Cyndi Lauper, Wanda Rutkiewicz, Anita Pallenberg to tylko niektóre z bohaterek dokumentów na 21. Festiwalu Millennium Docs Against Gravity. W programie znalazło się blisko 190 filmów z całego świata, w tym zwycięzcy najważniejszych światowych festiwali.
„Ibelin”: Hart ducha
Mats Steen zmarł w wieku 25 lat. Z powodu postępującej dystrofii mięśniowej Duchenne’a w ostatnich latach życia wymagał stałej pomocy w codziennym funkcjonowaniu. Przed śmiercią norweski gamer zostawił rodzicom hasło do komputera. W sieci odkryli, jak spełnione wirtualne życie wiódł ich syn. Wysłuchali wielu wyznań o wyjątkowości relacji łączącej ludzi z Matsem. Znajomi nie ukrywali, że kontakt z nim zmienił ich życie. Niektórzy przyjaciele przyjechali na pogrzeb. „Ibelin” to nieoczywiste spojrzenie na demonizowany często świat gier (w tym przypadku „World of Warcraft”), a także opowieść o tym, jak stereotypy przegrywają z siłą ducha. Twórca dokumentu Benjamin Ree został nagrodzony za najlepszą reżyserię na festiwalu Sundance.
„Ostatnia wyprawa”: Magia gór
Wanda Rutkiewicz – legendarna polska himalaistka, charyzmatyczna osobowość, kobieta wyprzedzająca swoje czasy – 32 lata temu zaginęła, próbując zdobyć trzeci najwyższy szczyt świata, Kanczendzongę. Jej ciała nigdy nie odnaleziono. Zanim wyruszyła na wyprawę, miała powiedzieć matce, że jeśli nie wróci, będzie to znaczyło, że zamieszkała w klasztorze. Sposób na ochronienie bliskiej osoby przed śmiercią czy wiarygodna wskazówka? Fascynującą, pełną emocji, doskonale przygotowaną opowieść o Rutkiewicz snuje ekspertka od tematów górskich, Eliza Kubarska (reżyserka „K2. Dotknąć nieba” i „Ściany cieni”, alpinistka, podróżniczka). Rozmawia z kolegami po fachu i szerpami, przegląda archiwalne nagrania i publikacje, próbuje rozwikłać zagadkę. Tak powstaje opowieść o magnetyzmie ośnieżonych szczytów, o uzależnieniu od adrenaliny, o męskim świecie, który podejrzliwie traktuje kobiety mądre, zdolne i wygadane. Mistycyzm, socjologiczna wrażliwość i doskonałe rozumienie magii gór czynią z „Ostatniej wyprawy” pozycję obowiązkową.
„Posłuchaj, co chcę ci powiedzieć”: Z głowy
Reżyserka Małgorzata Imielska („Wszystko dla mojej matki”) słynie z empatii. Lubi historie trudne, nieoczywiste, niewysłuchane. W najnowszym dokumencie przygląda się Gosi, nastolatce mierzącej się z lekooporną, pełnoobjawową schizofrenią.
„Posłuchaj, co chcę ci powiedzieć” pozwala dostrzec miejsca, które bolą. Zaglądamy do głowy dziewczyny, która cierpi na bezsenność, depresję, zaburzenia odżywiania, a także za bramy ośrodka zamkniętego, w którym leczenie nierzadko wiąże się z niewygodą, przemocą i upokorzeniem. Farmakologia zastępuje solidny wywiad lekarski. Bezsilni rodzice się miotają. A społeczeństwo stygmatyzuje osoby, których nie rozumie. W czasach kryzysu opieki psychiatrycznej w Polsce „Posłuchaj…” to więcej niż działanie interwencyjne.
„Copa 71”: Krzywdzące stereotypy
Copa 71 w Meksyku były drugimi mistrzostwa świata w piłce nożnej kobiet. Zorganizowane poza strukturami FIFA wydarzenie stało się sportowym świętem, które odniosło ogromny sukces, także frekwencyjny. Dlaczego zatem FIFA, zamiast go celebrować, udawało, że zawody nigdy się nie wydarzyły? Publicznie wyśmiewano zawodniczki, pytając, „co taka ładna dziewczyna robi na boisku?”. Skąd ta niechęć do kobiecej piłki? Kim były bohaterki tamtych mistrzostw, które dopiero dziś odzyskują głos?
Wyprodukowany przez siostry Venus i Serenę Williams porywający dokument w reżyserii Rachel Ramsay i Jamesa Erskine’a opowiada o wstydliwej karcie historii sportu. Haniebne potraktowanie piłkarek biorących udział w mistrzostwach w 1971 r. unaocznia toksyczne schematy znane nie tylko ze świata sportu.
„Niech kanarek śpiewa”: Portret feministki
Jej piosenka „Girls Just Want To Have Fun” stała się hitem dyskotek i hymnem emancypacji. Cyndi Lauper pamiętamy jako ikonę popu lat 80., która zachwycała ekscentrycznym lookiem. Wokalistka jako pierwsza kobieta w historii podbijała listy przebojów pięcioma hitami z debiutanckiego albumu, zdobyła też nagrodę Tony za najlepszą oryginalną muzykę do musicalu. Te osiągnięcia to nie przypadek. Aktywistyczny duch zawsze był w Lauper silny. Dziś wciąż działa na rzecz kobiet i osób LGBT+, wspiera osoby niedosłyszące i namawia do udziału w wyborach. Film Alison Ellwood to wnikliwy portret artystki, która za pomocą muzyki pragnęła zmieniać świat.
