediów, w tym rysunków, obrazów, fotografii i fragmentów filmów. Pierwsza – Własność – przedstawia strój niewolnika z XIX-wiecznego stanu Maryland. Jook, jedna z oryginalnych cech ustalonych przez Hurston, która dotyczyła muzyki, tańca i przyjemności, zawiera parę garniturów Zoot z lat 40. XX wieku. Natomiast Kosmopolityzm obejmuje ubrania zaprojektowane zarówno przez Pharrella Williamsa, jak i zmarłego Virgila Abloha dla męskiej kolekcji Louis Vuitton.

– Współcześni projektanci są obecni na wystawie, ponieważ wielu z nich mówi o historii, którą my też opowiadamy, i wykorzystuje ją w ramach swojej filozofii projektowania – zauważa Miller. W niektórych wypadkach reprezentują także dziedzictwo Afryki Zachodniej lub Karaibów. – Naprawdę interesujące było obejrzenie notatek z pokazu Virgila Abloha i Grace Wales Bonner – byli naprawdę dobrze zorientowani w zagadnieniach, o których mówimy na wystawie, [kwestiach] związanych z rasą i władzą, które są związane z imigracją, niewolnictwem, koloniami i kolonizacją, wzmocnieniem władzy, radością i estetyką – dodaje Miller.

Bolton ze swojej strony uważa, że moda męska aktualnie przeżywa renesans. – To zasługa nie tylko czarnych projektantów, lecz także ludzi stylu, takich jak współgospodarze naszej MET Gali – mówi kurator. W tym roku, poza Anną Wintour, są to: Pharrell Williams, aktor Colman Domingo, kierowca Formuły 1 Lewis Hamilton, muzyk A$AP Rocky, a honorowym współgospodarzem jest gwiazda koszykówki LeBron James. – Wszyscy ci mężczyźni nie boją się podejmować ryzyka w swojej autoprezentacji. Wykorzystują klasyczne formy, ale także je mieszają i przełamują na naprawdę nowe sposoby – mówi Bolton i dodaje: – Myślę, że czarni mężczyźni i czarni projektanci stoją na czele nowego renesansu mody męskiej.

Podobnie jak w latach ubiegłych, wystawa zgromadzi grupę wpływowych współpracowników, z których każdy wniesie odrębne elementy. Za projekt koncepcyjny wystawy odpowiedzialny będzie interdyscyplinarna artystka Torkwase Dyson. Tanda Francis, która tworzy monumentalne afrykańskie głowy i maski widoczne zarówno w przestrzeni publicznej, jak i osobistej, przygotuje głowy manekinów na zamówienie, które zostaną wyprodukowane na potrzeby pokazu. Artysta Tyler Mitchell będzie fotografował katalog.

„Superfine: Tailoring Black Style” ujrzy światło dzienne dzięki Louis Vuitton, dzięki pozostałym funduszom od Instagrama, Fundacji Hobson/Lucas Family Foundation, Dr. Precious Moloi-Motsepe i Africa Fashion International, Tylera Perry'ego i Condé Nast. Wystawa potrwa potrwa od 10 maja do 26 października 2025 roku, po MET Gali zorganizowanej 5 maja 2025 roku, która zapewni Instytutowi Kostiumów główne źródło finansowania wszystkich działań.

Artykuł ukazał się oryginalnie na Vogue.com.