Dlaczego warto odwiedzić Bodø w Norwegii (i wracać do niego regularnie)

Norweskie Bodø, jeszcze nie tak dawno uchodzące za senną miejscowość, dziś to tętniące życiem miasto, które częściej niż przystankiem w podróży jest jej celem. Zdobyty przez nie tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2024 roku (pierwszej za kołem podbiegunowym!) jest ukoronowaniem tej przemiany – świętowanym spektakularnie ponad tysiącem inspirujących wydarzeń w całym regionie Nordland.

Miasto to ludzie. Niby wydaje się to oczywiste, nie brak jednak miejsc, gdzie jakby o tym zapomniano. To dlatego takie ożywcze wydaje się podejście władz Bodø, leżącego na północy Norwegii 50-tysięcznego miasta, które właśnie dla mieszkańców postanowiło się rozwijać. – Chcemy, żeby byli częścią lokalnej wspólnoty, wszyscy bez wyjątku czuli się tu dobrze i żeby Bodø było dla nich atrakcyjne – mówi nam Marie Peyre z komitetu organizacyjnego Bodø2024, gdy odwiedzamy miasto na zaproszenie Ambasady Norwegii w Warszawie. – Z każdym kolejnym projektem, który realizowaliśmy, coraz naturalniejsza stawała się decyzja, by ubiegać się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury – dodaje.

Tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2024 roku to doskonała okazja, by poznać Bodø z innej perspektywy

Bodø, stolica zjawiskowego regionu Nordland, znane jest jako „brama Lofotów”. Słynne na całym świecie wyspy przyciągają setki tysięcy turystów, którzy właśnie stąd wypływają promami w ich kierunku, po tym jak już zachwycą się górami jak na wyciągnięcie ręki, pięknymi plażami czy spacerem po marinie. Tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2024 to doskonała okazja, by Bodø poznać z innej perspektywy – unijny program daje możliwość zaprezentowania swojego dziedzictwa i historii, promowania kultury i jej twórców. Plan wydarzeń, które przez cały rok odbywają się w mieście i całym regionie, jest naprawdę bogaty. – Mówimy, zaokrąglając, że jest ich tysiąc, ale zaplanowanych jest więcej. Po tysiącu przestaliśmy liczyć – śmieje się Marie Peyre. 

Miasta, które zdobywają tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2024 roku, mają cztery lata na przygotowania – i widać, że Bodø wykorzystało każdy jeden dzień. Tak naprawdę zaczęli nawet trochę wcześniej: inwestowali w kulturę, wybudowali nową salę koncertową, hotele. A potem zaprezentowali inspirujący program wydarzeń: otworzyli muzeum Saamów i rozpoczęli projekty obejmujące sztuki wizualne, muzykę, teatr, taniec czy kulinaria. 

Północne słońce, z którego słynie Bodø, i krajobrazy Norwegii są inspiracją dla artystów

Natura to część norweskiej tożsamości i ma to oczywiście odzwierciedlenie także w sztuce. Jednym z artystów, których inspirowało północne słońce i arktyczne światło, był malarz Oscar Bodøgaard, który razem z synem, rzeźbiarzem Haraldem Bodøgaardem stworzyli w Bodø galerię, muzeum i centrum kultury. Otwarta w 1985 r. Bodøgaard dziś mieści największą prywatną kolekcję dzieł sztuki i obiektów kultury w północnej Norwegii. Trwa tam teraz niezwykła wystawa prac, które jeden z najważniejszych XIX-wiecznych norweskich malarzy Peder Balke stworzył zafascynowany krajobrazami dalekiej Północy. 

Galeria NŌUA to punkt obowiązkowy podczas wizyty w Bodø

Dumą Bodø jest także NŌUA, galeria prowadzona przez dwoje artystów Marianne Bjørnmyr i Dana Marinera, którzy współpracują z norweskimi i międzynarodowymi artystami, kuratorami, pisarzami i historykami sztuki, aby stworzyć inspirujący program zgłębiający temat fotografii jako sztuki współczesnej. To właśnie u nich gościła Steffi Klenz z wystawą „An Alluring Maquette”, która znalazła się w programie Bodø2024.

Program Bodø2024 nawiązuje do pięciu pór roku arktycznej Północy 

Wszystkie wydarzenia zaplanowane w ramach Europejskiej Stolicy Kultury 2024 podzielono na pięć sekcji tematycznych.

„Here comes the sun” (Nadchodzi słońce) badało historię regionu Nordland, który ludzie zamieszkują od 10 tys. lat, i dziedzictwo, które się z tym wiąże. „Spring optimism” (Wiosenny optymizm) skupiał się na wspólnotowości i inkluzywności. „Midsummer madness” (Letnie szaleństwo) to celebracja lata z północnym słońcem, które nie zachodzi przez kilka tygodni, napawając beztroską. Sekcję tę otworzyło plenerowe widowisko „A Midsummer Mystery” łączące tropy z baśni z północnej Norwegii z muzyką i udziałem publiczności.

„Autumn storm” (Jesienne burze) przyniosą trudne tematy, z którymi trzeba się zmierzyć, jak dziedzictwo Knuta Hamsuna – norweskiego pisarza, laureata Literackiej Nagrody Nobla z 1920 r., popierającego Hitlera – które zgłębia wystawa „Messy Corners”. Cykl zakończy „Arctic light” (Arktyczne światło), który zapowie nocne koncerty przy zorzy polarnej i odmaluje nowe perspektywy na przyszłość. – Bodø2024 wcale nie kończy się z nastaniem 2025 r. Tytuł Europejskiej Stolicy Kultury to dopiero początek – zapowiada Marie Peyre.

Pełny program wydarzeń można znaleźć na stronie Bodø2024.