„W ogniu. Historia Anity Pallenberg”
Gdy Marlon Richards przedstawiał reżyserom, Alexisowi Bloomowi i Svetlanie Zill, pomysł na ten film, miał powiedzieć: – Wszyscy gadają o moim ojcu. Ale to moja mama była naprawdę ciekawą postacią. Rodzicami 54-latka są gitarzysta Rolling Stonesów Keith Richards i modelka Anita Pallenberg. Po jej śmierci w 2017 r. Marlon wraz z siostrą Angelą odkryli niepublikowane wcześniej zapiski matki, które stały się punktem wyjścia dla filmowej historii. „Byłam nazywana wiedźmą, dziwką i morderczynią. Ścigała mnie policja i nękała prasa”, pisała bohaterka we wspomnieniach. Film Blooma i Zill to bezkompromisowy portret jednej z najsłynniejszych muz popkultury. Do bezwzględnej szczerości zachęcały twórców ponoć same dzieci Pallenberg, które nie chciały, by powstała bałwochwalcza laurka, a mięsista opowieść o kobiecie. Na ekranie nie brak zatem najmroczniejszych chwil z życia bohaterki – od utraty maleńkiego syna przez piekło uzależnień po śmierć młodego chłopaka, który w jej sypialni grał w rosyjską ruletkę. Narratorką została Scarlett Johansson, a artystkę wspominają Keith Richards, Kate Moss i Marianne Faithfull.
„Zniknięcie Shere Hite”: Odkrywczyni orgazmu
Kim jest Shere Hite? Pora rozwikłać tę zagadkę. Film Nicole Newnham, którego narratorką i producentką została Dakota Johnson (nie tylko aktorka, lecz także właścicielka marki gadżetów erotycznych), przywraca światu urodzoną w Niemczech amerykańską edukatorkę seksualną i feministkę. W 1976 r. wydała książkę „The Hite Raport”, która do dziś plasuje się wysoko na liście bestsellerów wszech czasów. Na jej kartach jako pierwsza na taką skalę opisała kobiecy orgazm. Hite padła ofiarą hejterskich ataków. Wszak wiedza na temat kobiecej seksualności, postulaty dotyczące równości, prawa do samostanowienia to niebezpieczna broń, która zagraża patriarchalnemu porządkowi. W środku medialnej burzy Hite zniknęła. Wreszcie dowiemy się, co się z nią stało.
„Spójrz mi w oczy”: Spotkanie z medium
Lana Wilson opowiadała już historie Taylor Swift („Miss Americana”) i Brooke Shields („Ślicznotka: Historia Brooke Shields”). Teraz opowiada historię siedmiu nowojorczyków pracujących jako medium. Niekonwencjonalni terapeuci nierzadko stają się dla klientów szansą na wyjście z samotności. Film wpisuje się w dotychczasową strategię reżyserki, która podejmuje temat radzenia sobie z bólem. Nieważne, czy wierzymy w to, że medium naprawdę nawiązuje kontakt z zaświatami. Ważne, że ci ludzie naprawdę potrafią słuchać.
„Menu przyjemności”: Rozkosz jedzenia
W czterogodzinnym dokumencie Frederick Wiseman śledzi losy legendarnej francuskiej rodziny restauratorów. Troisgros to pionierzy nouvelle cuisine, których trzygwiazdkowa restauracja Le Bois sans Feuilles przyciąga tłumy. Wiseman opowiada nie tylko o rozkoszy jedzenia. To też śledztwo badające proces przygotowania dania – od prac koncepcyjnych przez zakupy produktów po podanie i spojrzenie za kulisy rodzinnego biznesu.
„Hollywoodgate”: Afganistan bez Amerykanów
Fascynujący dokument wpuszcza widza do hermetycznego świata. Ibrahim Nash’at przez ponad rok filmował codzienność talibskiego komandora i jednego z jego żołnierzy po tym, jak Amerykanie wycofali się z Afganistanu, opuszczając zlokalizowaną na przedmieściach Kabulu bazę CIA, zwaną pieszczotliwie Hollywoodgate. Sam reżyser staje się tu niespodziewanie jednym z bohaterów. – Ten mały diabeł znowu kręci – słychać w którymś momencie z ekranu. Wszak każdy dziennikarz to szpieg. Dlatego urodzony w Egipcie i mieszkający w Berlinie Nash’at trzyma się raczej na uboczu. Brak wywiadów nie przeszkadza, bo ze spontanicznych rozmów, reakcji, komentarzy wyłania się kompletny obraz pozwalający trochę zrozumieć mentalność talibów.
„8. Dzień Chamsinu”: Podróż Marka Hłaski
Marek Hłasko, polski James Dean, wspomina daleką podróż do Izraela, który na jakiś czas uczynił swoim azylem. Gdy przybył tam pod koniec lat 50., nowo powstały kraj wydał mu się z początku niezwykle inspirujący. Gratką dla wielbicieli Hłaski będzie wykorzystanie w filmie Zviki Gregory’ego Portnoya nigdy wcześniej niepublikowanych materiałów archiwalnych. Perspektywa literacka przeplata się z osobistą, a najciekawiej, zwłaszcza w kontekście ostatnich wydarzeń w Strefie Gazy, wypada przedstawienie Izraela – kraju zbudowanego z marzeń.
Millennium Docs Against Gravity odbędzie się w dniach od 10 do 19 maja w siedmiu miastach (Warszawa, Wrocław, Gdynia, Poznań, Katowice, Łódź i Bydgoszcz), a następnie online od 21 maja do 3 czerwca na mdag.pl. Pełny program 21. edycji Millennium Docs Against Gravity znajduje się na stronie festiwalu. Mecenasem tytularnym wydarzenia jest Bank Millennium.
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.